...σύμφωνα με τα στοιχεία του σκάφους Cassini
Καθώς ο μεγαλύτερος δορυφόρος του Κρόνου, ο Τιτάνας, πλησιάζει στο θερινό ηλιοστάσιο του βορείου ημισφαιρίου του, το σκάφος Cassini αποκάλυψε τις δραματικές εποχικές αλλαγές που συμβαίνουν στη θερμοκρασία και στη σύνθεσή της πυκνής ατμόσφαιράς του.
Τη σχετική ανακοίνωση έκανε στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας στην Καλιφόρνια η ελληνίδα αστρονόμος Αθηνά Κουστένη του Αστεροσκοπείου του Παρισιού, διευθύντρια ερευνών στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών (CNRS) της Γαλλίας, η οποία μελετά εδώ και χρόνια τον «εξωτικό» δορυφόρο με τους άφθονους υδρογονάνθρακες.
Την ίδια στιγμή, ο χειμώνας εξελίσσεται στο νότιο ημισφαίριο του Τιτάνα και ένα ισχυρό περιστροφικό ρεύμα αερίων σαν δίνη έχει εκδηλωθεί στην ανώτερη ατμόσφαιρα του δορυφόρου πάνω από το νότιο πόλο του. Αυτές οι παρατηρήσεις, σύμφωνα με την κ. Κουστένη, δείχνουν μια πολική αντιστροφή, καθώς όταν το «Κασίνι» έφθασε στο σύστημα του Κρόνου το 2004, κάτι ανάλογο συνέβαινε τότε στο βόρειο ημισφαίριο.
Η θερμότητα κυκλοφορεί και αυξομειώνεται στην ατμόσφαιρα του Τιτάνα μέσω της κίνησης αερίων ανάμεσα στους δύο πόλους του. Τα δύο ημισφαίρια φαίνεται πως αντιδρούν διαφορετικά στις εποχικές αλλαγές. Έτσι, κατά την τελευταία τετραετία λόγω του χειμώνα η θερμοκρασία στη στρατόσφαιρα του νοτίου πόλου έπεσε κατά 40 βαθμούς Κελσίου, ενώ στο βόρειο ημισφαίριο η θερμοκρασία αυξήθηκε μόνο κατά έξι βαθμούς μετά το 2014.
Σε δηλώσεις της στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, η κ. Κουστένη δήλωσε ότι «η εξερεύνηση του Κρόνιου συστήματος και ιδιαίτερα του δορυφόρου Τιτάνα βρίσκεται σε ένα συναρπαστικό απόγειο! Παρακολουθούμε τον Κρόνο στην τροχιά του γύρω από τον Ήλιο σε διάστημα 29,5 γήινων ετών και τον Τιτάνα, με την αξονική του κλίση στις 26,7 μοίρες, να δημιουργεί μεγάλες εποχιακές διακυμάνσεις στην πυκνή αζωτούχα ατμόσφαιρά του, παρόμοιες με αυτές που παρατηρούνται στη Γη. Αυτό οδηγεί σε σημαντικές ατμοσφαιρικές αλλαγές, όπως στη χημική σύσταση και στα μοτίβα των ατμοσφαιρικών περιστροφικών ρευμάτων στα μεσαία και ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας, δηλαδή στη στρατόσφαιρα και στη μεσόσφαιρα».
Όπως επισημαίνει η διακεκριμένη Ελληνίδα αστρονόμος, «η δυνατότητα που μας παρέχει το Cassini να παρακολουθούμε στενά, πάνω από δύο εποχές τώρα, τις ατμοσφαιρικές αντιδράσεις του Τιτάνα στην ηλιακή ακτινοβολία, μας οδήγησε στην ανακάλυψη των δραματικών αλλαγών στην ατμοσφαιρική θερμοκρασία και σύσταση που συνέβη μετά την ισημερία».
Από το 2010 και μετά, παρατηρήθηκε η ταχεία έναρξη και ο εμπλουτισμός του νοτίου πόλου του Τιτάνα με όλα τα είδη ιχνοαερίων και ειδικότερα με πολύπλοκους υδρογονάνθρακες και νιτρίλια στην ατμόσφαιρα.
«Ψάξαμε για νέα και πιο πολύπλοκα μόρια στο νότιο πόλο του Τιτάνα, με στόχο να παρατηρήσουμε πόσο προηγμένη και περίπλοκη είναι η ατμοσφαιρική χημεία και πόσο πιθανή είναι η ύπαρξη υγρού ωκεανού κάτω από την επιφάνεια του Τιτάνα, κάτι που θα καταστήσει τον δορυφόρο ένα σώμα με πιθανές συνθήκες κατοικησιμότητας στο εξωτερικό ηλιακό μας σύστημα», ανέφερε η κ. Κουστένη.
Πρόσθεσε ότι «όλοι οι επιστήμονες που ασχολούνται με την έρευνα του Τιτάνα, είναι ενθουσιασμένοι με τη δυνατότητα περαιτέρω μελέτης αυτού του φαινομένου, με τη χρήση μετρήσεων και παρατηρήσεων κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους της αποστολής του Cassini, που πρόκειται να διαρκέσει μέχρι το 2017. Στη συνολική διάρκεια της αποστολής, η οποία το 2017 θα ολοκληρώσει 13 χρόνια, θα έχει καλυφθεί μισό 'Τιτάνιο' έτος, κάτι το οποίο μας θέτει ακόμα πιο αυστηρούς περιορισμούς σε σχέση με την κατανόηση των εποχιακών διακυμάνσεων του Τιτάνα».
