Σότσι: Πόσο εύκολα μπορεί κάποιος να συλληφθεί στους Ολυμπιακούς;

Οι φετινοί Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες θα λάβουν χώρα στο Σόοτσι της Ρωσίας, ένα θέρετρο διακοπών στις παρυφές του Καυκάσου. Οι προετοιμασίες έχουν σχεδόν τελειώσει ενώ οι ενδιαφερόμενοι έχουν ήδη κλείσει εισιτήρια προκειμένου να παραστούν στο σημαντικό αθλητικό γεγονός. 

Πόσο εύκολο όμως είναι να παραβεί κάποιος το νόμο παρά τη θέλησή του και να βρεθεί πριν το καταλάβει ακόμα και στη φυλακή; Αυτό φυσικά εξαρτάται από τους ρωσικούς νόμους, ωστόσο φαίνεται πως κάποια πράγματα που στις περισσότερες δυτικές χώρες θεωρούνται φυσιολογικά και αναμενόμενα, θα μπορούσαν να μπλέξουν τον ανύποπτο επισκέπτη σε σοβαρούς μπελάδες.

 

Τα "μην" των επισκεπτών

Στην πραγματικότητα, θεωρείται σχεδόν δεδομένο πως κάθε κοινωνική δραστηριότητα των επισκεπτών θα τελεί υπό στενή παρακολούθηση-όπως άλλωστε και όσα θα διαδραματίζονται κατά τη διάρκεια των Αγώνων. Βασικότερη αιτία τριβής μεταξύ της ρωσικής κυβέρνησης και της Διεθνούς Αμνηστίας, συνιστά η στάση της πρώτης απέναντι στους ομοφυλόφιλους. Η Ρωσία ψήφισε τον Ιούνιο νόμο που ποινικοποιεί όχι τη δημόσια εκδήλωση της ομοφυλοφιλίας αλλά ακόμα και τη δημόσια προτροπή για ανοχή αυτής. Συγκεκριμένα, αναφέρεται στην "προπαγάνδα που ασκείται υπέρ των μη παραδοσιακών σεξουαλικών σχέσεων", θέτοντας και πρόστιμο αρκετών δεκάδων δολαρίων. Οι οργανώσεις των ομοφυλοφίλων τόσο στη Ρωσία όσο και σε άλλες χώρες του κόσμου, αντιδρούν έντονα και έχουν απειλήσει ακόμα και με μαζικές ακυρώσεις εισιτηρίων ή περιορισμένη προσέλευση στους Αγώνες. Στο πλευρό τους συμπλέουν τόσο η Διεθνής Αμνηστία όσο και στελέχη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλων κρατών, με δηλώσεις τους. Και φυσικά, οι αθλητές που πρόκειται να συμμετάσχουν στους Αγώνες. Ο πρεσβευτής της Διεθνούς Αμνηστίας, σε επιστολή του προς τον πρόεδρο Πούτιν, καλεί τη ρωσική κυβέρνηση να λάβει μέτρα τόσο για τον πρόσφατο ξεπερασμένο νόμο περί διακρίσεων, όσο και για την προστασία των ομοφυλόφιλων που θα επισκεφθούν μαζικά τη χώρα ενόψει των Αγώνων.

Όμως η παραβατικότητα στη ρωσική επικράτεια δεν περιορίζεται μόνο στη δημόσια έκφραση της σεξουαλικής ταυτότητας του καθενός, αλλά επεκτείνεται και σε άλλες δραστηριότητες που στα καθ’ ημάς φαίνονται εντελώς φυσιολογικές.

Για παράδειγμα, "η μουσική που προσβάλλει τη θρησκεία". Η σύλληψη των μελών του γυναικείου punk συγκροτήματος Pussy Riot τον Μάρτιο του 2012 επειδή τραγούδησαν σε ιερό χώρο, συνδέθηκε με την κατηγορία τους για "χουλιγκανισμό βασισμένο στην υποκίνηση θρησκευτικού μίσους". Οι πράξεις τους έδωσαν το έναυσμα για την ψήφιση ενός νέου νόμου που ποινικοποιεί "πράξεις που προσβάλλουν το θρησκευτικό αίσθημα". Οι τρεις γυναίκες κρατήθηκαν επί δύο σχεδόν χρόνια στη φυλακή πριν αποφυλακιστούν τον Δεκέμβριο με χορήγηση αμνηστίας από τον Πούτιν.

Η τέχνη που πραγματεύεται πολιτικά ζητήματα, μπορεί επίσης να καταστεί επικίνδυνη για όποιον την ασκεί. Παράδειγμα, ο Μουσείο Εξουσίας που άνοιξε στην Πετρούπολη τον Αύγουστο του 2013, για να κλείσει μόλις 10 μέρες αργότερα. Ο λόγος; Η αστυνομία κατέσχεσε μεταξύ άλλων έναν πίνακα που απεικόνιζε τον πρόεδρο Πούτιν και τον πρωθυπουργό Μεντβέντεφ με γυναικεία εσώρουχα, ισχυριζόμενη πως η σατιρική τους διάθεση παραβίαζε αόριστα κάποιους νόμους που ποτέ δεν έμαθε κανείς.

Οι διαδηλώσεις και οι δημόσιες εκδηλώσεις τελούν υπό αυστηρό έλεγχο και στις περισσότερες περιπτώσεις απαγορεύονται. Τον Ιανουάριο του 2013 κάποιοι πολίτες συγκεντρώθηκαν στην Αγία Πετρούπολη για να παίξουν χιονοπόλεμο αλλά γρήγορα διαλύθηκαν από την αστυνομία επειδή δεν είχαν "άδεια συγκέντρωσης". Η συγκεκριμένη στάση της αστυνομίας είναι ρουτίνα στην πλειονότητα των περιπτώσεων.

Εναλλακτική ενημέρωση. Τα περισσότερα μέσα ενημέρωσης στη Ρωσία βρίσκονται κάτω από ασφυκτικό κρατικό έλεγχο, ενώ συχνά χρησιμοποιούνται ως μέσο επίθεσης εναντίον όσων βάλλουν κατά του προέδρου Πούτιν και της κυβέρνησής του. Σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία, οι νέοι νόμοι που ψηφίστηκαν πρόσφατα δίνουν το δικαίωμα στην κυβέρνηση να αποκλείει την πρόσβαση σε sites τα οποία δημοσιεύουν υλικό "εξτρεμιστικό" ή υλικό που είναι "βλαπτικό για τη δημόσια υγεία, τα ήθη και την ασφάλεια". Ήδη από το προηγούμενο έτος οι αρχές έχουν προχωρήσει στο κλείσιμο διαδικτυακών τόπων. Μάλιστα, δύο ξένοι δημοσιογράφοι από τη Νορβηγία συνελήφθησαν αρκετές φορές και απειλήθηκαν επανειλημμένως με φυλάκιση.