Άδοξο τέλος είχε μια πολύ μα πάρα πολύ φιλόδοξη αποστολή: η προσεδάφιση ενός διαστημικού ρομπότ πάνω στην επιφάνεια του κομήτη Τσούρι (67Ρ/Τσουριούμοφ-Γκερασιμένκο). Το ρομποτάκι με το όνομα Φίλαι, προσεδαφίστηκε τελικά σε λάθος σημείο στον κομήτη, ανάμεσα σε βραχώδεις όγκους και εδώ και μήνες κοιμόταν αφού δεν μπορούσε να "δει" τον Ήλιο και να επαναφορτίσει τις μπαταρίες του.
Οι Ευρωπαίοι αστρονόμοι, μετά από μήνες, έχασαν κάθε ελπίδα και είπαν το οριστικό "Αντίο, Φίλαι!" αφού δεν φαίνεται τρόπος να αποκατασταθεί η επικοινωνία με το διαστημικό ρομποτάκι. Το Γερμανικό Αεροδιαστημικό Κέντρο (DLR) ανακοίνωσε πως οι ειδικοί πιστεύουν ότι το διαστημικό σκάφος έχει καλυφθεί πλέον με σκόνη και ότι έχει παγώσει σε τέτοιο βαθμό που είναι αδύνατον να επαναλειτουργήσει.
Το ευρωπαϊκό ρομπότ-εργαστήριο προσεδαφίστηκε στον κομήτη τον Νοέμβριο του 2014, έπειτα από μια αξιοσημείωτα επιτυχημένη αποστολή ακριβείας. Όμως σταμάτησε να λειτουργεί πολύ σύντομα επειδή οι μπαταρίες του δεν έβλεπαν τον ήλιο και ήταν αδύνατον να επαναφορτιστούν. Το Φίλαι ξύπνησε πέρσι τον Ιούνιο, καθώς ο κομήτης πλησίαζε στον ήλιο και οι επιστήμονες πίστεψαν ότι θα μπορούσε να ολοκληρώσει ορισμένα από τα πειράματα που δεν είχε προλάβει να κάνει. Όμως από τις 9 Ιουλίου σταμάτησε κάθε επαφή του με το διαστημικό όχημα Ροζέτα και μια τελευταία προσπάθεια να αποκατασταθεί η επαφή αυτή απέτυχε.
Μολονότι η ομάδα παρακολούθησης του ρομπότ πιστεύει ότι το Φίλαι δεν είναι καλυμμένο με πάγο, τα ηλιακά πάνελ που επαναφορτίζουν τις μπαταρίες του μάλλον έχουν σκεπαστεί από σκόνη. Επιπλέον, τη νύχτα η θερμοκρασία στον κομήτη μπορεί να πέσει ακόμη και κάτω από τους -180 βαθμούς Κελσίου, καθώς ο 67Ρ/Τσουριούμοφ-Γκερασιμένκο απομακρύνεται πλέον από τον ήλιο. Έτσι ο κομήτης και το ρομπότ ψύχονται και το Φίλαι δεν είναι σχεδιασμένο για να λειτουργεί σε τέτοιες συνθήκες.
Η γαλλική διαστημική υπηρεσία CNES (Εθνικό Κέντρο Διαστημικών Ερευνών) εμφανίστηκε πάντως λιγότερο απαισιόδοξη, στη δική της ανακοίνωση, επισημαίνοντας ότι η Ροζέτα βρίσκεται αρκετά κοντά ώστε να "ακούσει" το Φίλαι, αν εκπέμψει κάποιο σήμα. "Εξακολουθώ να αφουγκράζομαι, όμως φοβάμαι ότι το Φίλαι αντιμετωπίζει δύσκολες καταστάσεις", ανέφερε σε μήνυμά της στο Twitter η... Ροζέτα, μαζί με ένα σκίτσο όπου εκφράζει την ανησυχία της για το "μικρό" που κοιμάται στον κομήτη.
"Μολονότι ελάχιστη, η ελπίδα να ακούσουμε και πάλι το μικρό ρομπότ εξακολουθεί να υφίσταται, η Ροζέτα πλησιάζει ανά τακτά διαστήματα τον κομήτη", τόνισε το CNES.
Τις τελευταίες ημέρες οι επιστήμονες του DLR, του CNES και της ευρωπαϊκής διαστημικής υπηρεσίας ESA εξέτασαν από κοινού την τύχη του μικρού διαστημικού ρομπότ, οι περιπέτειες του οποίου συνάρπαζαν πριν από λίγους μήνες όλον τον κόσμο. Έπειτα από ένα ταξίδι 10 ετών ως επιβάτης της Ροζέτας, το Φίλαι έγραψε ιστορία στις 12 Νοεμβρίου 2014 καθώς έγινε το πρώτο διαστημικό σκάφος που προσγειώθηκε σε κομήτη. Δεν κατάφερε όμως να αγκιστρωθεί σωστά, αναπήδησε αρκετές φορές και κατέληξε μισοαναποδογυρισμένο, στη σκιά.
Παρά την "ατυχή" προσγείωση, πρόλαβε να εργαστεί εντατικά επί 60 ώρες και να στείλει τα δεδομένα που συγκέντρωσε πίσω στη Γη, προτού να σταματήσει, αφού δεν είχε πλέον ενέργεια.
Οι επιστήμονες που ήταν υπεύθυνοι για την αποστολή δυσκολεύτηκαν να πουν το τελευταίο αντίο. Ζήτησαν μάλιστα από την ESA να στείλει τη Ροζέτα --η οποία απέχει 50 χιλιόμετρα από τον Τσούρι-- να πραγματοποιήσει μια σειρά από σύντομες υπερπτήσεις τις επόμενες εβδομάδες πάνω από το σημείο όπου βρίσκεται το Φίλαι. "Ρωτήσαμε αν είναι δυνατό κάτι τέτοιο, όμως ξέρουμε ότι η ESA έχει πολλούς λόγους να μην δεχτεί αυτό το αίτημα", το οποίο έχει κυρίως "συμβολικό" χαρακτήρα, παραδέχτηκε ο Ούλαμεκ.
Αν και η αποστολή αυτή είναι επικίνδυνη για τη Ροζέτα στην παρούσα φάση, επειδή ο κομήτης συνεχίζει να εκτινάσσει αέρια και σκόνη μετά το πέρασμά του από το περιήλιο, τον Αύγουστο, ίσως να μπορέσει να φτάσει σε απόσταση 10-20 χιλιομέτρων από την επιφάνεια του Τσούρι το καλοκαίρι. Θα προσπαθήσει τότε να "ξετρυπώσει" το Φίλαι για να τραβήξει φωτογραφίες.
Η αποστολή της Ροζέτας θα τερματιστεί τον Σεπτέμβριο, όταν θα προσεδαφιστεί όσο πιο ομαλά μπορεί στον Τσούρι για να τελειώσει τις ημέρες της παρέα με τον αχώριστο σύντροφό της...
