Εκατοντάδες πανεπιστημιακοί καθηγητές στις ΗΠΑ κλήθηκαν να αξιολογήσουν νεαρούς επιστήμονες και των δύο φύλων με κριτήρια τις ακαδημαϊκές τους επιδόσεις, την επίδοσή τους στις συνεντεύξεις για την κάλυψη της θέσης και με βάση άλλες πληροφορίες και προτίμησαν τις γυναίκες από τους άνδρες με τα ίδια ακριβώς προσόντα.
Οι "υποψήφιοι" ήταν εικονικοί με στόχο να διαπιστωθεί ποιο παράγοντες--επαγγελματικής φύσης, αλλά και άλλοι, όπως το φύλο και η οικογενειακή κατάσταση-- επηρεάζουν τη διαδικασία της αξιολόγησης στις προσλήψεις, στο πλαίσιο της προσπάθειας να διερευνηθούν οι λόγοι για τον περιορισμένο αριθμό γυναικών στον ακαδημαϊκό χώρο.
Η προκατάληψη απέναντι στις γυναίκες "ήταν εντελώς αναπάντεχη. Σοκαριστήκαμε", λέει η ψυχολόγος και μία εκ των συγγραφέων της σχετικής έκθεσης Γουέντι Γουίλιαμς του πανεπιστημίου Cornell.
Η Γουίλιαμς κι ο έταιρος συγγραφέας της έκθεσης Στίβεν Τσέτσι πραγματοποίησαν πέντε πειράματα. Απέστειλαν περιγραφή του προφίλ εικονικών υποψηφίων προς πρόσληψη στους τομείς της βιολογίας και της ψυχολογίας--όπου οι γυναίκες εκπροσωπούνται επαρκώς--και στα οικονομικά και τη μηχανική--όπου δεν εκπροσωπούνται επαρκώς--σε 873 πανεπιστημιακούς και 371 κολέγια.
Οι γυναίκες είχαν ανέκαθεν μικρή εκπροσώπηση στην ακαδημαϊκή επιστήμη και στον τομέα που αποκαλείται STEM (σ.σ το ακρωνύμιο το οποίο χρησιμοποιείται κυρίως από άτομα σχετικά με την εκπαιδευτική πολιτική, για τα πεδία που αναφέρονται στις Φυσικές Επιστήμες, την Τεχνολογία, την Επιστήμη των Μηχανικών και τα Μαθηματικά).
Οι γυναίκες σήμερα αντιπροσωπεύουν το ένα τέταρτο των μόνιμων καθηγητών στον χώρο των επιστημών, της μηχανικής και της υγείας, σύμφωνα με το Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών των ΗΠΑ.
Αυτό το φαινόμενο αποδίδεται κυρίως σε προκαταλήψεις με βάση το φύλο, αλλά και σε προκαταλήψεις ενάντια στις γυναίκες που λαμβάνουν άδεια μητρότητας.
Πρόσφατα όμως, γυναίκες με ανώτερα πτυχία STEM είχαν περισσότερες ευκαιρίες να αναλάβουν μία πανεπιστημιακή θέση. Για παράδειγμα, από τις 96 προσλήψεις Μαθηματικών από το 1995 ως το 2003, το 20% των αιτήσεων έγιναν από γυναίκες, αλλά μόνο το 32% των προσληφθέντων ήταν τελικά γυναίκες.
Ορισμένοι ακαδημαϊκοί υποστηρίζουν ότι αυτό το γυναικείο προβάδισμα παρατηρείται επειδή οι γυναίκες που ξεπερνούν τα εμπόδια για να διεκδικήσουν έναν διδακτορικό τίτλο στο STEM είναι γενικώς ισχυρότερες υποψήφιες σε σχέση με τους άνδρες συνυποψήφιους.
Τα πειράματα διέφεραν, μεταξύ άλλων, ως προς τον αριθμό των υποψηφίων που έκριναν οι αξιολογητές, οι οποίοι συμμετείχαν σε αυτά.
Συνολικά, παρότι τα προσόντα και τα χαρακτηριστικά τους ήταν όμοια, οι γυναίκες κατατάχθηκαν πρώτες από το 67% των αξιολογητών, αναφέρουν οι συγγραφείς στην έκθεσή τους, η οποία δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Proceedings of the National Academy of Sciences.
"Δεν λέμε ότι οι γυναίκες δεν υφίστανται διακρίσεις" στον ακαδημαϊκό χώρο, είπε η Γουίλιαμς. "Αλλά τα δεδομένα αυτά φανερώνουν μία πραγματική αλλαγή. Ο κόσμος φαίνεται ότι έχει εσωτερικεύσει την αξία της ποικιλομορφίας των φύλων και είτε συνειδητά, είτε ασυνείδητα, αναβαθμίζει τις γυναίκες υποψήφιες".
Αυτό το συμπέρασμα έρχεται σε αντίθεση με μία μελέτη του 2012, στην οποία οι πανεπιστημιακοί έδωσαν μεγαλύτερους βαθμούς σε υποθετικούς υποψήφιους προς πρόσληψη που έφεραν ανδρικά ονόματα αντί γυναικείων αλλά είχαν ακριβώς το ίδιο βιογραφικό σημείωμα.