Το αυτόματο επιθετικό τουφέκι ΑΚ-47 που σχεδίασε το 1947 ο 28χρονος τότε Μιχαήλ Καλάσνικοφ εξελίχθηκε σε ένα από τα πιο διαδεδομένα όπλα σε ολόκληρο τον κόσμο, και χρησιμοποιήθηκε τόσο από τακτικούς στρατούς, όσο και από αντάρτες και κακοποιούς στις τέσσερις γωνιές του πλανήτη.
Ορισμένοι υπολογίζουν ότι σήμερα κυκλοφορούν σε όλο τον κόσμο περίπου 100 εκατομμύρια Καλάσνικοφ, αριθμός τεράστιος που ωστόσο είναι πολύ δύσκολο να επιβεβαιωθεί, δεδομένου ότι πάρα πολλά από αυτά τα όπλα κατασκευάζονται χωρίς νόμιμη άδεια. Εάν όμως ισχύει, αυτό σημαίνει ότι αντιστοιχεί ένα Καλάσνικοφ ανά 70 ανθρώπους, σύμφωνα με τον Κρίστοφερ Τσίβερς, τον συγγραφέα του έργου "Το τουφέκι" όπου ανιχνεύει την πορεία του αυτόματου πυροβόλου από τα τέλη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου μέχρι σήμερα.
"Περισσότερες από έξι δεκαετίες μετά το σχεδιασμό του και την κατασκευή του, οι στρατοί περισσότερων από 50 χωρών είναι εξοπλισμένοι με Καλάσνικοφ, όπως και διάφορες αστυνομικές μονάδες, υπηρεσίες πληροφοριών και ασφάλειας", σημειώνει. Όμως, κυρίως, το Καλάσνικοφ είναι το "όπλο επιλογής" για "τους αντάρτες, τους τρομοκράτες, τα παιδιά-στρατιώτες, τους δικτάτορες και τους εγκληματίες", προσθέτει ο Τσίβερς.
Το μυστικό της επιτυχίας του; "Πρόκειται για ένα απλό και αξιόπιστο όπλο", εξήγησε ο Ιγκόρ Κοροτσένκο, ο διευθυντής του Κέντρου Ανάλυσης του Διεθνούς Εμπορίου Όπλων που εδρεύει στη Μόσχα.
Είναι μάλιστα τόσο απλό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί χωρίς δυσκολία τόσο από ερασιτέχνες όσο και από επαγγελματίες, γεγονός που το καθιστά ιδιαίτερα φονικό. Είναι ελαφρύ, έχει τη δυνατότητα να ρίχνει μέχρι και 600 βολές το λεπτό και δεν επηρεάζεται από τις καιρικές συνθήκες.
Το πρωτότυπο του ΑΚ-47 κατασκευάστηκε σε ένα ινστιτούτο ερευνών που απέχει περίπου 100 χιλιόμετρα από τη Μόσχα. Ο Καλάσνικοφ, που τότε ήταν ακόμη λοχίας, εμπνεύστηκε από το γερμανικό τουφέκι Στουρμγκέβερ-44 που είχε χρησιμοποιηθεί κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Καθώς είχε τραυματιστεί στο μέτωπο, ο Καλάσνικοφ μεταφέρθηκε για να αναρρώσει σε ένα ινστιτούτο και εκεί ξεκίνησε να σχεδιάζει όπλα για τον σοβιετικό στρατό.
Μετά τον πόλεμο, αναζητώντας τρόπους να ενισχύσει την ασφάλεια της ΕΣΣΔ, ο Στάλιν οργάνωσε έναν διαγωνισμό για το σχεδιασμό ενός αυτόματου τουφεκιού νέου τύπου. Ο "νικητής" που πέρασε με επιτυχία όλες τις δοκιμασίες δεν ήταν άλλος από το AK-47 (ακρωνύμιο της φράσης "Αυτόματο Καλάσνικοφ 1947"). Το 1948 ξεκίνησε η μαζική παραγωγή του σε ένα εργοστάσιο στο Ιγιέφσκ.
Η Δύση αρχικά δεν έδωσε μεγάλη σημασία στο νέο όπλο. Οι Αμερικανοί χρειάστηκαν χρόνια για να παρουσιάσουν ένα δικό τους αυτόματο πυροβόλο, το Μ-16, που ποτέ δεν γνώρισε τόση επιτυχία όση το Καλάσνικοφ.
Από τη δεκαετία του 1950, καθώς εντεινόταν η αντιπαράθεση μεταξύ Ανατολής και Δύσης, η ΕΣΣΔ ενέκρινε την παραγωγή του Καλάσνικοφ και σε άλλες χώρες, όπως στην Κίνα και τη Βόρεια Κορέα, γεγονός που άνοιξε το δρόμο για τη διάδοση του στον υπόλοιπο κόσμο.
Το ΑΚ-47 παρέμεινε για χρόνια "εθνικό σύμβολο" στη Ρωσία όπου κορίτσια και αγόρια μάθαιναν να το χειρίζονται μέχρι την κατάρρευση του κομμουνιστικού καθεστώτος, το 1991. Ταυτόχρονα, το Καλάσνικοφ έγινε το σύμβολο του ένοπλου αγώνα για την ανεξαρτησία πολλών χωρών και έφτασε στο σημείο να κοσμεί διάφορες σημαίες, όπως εκείνη της Μοζαμβίκης και της σιιτικής Χεζμπολάχ.
Μετά το 1991 μεγάλες ποσότητες ΑΚ-47 και ΑΚ-74 (ενός νεότερου μοντέλου) πουλήθηκαν σε όλον τον κόσμο και το όπλο άρχισε να κατασκευάζεται, χωρίς άδεια, σε πολλές χώρες, όπως στη Βουλγαρία και την πρώην Γιουγκοσλαβία.
Ο ίδιος ο Καλάσνικοφ, που πέθανε σήμερα σε ηλικία 94 ετών μετά από μακρά ασθένεια, δεν έβγαλε ποτέ χρήματα από την εφεύρεσή του, παρά τα εκατομμύρια όπλα που πουλήθηκαν σε όλο τον κόσμο. "Σχεδίασα όπλα με σκοπό να υπερασπιστώ την κοινωνία μας", είχε πει ο ίδιος το 2009, παραδεχόμενος ότι "δεν είναι ευχάριστο να βλέπω κάθε είδους εγκληματία να πυροβολεί με τα όπλα μου". "Ασφαλώς και έχω μετανιώσει για κάποια πράγματα, όπως άλλωστε όλοι. Όμως ένα πράγμα μπορώ να σας πω: αν μπορούσα να ξεκινήσω από την αρχή, δεν θα ζούσα διαφορετικά", είχε πει τότε.
Σε μια συνέντευξή του το 2000 στο Γαλλικό Πρακτορείο, ο Καλάσνικοφ είχε δηλώσει ότι τον επηρέασε βαθιά η διάλυση της ΕΣΣΔ και ότι δεν θα δίσταζε να υπερασπιστεί το κομμουνιστικό σύστημα: "δεν ήταν όλα τόσο άσχημα", είπε.
