Ο κόκκινος πλανήτης είχε ένα γιγάντιο δορυφόρο που συνετρίβη στην επιφάνειά του
Οι δύο μικροί δορυφόροι του 'Αρη, ο Φόβος και ο Δείμος, είναι οι μόνοι επιζήσαντες από την πρόσκρουση ενός άλλου πρωτοπλανήτη πάνω στον «κόκκινο πλανήτη» πριν από δισεκατομμύρια χρόνια, σύμφωνα με δύο νέες μελέτες Ευρωπαίων επιστημόνων.
Η κατακλυσμική πρόσκρουση, παρόμοια με αυτή που συνέβη κάποτε στη Γη και γέννησε τη Σελήνη, εκτιμάται ότι δημιούργησε πολλά άλλα φεγγάρια -τουλάχιστον δέκα- που σήμερα πια δεν υπάρχουν. Ένα από αυτά τα εξαφανισμένα φεγγάρια είχε διάμετρο περίπου 200 χιλιομέτρων, δηλαδή ήταν σχεδόν 1.000 φορές μεγαλύτερο από τον Φόβο. Και οι δύο μελέτες πάντως βασίζονται όχι σε απτά αποδεικτικά στοιχεία, αλλά σε προσομοιώσεις σε υπολογιστές.
Η μία μελέτη, από ερευνητές του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών (CNRS) της Γαλλίας και του Πανεπιστημίου Αιξ-Μασσαλίας, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό αστροφυσικής "The Astrophysical Journal", αποκλείει το «σενάριο» ότι ο Φόβος και ο Δείμος είναι πρώην αστεροειδείς που εγκλωβίστηκαν από τη βαρύτητα του 'Αρη και έγιναν δορυφόροι του. Οι υπολογισμοί δείχνουν ως μοναδική πιθανή εκδοχή την προέλευση των φεγγαριών από μια σύγκρουση του πλανήτη με κάποιο άλλο ουράνιο σώμα, το οποίο είχε μέγεθος το ένα τρίτο περίπου του 'Αρη.
Στο ίδιο μήκος κύματος, οι βέλγοι και γάλλοι ερευνητές της δεύτερης μελέτης, με επικεφαλής τον Πασκάλ Ρόζενμπλατ του Βασιλικού Αστεροσκοπείου του Βελγίου στις Βρυξέλες, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό γεωεπιστημών "Nature Geoscience", προσομοίωσαν μια γιγάντια πρόσκρουση στον 'Αρη και ανέπτυξαν ένα μοντέλο που δείχνει τι πιθανώς συνέβη στη συνέχεια.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τους, οι δορυφόροι που σχηματίσθηκαν μετά την αρχική πρόσκρουση, ο μεγάλος και οι μικρότεροι, σταδιακά έπεσαν στον 'Αρη, αφήνοντας στον ουρανό μόνο τα δύο πιο μακρινά φεγγάρια, τον Φόβο και τον Δείμο, διαμέτρου 22 χλμ. και 12 χλμ. αντίστοιχα.
Μάλιστα οι επιστήμονες προβλέπουν ότι στο μέλλον ο 'Αρης θα μείνει μόνο με ένα δορυφόρο, καθώς ο Φόβος, που σήμερα απέχει 6.000 χιλιόμετρα, σταδιακά έλκεται από τον μητρικό πλανήτη του και κάποια στιγμή, σε 20 έως 40 εκατομμύρια χρόνια, θα πέσει σε αυτόν. Σημειωτέον ότι στην περίπτωση της Γης συμβαίνει το αντίθετο, καθώς η Σελήνη σταδιακά απομακρύνεται.
Οι επιστήμονες θα έχουν την ευκαιρία να μάθουν περισσότερα πράγματα από πρώτο χέρι, καθώς η Ιαπωνική Διαστημική Υπηρεσία (JAXA) προγραμματίζει να εκτοξεύσει το 2022 την αποστολή Mars Moons Exploration (MMX), η οποία θα επιχειρήσει να συλλέξει δείγματα από την επιφάνεια του Φόβου και να τα επιστρέψει στη Γη το 2027.
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) σχεδιάζει μια παρόμοια αποστολή το 2024, σε συνεργασία με τη Ρωσική Διαστημική Υπηρεσία (Roscosmos). Οι αποστολές αυτές θα δείξουν κατά πόσο ισχύουν τα σενάρια και οι προσομοιώσεις.
