Για την αξιολόγηση του μαθητή στην Κύπρο
Στις πρώτες τέσσερις τάξεις του Δημοτικού υιοθετείται μια ενιαία κλίμακα συμβόλων (+) με διαβαθμίσεις για αξιολόγηση της συμπεριφοράς και της επίδοσης του μαθητή.
Στην Ε’ και Στ’ τάξη εισάγονται βαθμοί στην αλφαβητική κλίμακα (Α, Β, Γ, Δ), ενώ παράλληλα καθ’ όλη τη διάρκεια της φοίτησης ενός παιδιού στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, θα ετοιμάζεται από τον δάσκαλο «σχολική έκθεση προόδου» (ΣΕΠ) όπου θα καταγράφεται η πρόοδος του παιδιού για τις γνωστικές του ικανότητες ανά μάθημα, αλλά και η γενικότερη συμπεριφορά του στους τομείς που αφορούν δεξιότητες και συμπεριφορά.
Ο δε σχολικός χρόνος θα διαχωρίζεται πλέον, σε δύο τετράμηνα αντί τρία τρίμηνα. Τις πιο πάνω δραστικές αλλαγές εισηγείται το υπουργείο Παιδείας, το οποίο πρόσφατα ολοκλήρωσε την «Ενιαία πρόταση για εκσυγχρονισμό του συστήματος αξιολόγησης του μαθητή στο κυπριακό δημόσιο σχολείο».
Το 85σέλιδο κείμενο στάλθηκε σε εκπαιδευτικούς και γονείς για απόψεις και φυσικά, στόχος του Υπουργείου είναι η επίτευξη συμφωνίας για εφαρμογή των σχετικών ρυθμίσεων.
Κλίμακα αξιολόγησης και κριτηρίων:
Προτείνεται τουλάχιστον για τις πρώτες τέσσερις τάξεις (Α’ έως Δ’) να καταργηθεί κάθε κλίμακα που πιθανόν σήμερα να χρησιμοποιείται άτυπα για την αξιολόγηση του μαθητή και η οποία χρησιμοποιεί είτε αριθμούς (π.χ. 1 - 10) είτε αλφαβητικά σύμβολα (Α - Ε).
Αντί αυτών προτείνεται να υιοθετηθεί μια ενιαία κλίμακα συμβόλων, που εφαρμόζεται και στο εξωτερικό και ιδιαίτερα στα ευρωπαϊκά σχολεία, η οποία να αξιολογεί την όλη συμπεριφορά-δεξιότητες του μαθητή και την επίδοσή του σε κάθε γνωστικό αντικείμενο. Συγκεκριμένα, για την ποσοτική αξιολόγηση των συμπεριφορών-δεξιοτήτων του μαθητή προτείνεται αυτές να αξιολογούνται με τη χρήση ενιαίας κλίμακας συμβόλων (+) με τέσσερις διαβαθμίσεις θετικής ανατροφοδότησης, όσον αφορά στη συχνότητα εμφάνισής τους: τις περισσότερες φορές (++++), συχνά (+++), μερικές φορές (++) και σπάνια (+).
Κατά παρόμοιο τρόπο, για την ποσοτική αξιολόγηση της μαθησιακής επίδοσης στα γνωστικά αντικείμενα προτείνεται να χρησιμοποιείται η ίδια συμβολική κλίμακα θετικής ανατροφοδότησης, η οποία να επικεντρώνεται, αυτή τη φορά, στον βαθμό επίτευξης των μαθησιακών στόχων ή των «δεικτών επιτυχίας» για όλα τα μαθήματα.
Η κλίμακα αυτή προτείνεται να χρησιμοποιεί τέσσερα επίπεδα επίτευξης των στόχων, το καθένα από τα οποία να εκφράζεται με σύμβολα, όπως: πλήρης επίτευξη (++++), ικανοποιητική επίτευξη (+++), μερική επίτευξη (++) και ανεπαρκής επίτευξη (+). Για σκοπούς περαιτέρω υποβοήθησης των εκπαιδευτικών στην αξιολόγηση των μαθητών, προτείνονται τα ακόλουθα τέσσερα γενικά κριτήρια για την αξιολόγηση της επίτευξης των στόχων, όπως αυτά χρησιμοποιούνται στα ευρωπαϊκά σχολεία: κατανόηση, ακρίβεια, αυτονομία και χρήση/εφαρμογή.
Η κλίμακα αξιολόγησης στην Ε’ και Στ’ τάξη Δημοτικού. Για σκοπούς καλύτερης προετοιμασίας των μαθητών για το Γυμνάσιο και εξοικείωσής τους με το σύστημα αξιολόγησης που εφαρμόζεται στη Μέση Εκπαίδευση, προτείνεται όπως στις δυο τελευταίες τάξεις του Δημοτικού το σύστημα με τα θετικά πρόσημα αντικατασταθεί με την αντίστοιχη αλφαβητική κλίμακα Α - Δ. Όλα τα υπόλοιπα (κριτήρια, λεκτικό, περιγραφή κάθε επιπέδου κ.λπ.) θα παραμείνουν τα ίδια που θα ισχύουν και στις μικρότερες τάξεις.
Ειδικότερα, όσον αφορά στη συχνότητα εμφάνισης των συγκεκριμένων συμπεριφορών, το γράμμα Α θα αντικαταστήσει τα σύμβολα (++++) και θα σημαίνει «τις περισσότερες φορές», το γράμμα Β τα σύμβολα (+++) και θα σημαίνει «συχνά», το γράμμα Γ τα σύμβολα (++) και θα σημαίνει «μερικές φορές» και το γράμμα Δ το σύμβολο (+) και θα σημαίνει «σπάνια». Όσον αφορά στον βαθμό επίτευξης των μαθησιακών στόχων, κατά παρόμοιο τρόπο το γράμμα Α θα αντικαταστήσει τα σύμβολα (++++) και θα σημαίνει «πλήρης επίτευξη», το γράμμα Β τα σύμβολα (+++) και θα σημαίνει «ικανοποιητική επίτευξη», το γράμμα Γ τα σύμβολα (++) και θα σημαίνει «μερική επίτευξη» και το γράμμα Δ το σύμβολο (+) και θα σημαίνει «ανεπαρκής επίτευξη».
Τι θα αξιολογείται στο Δημοτικό Προτείνεται να αξιολογούνται δύο βασικές παράμετροι:
α) Η όλη συμπεριφορά δεξιότητες του μαθητή και β) η επίδοση του μαθητή σε κάθε γνωστικό αντικείμενο. Η πρώτη παράμετρος να περιλαμβάνει τρεις επιμέρους κατηγορίες δεξιοτήτων-συμπεριφορών που σχετίζονται με: Το παιδί ως μαθητής, δηλαδή μαθησιακές δεξιότητες και συμπεριφορές μάθησης, το παιδί ως άτομο, δηλαδή συναισθηματικές δεξιότητες και συμπεριφορές και το παιδί σε σχέση με τους άλλους, δηλαδή κοινωνικές δεξιότητες-συμπεριφορές. Επιγραμματικά οι βασικότερες αλλαγές ανά βαθμίδα
ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
1.Εισαγωγή συγκροτημένου συστήματος αξιολόγησης του μαθητή από το Νηπιαγωγείο μέχρι και την Στ’ Δημοτικού.
2. Εισαγωγή σχολικής έκθεσης προόδου.
3. Έμφαση στη διαμορφωτική και περιγραφική αξιολόγηση.
4. Περιγραφικές κλίμακες αξιολόγησης και ποιοτικά σχόλια.
5. Εισαγωγή της αλφαβητικής αξιολόγησης στην Ε’ και Στ’ τάξη.
6. Κριτήρια αξιολόγησης και δείκτες που καθοδηγούν την αξιολόγηση.
7. Αξιολόγηση επίδοσης αλλά και μαθησιακών συμπεριφορών του μαθητή.
8. Εφαρμογή πολλαπλών εργαλείων και μεθόδων αξιολόγησης του μαθητή.
9. Εισαγωγή τετραμήνων.
ΜΕΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ
1. Αντικατάσταση της αλφαβητικής αξιολόγησης με την αριθμητική αξιολόγηση στον γυμνασιακό κύκλο (1 μέχρι 20).
2. Έμφαση στη διαμορφωτική αξιολόγηση και σχεδιασμός εντύπου έκθεσης προόδου που να δίνεται στο ενδιάμεσο κάθε τετραμήνου.
3. Εφαρμογή πολλαπλών εργαλείων και μεθόδων αξιολόγησης του μαθητή.
4. Αξιολόγηση επίδοσης αλλά και μαθησιακών συμπεριφορών.
5. Γραπτές εξετάσεις στο τέλος κάθε τετραμήνου.
6. Βαρύτητα βαθμού ανάλογα με τις διδακτικές περιόδους κάθε μαθήματος στον γενικό βαθμό έτους.
7. Επανασχεδιασμός του υφιστάμενου δελτίου προόδου τετραμήνου, καθώς και του δελτίου ετήσιας επίδοσης.
Δραστικές αλλαγές εισηγείται το υπ. Παιδείας
Προτείνεται η υιοθέτηση της ΣΕΠ, ως εργαλείου αξιολόγησης και καταγραφής της προόδου του μαθητή και επικοινωνίας των αποτελεσμάτων με κάθε ενδιαφερόμενο. Σε αυτήν αναμένεται να καταγράφεται η περιγραφική πληροφόρηση για τις γνωστικές ικανότητες του μαθητή ανά μάθημα, αλλά και τη γενικότερη συμπεριφορά του στους τομείς που αφορούν δεξιότητες και συμπεριφορά.
Η μορφή αξιολόγησης που θα προωθεί δεν θα συναρτάται με την υιοθέτηση οποιασδήποτε μορφής αριθμητικής ή αλφαβητικής βαθμολόγησης, εκτός από την περίπτωση των δύο τελευταίων τάξεων, στις οποίες θα εφαρμόζεται η αλφαβητική αξιολόγηση (Α - Δ).
Αντιθέτως, η ΣΕΠ θα αποσκοπεί στην ποιοτική περιγραφή της επίδοσης του μαθητή με τη χρήση θετικών εκφράσεων και γραμμικών κλιμάκων, οι οποίες να χαρτογραφούν τόσο την επίδοση όσο και την πρόοδο του μαθητή, στη βάση συγκεκριμένων αξόνων που αφορούν σε γνώσεις, δεξιότητες και στάσεις απέναντι στη διαδικασία της μάθησης που προσφέρει η σχολική μονάδα.
Τετράμηνα και υποχρεωτικές συναντήσεις
Με βάση τη δομή της ΣΕΠ, ο κάθε εκπαιδευτικός θα επιχειρεί στις αρχές της σχολικής χρονιάς να σκιαγραφεί το προφίλ του κάθε μαθητή (Σεπτέμβριος) στο μάθημα που διδάσκει.
Υποβοηθητική για αυτό τον σκοπό θα είναι και η υποχρεωτική, κάθε χρόνο, συμπλήρωση από τους γονείς σχετικού πληροφοριακού εντύπου που θα συμφωνηθεί, στο οποίο θα αναφέρονται σημαντικά στοιχεία που θα αφορούν το προφίλ του παιδιού.
Τον Οκτώβριο προτείνεται να θεσμοθετηθεί υποχρεωτική συνάντηση δασκάλων-γονέων με ευθύνη του σχολείου, για να γίνει ενημέρωση και ανταλλαγή απόψεων για τις δυνατότητες και τα περιθώρια βελτίωσης που παρουσιάζονται σε κάθε περίπτωση ξεχωριστά.
Προτείνεται, επίσης, η εισαγωγή των τετραμήνων στο δημοτικό σχολείο και η ΣΕΠ να συμπληρώνεται και να κοινοποιείται στα παιδιά και στους γονείς δύο φορές τον χρόνο (τέλος Ιανουαρίου και τέλος σχολικής χρονιάς).
Στο τέλος της χρονιάς να συμπεριλαμβάνονται και τα αποτελέσματα Ιανουαρίου, ώστε να φαίνεται και η εξελικτική πρόοδος του μαθητή.
Μετά από την κοινοποίηση των ΣΕΠ, οι γονείς να έχουν την ευχέρεια να συζητήσουν το περιεχόμενό τους με τον εκπαιδευτικό, με στόχο να ενημερωθούν πληρέστερα, ώστε να μπορέσουν να συμβάλουν στην περαιτέρω πρόοδο του παιδιού τους στο επόμενο διάστημα, αφού προηγουμένως θα εντοπίζονται και θα ιεραρχούνται οι περιοχές που χρήζουν βελτίωσης.
Αξιολόγηση από το νηπιαγωγείο
Προτείνεται όπως εφαρμοστούν και στην Προδημοτική Εκπαίδευση (παιδιά προδημοτικής ηλικίας) ανάλογες ρυθμίσεις με αυτές που θα ισχύσουν για τη Δημοτική Εκπαίδευση.
Προτείνεται, συγκεκριμένα, η καθιέρωση τετραμήνων και η εισαγωγή της ΣΕΠ και στην Προδημοτική Εκπαίδευση, με ανάλογο τρόπο.
Προτείνεται επίσης η αξιολόγηση των μαθητών να εστιάζει στους βασικούς τομείς ανάπτυξης (προσωπική και κοινωνική συνειδητοποίηση, συναισθηματική ενδυνάμωση, κινητικές ικανότητες και νοητική ενδυνάμωση), όπως αυτοί περιγράφονται στο νέο αναλυτικό πρόγραμμα για την Προδημοτική Εκπαίδευση, καθώς και στα γνωστικά αντικείμενα που προνοούνται.
Για την αξιολόγηση αυτή προτείνεται να υιοθετηθεί η ίδια κλίμακα αξιολόγησης και τα ίδια κριτήρια που προτείνονται πιο πάνω για το Δημοτικό σχολείο.
Αδυναμίες υφιστάμενου συστήματος
Όσον αφορά στη Δημοτική Εκπαίδευση, οι συγγραφείς της έκθεσης, διαπιστώνουν μεγάλη απόκλιση από τα ισχύοντα διεθνώς και ιδιαίτερα στον ευρωπαϊκό χώρο, σε σχέση με την αξιολόγηση του μαθητή.
Ειδικότερα, υποστηρίζουν ότι:
1. Απουσιάζει ένα σαφές και συγκροτημένο σύστημα αξιολόγησης του μαθητή που να παρακολουθεί και να αξιολογεί την πρόοδο και την επίδοση των μαθητών.
2. Απουσιάζει η όποια μορφή έκθεσης προόδου με την οποία να κοινοποιούνται τα αποτελέσματα της αξιολόγησης σε κάθε ενδιαφερόμενο τόσο στη Δημοτική όσο και στην Προδημοτική Εκπαίδευση.
3. Δεν τηρούνται επίσημα στοιχεία αξιολόγησης από τάξη σε τάξη.
4. Υπάρχει ελλιπής ενημέρωση και ανατροφοδότηση τόσο των ιδίων των μαθητών, των γονιών, των εκπαιδευτικών αλλά και του εκπαιδευτικού συστήματος όσον αφορά στην επίδοση και την πρόοδο των μαθητών.
5. Οι μαθητές δεν εξοικειώνονται με τα διάφορα συστήματα αξιολόγησης και βαθμολόγησης της επίδοσης και μεταβαίνουν απροετοίμαστοι στο Γυμνάσιο, όπου ισχύουν εντελώς διαφορετικά δεδομένα.
Γράφει η Χριστίνα Κυριακίδου για το philenews.com
