Φέτος το καλοκαίρι μοιάζει σαν ξαφνικά η μεταναστευτική κρίση να έχει οξυνθεί και η Ευρώπη να δέχεται άνευ προηγουμένου κύματα μεταναστών και προσφύγων κυρίως από τις χώρες της Μέσης Ανατολής αλλά και της Βόρειας Αφρικής.
Γιατί όμως οι αριθμοί των ανθρώπων που προσπαθούν με κόστος ακόμη και την ίδια τους τη ζωή να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους αυξήθηκε τόσο απότομα;
Τα επίσημα στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού για τη Μετανάστευση (ΙΟΜ) δείχνουν ότι ο αριθμός των ανθρώπων που επιχειρεί το πλέον επικίνδυνο ταξίδι: από τη Λιβύη στην Ιταλία δεν αυξήθηκε σημαντικά σε σχέση με προηγούμενα έτη, υπάρχει ένας τεράστιος αριθμός προσφύγων που προσπαθούν να φτάσουν στην Ευρώπη από την Τουρκία διαμέσου Ελλάδας.
Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα στοιχεία, περισσότεροι από 250.000 πρόσφυγες και μετανάστες έχουν έλθει στην Ελλάδα το 2015. Και αυτό τους 9 πρώτους μήνες του έτους ενώ ο αντίστοιχος αριθμός πέρυσι, για όλη τη χρονιά ήταν 34.000.
Οι κύριες εθνικότητες που συρρέουν προς την Ευρώπη είναι: Σύριοι, Αφγανοί, Αλβανοί, Πακιστανοί και Ιρακινοί.
Η κατάσταση στη Συρία είναι πλέον εκτός ελέγχου σε 2 μέτωπα: τον πόλεμο των αντικαθεστωτικών εναντίον του Άσαντ αλλά και της αιμοβόρικης επέλασης των τζιχαντιστών του ISIS. Ενώ το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Επισιτισμού του ΟΗΕ έχει περικοπεί κατά το ήμισυ λόγω του μαχαιριού στα κονδύλια χρηματοδότησης. Αυτοί είναι οι δυο βασικότεροι λόγοι που εξωθούν τους Σύριους να εγκαταλείπουν κατά εκατομμύρια τη χώρα τους.
Επίσης, η Λιβύη είναι πλέον πεδίο πολέμου καθώς ελέγχεται από συμμορίες και ομάδες ανταρτών εξτρεμιστών. Έτσι ο "κλασικός" αυτός δρόμος μετανάστευσης είναι πλέον πιο επικίνδυνος και πολλοί προτιμούν τη διαδρομή του Αιγαίου (Τουρκία - Ελλάδα).
2.700 πρόσφυγες και μετανάστες πέθαναν φέτος προσπαθώντας να φτάσουν στην Ευρώπη.
Ποια η διαφορά προσφύγων και μεταναστών;
Πρόσφυγες θεωρούνται οι άνθρωποι εκείνοι που εξαναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα τους λόγω πολέμου και τους καλύπτει η "ομπρέλα" του διεθνούς δικαίου. Αντίθετα μετανάστες θεωρούνται εκείνοι που εθελοντικά φεύγουν από τις εστίες τους αναζητώντας μια καλύτερη ζωή.
Τελικά ποιες χώρες δέχονται τους περισσότερους πρόσφυγες
Στα τέλη του 2014, 19,5 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως ήταν πρόσφυγες (στοιχεία ΟΗΕ). Περίπου τα 10 εκατομμύρια από τη Συρία, το Αφγανιστάν και τη Σομαλία.
Η Τουρκία είναι μακράν η πρώτη χώρα παγκοσμίως που υποδέχεται πρόσφυγες: 2.000.000 πρόσφυγες βρίσκονται στο έδαφος της. Δεύτερο το Πακιστάν με 1,5 εκατ., ο Λίβανος με 1,1 εκατ., το Ιράν με 1 εκατ., η Αιθιοπία με 660.000 και η Ιορδανία με 630.000.
Υπολογίζεται ότι το 86% των προσφύγων παγκοσμίως πάνε σε αναπτυσσόμενες και όχι ανεπτυγμένες χώρες, χώρες που το ετήσιο κατά κεφαλήν εισόδημα δεν ξεπερνά τις 5.000 δολάρια.
Πόσο σοβαρή είναι η μεταναστευτική κρίση στην Ευρώπη;
Περίπου 380.000 άνθρωποι έφτασαν σε ευρωπαϊκό έδαφος μέσω θαλάσσης, σύμφωνα με τον ΙΟΜ.
Σύμφωνα με σχέδιο που εισηγήθηκε σήμερα ο πρόεδρος της Επιτροπής, Ζαν Κλωντ Γιούνκερ, 120.000 πρόσφυγες που βρίσκονται σήμερα στην Ελλάδα, την Ιταλία και την Ουγγαρία θα πρέπει να αναδιανεμηθούν σε όλες τις χώρες της ΕΕ.
Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες ο αριθμός των προσφύγων που διαπλέουν τη Μεσόγειο για να βρουν καταφύγιο στην Ευρώπη θα φθάσει φέτος τις 400.000 και μπορεί να υπερβεί τις 450.000 το 2016.
Επιμέλεια Λήδα Δεληγιάννη με στοιχεία από Reuters, ΑΠΕ, Γαλλικό Πρακτορείο, UNHCR
