Τέλος εποχής αλλά όχι και μνήμης.
Ο γηραιότερος πρώην κρατούμενος του κολαστηρίου του Άουσβιτς άφησε την τελευταία του πνοή σε ηλικία 108 ετών.
Ο Αντόνι Ντομπροβόλσκι, γεννημένος το 1904 στην Πολωνία, συνελήφθη το 1942 από την Γκεστάπο μετά την κατάκτηση της χώρας του από την Βέρμαχτ "επειδή παρέδιδε μαθήματα μέσα σε ένα κρησφύγετο σε παιδιά".
Μετέβη σιδηροδρομικώς στο Άουσβιτς-Μπιρκενάου, στο πολωνικό έδαφος, όπου αριθμήθηκε--ήταν ο κρατούμενος 38.081. Μετήχθη διαδοχικά σε δύο γερμανικά στρατόπεδα, τα Σασενχάουζεν και Γκρος Ρόζεν. Η απελευθέρωση από τους Συμμάχους τον βρήκε, πολύ καταπονημένο, στο Σασενχάουζεν.
Ήταν δάσκαλος και αφότου απελευθερώθηκε διηύθυνε ένα δημοτικό σχολείο και στη συνέχεια ένα λύκειο στην πόλη Ντεμπνό όπου και πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του.
Στο Άουσβιτς-Μπιρκενάου βρήκαν φρικτό θάνατο περίπου 75 χιλιάδες Πολωνοί, 15 χιλιάδες σοβιετικοί αιχμάλωτοι πολέμου, 21 χιλιάδες αθίγγανοι, καθώς και περίπου 15 χιλιάδες κρατούμενοι που δεν εμπίπτουν σε αυτές τις κατηγορίες, ούτε ήταν Εβραίοι, από ολόκληρη την Ευρώπη: ανάμεσα στους τελευταίους, περίπου 1 εκατομμύριο είτε δεν άντεξαν στις φοβερές κακουχίες, ή παραδόθηκαν στην πυρά στα κρεματόρια του κολαστηρίου στο Μπιρκενάου--τα οποία τους τελευταίους μήνες του πολέμου ήταν αναμμένα σε 24ωρη βάση.
