Ποιες θα είναι οι παράμετροι της λύσης
Ο Κύπριος πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης διαβεβαίωσε ότι μεταβαίνει στην Ελβετία για διαπραγματεύσεις με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί, που θα γίνουν από τις 7 μέχρι τις 11 του μηνός «με αποφασιστικότητα, καλή θέληση και την αναγκαία βούληση, έχοντας κατά νου ότι η λύση θα πρέπει να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες και να καθησυχάσει τις ανησυχίες του Κυπριακού λαού».
Σε εισαγωγική δήλωση, στην διακαναλική συνέντευξη προς τους διευθυντές ειδήσεων των παγκύπριων ελληνοκυπριακών τηλεοπτικών σταθμών, ο Κύπριος πρόεδρος υπογράμμισε πως θεωρεί «παντελώς αδόκιμο να προβάλλεται ο ισχυρισμός πως η υπό διαπραγμάτευση λύση θα οδηγήσει σε λύση συνομοσπονδίας και όχι ομοσπονδίας».
Η επιδιωκόμενη λύση, η οποία -σημείωσε- αποτέλεσε το πλαίσιο διαπραγμάτευσης όλων των προκατόχων του, διαλαμβάνει την μετεξέλιξη της εσωτερικής δομής του κράτους της Κυπριακής Δημοκρατίας (αποκλειστικά δηλαδή της εσωτερικής πολιτειακής δομής) από ενιαίο σε ομοσπονδιακό σύστημα διακυβέρνησης, στην βάση της διζωνικής, δικοινοτικής Ομοσπονδίας.
Ο Νίκος Αναστασιάδης τόνισε ότι «παραμένουν διαφωνίες και διαφορετικές προσεγγίσεις σε θέματα, που έχουν συζητηθεί, ενώ τα κεφαλαιώδη θέματα της Ασφάλειας και Εγγυήσεων και του Εδαφικού, «που θα είναι καθοριστικά ως προς το τελικό αποτέλεσμα, δεν αποτέλεσαν ακόμη αντικείμενο ουσιαστικού διαλόγου».
Επεσήμανε, πως και στα δύο θέματα «υπάρχει σημαντική απόκλιση μεταξύ των θέσεων των δύο πλευρών» και εξέφρασε την ελπίδα πως στις διαπραγματεύσεις, που θα πραγματοποιηθούν από την Δευτέρα στην Ελβετία, θα σημειωθεί τέτοια πρόοδος, η οποία θα δημιουργεί την προοπτική να προχωρήσουν οι διαπραγματεύσεις και στην ουσιαστική συζήτηση των κεφαλαίων της ασφάλειας και των εγγυήσεων.
Παράλληλα, κατέστησε σαφές πως για να υπάρξει ελπίδα θετικής κατάληξης, δεν είναι αρκετή η ρητορική για επιθυμία της λύσης. Πρέπει, σημείωσε, να γίνει κατανοητό πως «μία αξιοπρεπής και αποδεκτή από όλους λύση του Κυπριακού θα είναι προς όφελος και των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων και δεν θα αφήνει νικητές και ηττημένους». Πρόσθεσε δε, πως μία ανάλογη λύση θα είναι προς όφελος και της ίδιας της Τουρκίας και του τουρκικού λαού.
Γι’ αυτό, δήλωσε ότι θεωρεί καθοριστικής σημασίας στις καταβαλλόμενες προσπάθειες την αποφασιστική συμβολή της Τουρκίας, αλλά και της ηγεσίας της τουρκοκυπριακής κοινότητας.
Ο Κύπριος πρόεδρος, αναφερόμενος στα μέχρι τώρα αποτελέσματα των διαπραγματεύσεων εξήγησε ότι:
- Το ομοσπονδιακό Σύνταγμα θα ορίζει ότι η ενωμένη Κύπρος θα αποτελείται από δύο συνιστώσες πολιτείες, ισοτίμου καθεστώτος, οι οποίες «θα έλκουν τη νομιμότητα τους μέσα από τις πρόνοιες του Συντάγματος και όχι γιατί προϋπήρχαν».
- Είναι για αυτό το λόγο, που ο θεμέλιος λίθος της Κυπριακής Δημοκρατίας, η Συνθήκη δηλαδή εγκαθίδρυσης του 1960, θα παραμείνει σε ισχύ, ενώ η Κύπρος θα συνεχίσει να είναι μέλος των Ηνωμένων Εθνών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης με όλες τις διεθνείς συμβάσεις, που έχουν υπογραφεί από την ίδρυση της Δημοκρατίας, να είναι επίσης σε ισχύ.
Σύμφωνα με τον Νίκο Αναστασιάδη από τις μέχρι σήμερα διαπραγματεύσεις, προκύπτει ξεκάθαρα πως «θα είναι απόλυτα διασφαλισμένες οι τρεις βασικές αρχές που διακρίνουν τα κράτη, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, δηλαδή: η μία και μόνη διεθνής προσωπικότητα, η μία και μόνη κυριαρχία και η μία και μόνη ιθαγένεια».
Από την μέχρι σήμερα διαπραγμάτευση, είπε, παρατηρείται σημαντική πρόοδος στα κεφάλαια της διακυβέρνησης και διαμοιρασμού εξουσιών, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Οικονομίας, καθώς επίσης σε μικρότερο βαθμό στο κεφάλαιο του περιουσιακού.
«Πρόκειται για πρόοδο που, σε κάποιες των περιπτώσεων, βελτιώνει προς όφελος του συνόλου του κυπριακού λαού αντίστοιχες πρόνοιες του Συντάγματος του 1960, ή άλλων κατά καιρούς πρωτοβουλιών και διαπραγματεύσεων για επίλυση του Κυπριακού», υποστήριξε.
Επιπλέον, μέσα από το Σύμφωνο Δημοσιονομικής Σταθερότητας που θα είναι αρμοδιότητα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, πέραν από τη διασφάλιση της οικονομικής βιωσιμότητας του ομοσπονδιακού κράτους, προνοείται, σημείωσε ο πρόεδρος Αναστασιάδης, και η υποχρέωση της κάθε μίας των πολιτειών να διασφαλίζει την οικονομική της βιωσιμότητα και καμία των πολιτειών δεν θα καλείται να αποπληρώνει τις οικονομικές υποχρεώσεις που δημιουργεί η άλλη.
Ο Κύπριος πρόεδρος διαβεβαίωσε ότι μέσα στο πλαίσιο της λύσης:
1. O κάθε πολίτης θα μπορεί να διακινείται ελεύθερα σε ολόκληρη την επικράτεια της Κύπρου, χωρίς κανένα περιορισμό.
2. Ο καθένας θα έχει το δικαίωμα επιλογής του τόπου εγκατάστασης, ενώ διασφαλίζεται και το δικαίωμα απόκτησης περιουσίας, ενάσκησης επαγγέλματος και επιχειρηματικών δραστηριοτήτων όπου επιθυμεί.
Προς διασφάλιση των πιο πάνω και βεβαίως της δικοινοτικότητας, έχει γίνει αποδεκτό, είπε, «να ρυθμίζονται τα εκλογικά δικαιώματα των όσων θα απολαμβάνουν των πιο πάνω δικαιωμάτων, αλλά θα προέρχονται από την άλλη συνιστώσα πολιτεία».
Για την μεγάλη ανησυχία του κυπριακού ελληνισμού, την αλλοίωση της δημογραφικής σύνθεσης του πληθυσμού της Κύπρου, ο Νίκος Αναστασιάδης δήλωσε ότι διασφαλίστηκε πως ο δημογραφικός χαρακτήρας του νησιού κατά την πρώτη ημέρα της λύσης θα αντικατοπτρίζει, με μια μικρή απόκλιση, την δημογραφική σύνθεση της Κυπριακής Δημοκρατίας του 1960.
«Το πιο σημαντικό είναι, ότι μέσα από την πιο πάνω ρύθμιση διασφαλίζεται όχι μόνο το παρόν αλλά και το μέλλον, αφού για να αποκτήσει την Κυπριακή ιθαγένεια ένας Τούρκος υπήκοος θα πρέπει να προηγηθεί η απόδοση της εν λόγω ιδιότητας σε τέσσερις εξ’ Ελλάδος καταγόμενους», σημείωσε.
Στην δήλωση του ο Κύπριος πρόεδρος δεν απέκρυψε ότι εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές διαφωνίες στο κεφάλαιο του περιουσιακού. Ωστόσο, σημείωσε έχει επιτευχθεί πρόοδος με την αναγνώριση του δικαιώματος ιδιοκτησίας μέσα από συγκεκριμένες διαδικασίες και θεραπείες όπως:
• Επανεγκατάσταση,
• Μερική αποκατάσταση,
• Εναλλακτική αποκατάσταση,
• Ανταλλαγή περιουσίας,
• Αποζημίωση.
Η θωράκιση του πιο πάνω δικαιώματος, είπε, διασφαλίζεται περαιτέρω με την ελεύθερη επιλογή του ιδιοκτήτη -εάν δεν ικανοποιηθεί από τις αποφάσεις των εσωτερικών ενδίκων μέσων- να προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Σύμφωνα με τον Νίκο Αναστασιάδη, στις διαπραγματεύσεις με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί, συζητείται «σε ένα πνεύμα συναντίληψης, μεταξύ άλλων, από την πρώτη ημέρα, που θα εγκριθεί δια δημοψηφισμάτων η λύση του Κυπριακού:
• Να αποδοθεί η περίκλειστη περιοχή της Αμμοχώστου στους νόμιμους κατοίκους της.
• Να υπάρξει άμεση απόδοση των υπό επιστροφή ακατοίκητων περιοχών και της νεκρής ζώνης στους νόμιμους ιδιοκτήτες της.
• Από την πρώτη ημέρα, να υπάρξει αποχώρηση σημαντικού αριθμού κατοχικών στρατευμάτων.
