Οι περισσότεροι από όσους διαβάζουν, ομολογούν πως έχει υπάρξει κάποια στιγμή που ένα μυθιστόρημα τους άλλαξε τη ζωή-τον τρόπο που σκέφτονται, που νιώθουν, που αντιλαμβάνονται εντέλει τα πράγματα. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, αυτού του τύπου οι ισχυρισμοί ενδέχεται να είναι κάτι παραπάνω από απλές, ευφάνταστες παρομοιώσεις.
Μια πρόσφατη έρευνα προσανατολίζεται στο πώς ένα βιβλίο αλλάζει τον τρόπο οργάνωσης της βιολογίας του εγκεφάλου του αναγνώστη, επιτρέποντας το βίωμα όσων αυτός διαβάζει. Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Emory, ανακάλυψαν πως ένα σπουδαίο μυθιστόρημα μπορεί να παράξει μετρήσιμες αλλαγές στον εγκέφαλο, οι οποίες διατηρούνται επί τουλάχιστον πέντε ημέρες από την τελευταία ανάγνωση.
Όπως το θέτει με απλό τρόπο ο υπεύθυνος της έρευνας, νευροεπιστήμονας Gregory Berns, «θέλουμε να καταλάβουμε το πώς μπαίνουν οι ιστορίες στο μυαλό μας και το τί ακριβώς του κάνουν». Κατά τη διάρκεια του σχετικού πειράματος, μια ομάδα αναγνωστών κλήθηκε να διαβάσει το θρίλερ “Pompeii” του Robert Harris, έκδοσης 2003. Μετά το πέρας της ανάγνωσης, οι αναγνώστες υποβλήθηκαν σε μαγνητικές τομογραφίες επί πέντε συνεχείς ημέρες. Αν και η διαδικασία της ανάγνωσης είχε προ πολλού σταματήσει, τα αποτελέσματα των μαγνητικών τομογραφιών έδειχναν αυξημένη συνδεσιμότητα στον αριστερό κροταφικό λοβό, μια περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με τη γλώσσα. Τα αποτελέσματα έδειξαν επίσης αυξημένη συνδεσιμότητα στην κεντρική αύλακα του εγκεφάλου, την πρωταρχική κιναισθητική περιοχή του εγκεφάλου. Οι ερευνητές δήλωσαν πως οι νευρώνες της περιοχής αυτής σχετίζονται με την αναπαράσταση της αίσθησης του σώματος, ένα φαινόμενο γνωστό ως «σωματική επίγνωση». Εξαιτίας αυτού του φαινομένου, αρκεί η σκέψη κάποιου ότι π.χ. τρέχει, ώστε να ενεργοποιηθούν οι αντίστοιχοι νευρώνες του που σχετίζονται με το τρέξιμο. «Οι νευρικές αλλαγές που εντοπίσαμε, αποδεικνύουν πως η ανάγνωση ενός μυθιστορήματος μπορεί πράγματι να μας μεταφέρει σωματικά, βιολογικά, στη θέση του πρωταγωνιστή», συνεχίζει ο Berns.
