Περίπου 600.000 άνθρωποι στην Ευρώπη είναι απάτριδες, δηλαδή δεν φέρουν την εθνικότητα καμίας χώρας, και αποκαλούνται "νομικά φαντάσματα" της Ευρώπης.
Οι απάτριδες δεν απολαμβάνουν τα θεμελιώδη δικαιώματα και τα προνόμια τα οποία οι περισσότεροι θεωρούν δεδομένα. Δεν μπορούν να εργαστούν, να έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, να παντρευτούν. Συχνά καταλήγουν απόκληροι, συλλαμβάνονται ή είναι εξαιρετικά ευάλωτοι στην εκμετάλλευση, υπογράμμισε σήμερα το Ίδρυμα Τόμσον Ρόιτερς.
"Για μεγάλο χρονικό διάστημα, η Ευρώπη έχει επιτρέψει σε ανθρώπους να υφίστανται ως 'νομικά φαντάσματα', εκτεθειμένοι σε παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και χωρίς δυνατότητα προσφυγής στη δικαιοσύνη. Είναι πλέον καιρός να λυθεί αυτό το ζήτημα δια παντός", δήλωσε ο Κρις Νας, ο διευθυντής του Ευρωπαϊκού Δικτύου για την Ανιθαγένεια (European Network on Statelessness).
To ENS θα καταθέσει σήμερα αίτημα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με το οποίο θα καλεί τις χώρες μέλη να υιοθετήσουν διαδικασίες που θα επιτρέπουν στους απάτριδες να νομιμοποιούν την ύπαρξή τους.
Πολλοί απάτριδες στην Ευρώπη έμειναν μετέωροι ύστερα από τον διαμελισμό της Σοβιετικής Ένωσης και της Γιουγκοσλαβίας, ενώ άλλοι κατέληξαν χωρίς πατρίδα όταν εκτοπίστηκαν στη διάρκεια του πολέμου.
Από περυσινά στοιχεία Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων και της Υπάτης Αρμοστείας του ΟΗΕ, προκύπτει ότι στα κράτη που προέκυψαν από τον διαμελισμό της Γιουγκοσλαβίας υπάρχουν 22.000 άνθρωποι που δεν έχουν ιθαγένεια, οι περισσότεροι των οποίων είναι Ρομά, Ασκάλι και Αιγύπτιοι.
Ένας αρκετά μικρότερος αριθμός απάτριδων είναι μετανάστες εκτός Ευρώπης που δεν αναγνωρίζονται ως πολίτες των χωρών όπου γεννήθηκαν.
Μόνο οκτώ ευρωπαϊκές χώρες έχουν ψηφίσει διατάξεις που αφορούν την ιθαγένεια των απάτριδων: οι Βρετανία, Ουγγαρία, Ισπανία, Γεωργία, Μολδαβία, Λετονία, Γαλλία και Ιταλία. Οι περισσότερες χώρες έχουν επικυρώσει τη σχετική με το καθεστώς των απάτριδων σύμβαση του ΟΗΕ του 1954. Ωστόσο, η Εσθονία, η Κύπρος, η Μάλτα και η Πολωνία δεν το έχουν πράξει.
Σε παγκόσμιο επίπεδο υπάρχουν περίπου 10 εκατομμύρια απάτριδων. Η ευρωπαϊκή αυτή πρωτοβουλία ελήφθη ενόψει μίας μεγάλης σημαντικής εκστρατείας του ΟΗΕ για την εξάλειψη του φαινομένου αυτού εντός μίας δεκαετίας.
