Υπήρξε το Χρυσόμαλλο Δέρας ή είναι απλά ένας μύθος; Και όμως, ο μύθος του Ιάσονα και της Αργοναυτικής που πήγε μέχρι τα πέρατα του τότε κόσμου για να βρει το Χρυσόμαλλο Δέρας έχει ιστορική βάση.
Επιστήμονες από τη σημερινή Γεωργία, εκεί που εντοπίζεται ο μύθος του Δέρατος, επιβεβαίωσαν πως η περιοχή ήταν πλούσια σε χρυσό. Τόσο πλούσια που ψήγματα χρυσού που παρέσερναν τα ποταμάκια, κόλλαγαν πάνω στα δέρατα (δέρματα, προβιές) των ζώων που χρησιμοποιούσαν οι ντόπιοι.
Έτσι προέκυψε και ο μύθος του Χρυσόμαλλου Δέρατος. Οι ερευνητές, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο διεθνές γεωλογικό περιοδικό "Quaternary International", πραγματοποίησαν μια εκτεταμένη έρευνα για αποθέματα χρυσού στην ορεινή περιοχή Σβανέτι, στη βορειοδυτική Γεωργία, που αποτελούσε μέρος του αρχαίου πλούσιου βασιλείου της Κολχίδας, το οποίο υπήρχε από τον 6ο έως τον 1ο αιώνα π.Χ. (αν και μέχρι σήμερα παραμένει διαφιλονικούμενη η ακριβής επικράτεια του εν λόγω βασιλείου).
Οι αρχαίοι χωρικοί χρησιμοποιούσαν προβιές για να μαζέψουν τα ψήγματα χρυσού από τα ποταμάκια στην περιοχή τους. Τα δέρματα τοποθετούνταν στην κοίτη του ποταμιού, παγιδεύοντας πάνω του τα κομματάκια του πολύτιμου μετάλλου.
Έτσι, πιθανότατα προέκυψε η εικόνα ενός δέρματος διάσπαρτου με χρυσάφι, που τελικά οδήγησε στον μύθο του Χρυσόμαλλου Δέρατος. Οι Γεωργιανοί γεωλόγοι πιθανολογούν ότι η εκστρατεία του Ιάσονα και των Αργοναυτών του ήταν ένα πραγματικό συμβάν, που είχε ως κίνητρο την επιθυμία των Ελλήνων να μάθουν περισσότερα για τον χρυσό εκείνης της περιοχής και για την ειδική τεχνική των ντόπιων να τον συλλέγουν με τη βοήθεια δερμάτων ζώων.
Η Αργώ και το ταξίδι της, που έγινε πριν τον Τρωικό πόλεμο, περιγράφεται από τον Όμηρο στην Οδύσσεια και τον Ευριπίδη στην "Μήδεια", ενώ υπάρχουν διάφορες εκδοχές του μύθου που έχουν διασωθεί από την αρχαιότητα.
