Μόνιμες βλάβες στον εγκέφαλο και συγκεκριμένα στο κομμάτι εκείνο του νευρικού συστήματος που ελέγχει το αίσθημα του πόνου προκαλούν τα σωματικά βασανιστήρια.
Νέα έρευνα του πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ με πρώην κρατουμένους πολέμου (POWs) έδειξε ότι η επί μακρόν έκθεση σε οδυνηρά ερεθίσματα "αναδομεί" την αντίληψη του πόνου από τον εγκέφαλο των ανθρώπων.
Το αίσθημα του πόνου συνίσταται σε 2 βασικές λειτουργίες: την αναστολή του πόνου και την όξυνση - διέγερση του. Η αναστολή αναφέρεται στη διαδικασία εκείνη που ένας πόνος αναστέλλεται επειδή υπάρχει ένας πιο έντονος. Η διέγερση του πόνου είναι η κλίμακα που δείχνει πόσο αυξάνεται το αίσθημα του πόνου αναλόγως προς την ώρα που ο οργανισμός εκτίθεται στο ερέθισμα αυτό.
Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι το αίσθημα του πόνου μεταξύ των POWs διαφέρει σημαντικά σε σχέση με τους άλλους ανθρώπους που δεν έχουν υποστεί βασανιστήρια. Οι βασανισμοί που είχαν υποστεί οι κρατούμενοι επηρέασε τόσο τη διαδικασία της αναστολής του πόνου, όσο και τη διαδικασία διέγερσης. Οι ερευνητές εφιστούν την προσοχή τονίζοντας ότι οποιαδήποτε βλάβη σε ιστούς του σώματος μπορεί να έχει μακροχρόνιες έως και μόνιμες συνέπειες και πρέπει να θεραπεύεται άμεσα.
Οι POWs είχαν αυξημένη τη λειτουργία διέγερσης και εξαιρετικά αποδυναμωμένη τη λειτουργία της αναστολής του πόνου.
Όπως υπογραμμίζει η έρευνα, οι επιπτώσεις αυτές είναι πιθανό ότι δεν περιορίζονται σε σωματικό επίπεδο αλλά επεκτείνονται και στο ψυχολογικό καθώς συχνά οι βασανισμοί συνοδεύονται από πρακτικές λεκτικής κακοποίησης, καταπίεση και εξευτελισμούς.