Σοβαρό πλήγμα στις σχέσεις ανάμεσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις Ηνωμένες Πολιτείες απειλεί να επιφέρει το σκάνδαλο παρακολουθήσεων εις βάρος των ευρωπαϊκών θεσμών που συγκλονίζει τον κόσμο τις τελευταίες ημέρες, θέτοντας μάλιστα σε κίνδυνο και τις διαπραγματεύσεις για τη διμερή εμπορική συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών, οι οποίες αναμενόταν να ξεκινήσουν εντός του Ιουλίου.
Ο πρόεδρος της Γαλλίας, Φρανσουά Ολάντ, ζήτησε σήμερα από τις ΗΠΑ να σταματήσουν "αμέσως" την κατασκοπεία της ΕΕ και υπογράμμισε ότι η Γαλλία δεν μπορεί να αποδεχθεί αυτού του είδους την συμπεριφορά. "Δεν μπορούμε να αποδεχθούμε αυτού του είδους την συμπεριφορά μεταξύ εταίρων και συμμάχων", σημείωσε ο Ολάντ. "Ζητούμε αυτό να σταματήσει αμέσως", πρόσθεσε, υπογραμμίζοντας ότι "υπάρχουν ήδη επαρκή στοιχεία για να ζητήσουμε εξηγήσεις".
Ο Γάλλος πρόεδρος σημείωσε εξάλλου ότι "δεν μπορούν να γίνουν διαπραγματεύσεις ή συναλλαγές" με τις ΗΠΑ έως ότου εξασφαλιστούν εγγυήσεις ότι έχει τερματιστεί η κατασκοπεία της ΕΕ και της Γαλλίας. Αυτό ισχύει "για την Γαλλία, αλλά ισχύει και για όλη την ΕΕ, όλους τους εταίρους των ΗΠΑ", διευκρίνισε ο Γάλλος πρόεδρος.
Από την πλευρά της, η Ιταλία ζήτησε από τις ΗΠΑ "διευκρινίσεις" μετά τις αποκαλύψεις για το αμερικανικό πρόγραμμα παρακολούθησης, αλλά εξέφρασε την ίδια ώρα την εμπιστοσύνη της στις εξηγήσεις που θα δώσει η Ουάσινγκτον, σύμφωνα με σημερινή ανακοίνωση του ιταλικού υπουργείου Εξωτερικών.
"Έχουμε ζητήσει τις απαραίτητες διευκρινίσεις πάνω σε αυτό το πολύ ευαίσθητο ζήτημα" και οι ΗΠΑ "μας διαβεβαίωσαν ότι όλες οι διευκρινίσεις θα δοθούν όσον αφορά την ΕΕ και κράτη μέλη", αναφέρει η υπουργός Έμμα Μπονίνο στην ανακοίνωση του υπουργείου. "Είμαστε σίγουροι για το γεγονός ότι όλες οι πληροφορίες και οι απαραίτητες διαβεβαιώσεις θα δοθούν στο πνεύμα της συνεργασίας και της φιλίας που χαρακτηρίζει την σχέση μεταξύ των δύο χωρών μας", καταλήγει το υπουργείο στην ανακοίνωσή του.
Από την πλευρά του, ο Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο ζήτησε τη διεξαγωγή ελέγχων σχετικά με την ασφάλεια στην Κομισιόν, όπως ανακοίνωσε η εκπρόσωπός του, Πία Αρενκίλντε-Χάνσεν.
Σύμφωνα με το Der Spiegel, για το πρόγραμμα αυτό είχαν τοποθετηθεί μικρόφωνα στο κτίριο της ΕΕ στην Ουάσινγκτον και υπήρχε μια διείσδυση στο δίκτυο πληροφορικής, η οποία επέτρεπε την ανάγνωση μηνυμάτων του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και εσωτερικών εγγράφων. Με τον ίδιο τρόπο φέρεται ότι παρακολουθείτο και η εκπροσώπηση της ΕΕ στον ΟΗΕ.
Ο Μάικλ Μαν, εκπρόσωπος της επικεφαλής της διπλωματίας της ΕΕ Κάθριν Άστον, δήλωσε ότι "τα γραφεία της ΕΕ στην Νέα Υόρκη και την Ουάσινγκτον έχουν και τα δύο μετακομίσει μετά την ημερομηνία στην οποία παραπέμπουν οι ισχυρισμοί" για κατασκοπεία. "Έχουμε ένα εντελώς καινούργιο σύστημα ασφάλειας", πρόσθεσε ο Μάικλ Μαν, σημειώνοντας ότι οι αποκαλύψεις αυτές "αναφέρονται προφανώς σε μια πρότερη κατάσταση".
Παράλληλα, σε ανακοίνωση που εξέδωσε η Κομισιόν ζητά την πλήρη διαλεύκανση της υπόθεσης. “Αυτό που περιμένουμε από τους εταίρους και συμμάχους μας είναι η σαφήνεια και η διαφάνεια και αυτό είναι που αναμένουμε και από τις ΗΠΑ”, αναφέρει χαρακτηριστικά η Επιτροπή στην ανακοίνωση αυτή, προσθέτοντας ότι αναμένει τη σχετική αντίδραση από τις αρχές των ΗΠΑ.
“Οι ειδήσεις είναι ανησυχητικές και αν αποδειχθούν αληθείς, απαιτούν την πλήρη διαλεύκανση της υπόθεσης”, επισημαίνει η Επιτροπή στην ίδια δήλωση, σημειώνοντας ότι μόλις έγιναν γνωστά τα δημοσιεύματα των ΜΜΕ για την εικαζόμενη κατασκοπεία και τις υποκλοπές στους θεσμούς της ΕΕ και στις διπλωματικές αντιπροσωπείες, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης έθιξε αμέσως το ζήτημα στις αρχές των ΗΠΑ στην Ουάσιγκτον και στις Βρυξέλλες, προκειμένου να επαληθευτεί η ακρίβεια των πληροφοριών αυτών.