Συνασπισμός κομμάτων, κυβέρνηση εθνικής ενότητας ή νέες εκλογές;
Το αποτέλεσμα των χθεσινών εκλογών αφήνει ανοιχτά πολλά ενδεχόμενα για την επόμενη μέρα στο πολιτικό σκηνικό της χώρας, με το Κίνημα των Πέντε Αστέρων να συγκεντρώνει μακράν το μεγαλύτερο ποσοστό, αλλά όχι επαρκές για να σχηματίσει κυβέρνηση.
Η Ιταλία έχει βέβαια μία μακρά ιστορία στο να «δραπετεύει» από τέτοια πολιτικά αδιέξοδα, και είναι ο Ιταλός πρόεδρος Σέρτζιο Ματαρέλα που θα αναλάβει το δύσκολο έργο της καθοδήγησης των διαπραγματεύσεων, που είναι μάλλον αδύνατο να καρποφορήσουν εντός του Μαρτίου.
Το πρακτορείο Reuters παρουσιάζει σε ανάλυσή του πέντε πιθανά σενάρια για την επόμενη μέρα:
1. Κίνημα Πέντε Αστέρων και Λέγκα του Βορρά
Η λύση που φοβούνται περισσότερο οι αγορές είναι ένας «γάμος» ανάμεσα στο Κίνημα των Πέντε Αστέρων και την ακροδεξιά Λέγκα του Βορρά. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, φαίνεται ότι τα δύο αυτά κόμματα θα μπορούσαν να σχηματίσουν μία κοινοβουλευτική πλειοψηφία, και αμφότερα έχουν κάποιες κοινές θέσεις, όπως την αύξηση των δαπανών για την κοινωνική πρόνοια, την απόρριψη των κανόνων της ΕΕ για τα ελλείμματα και την αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης. Αμφότερα τάσσονταν παλαιότερα υπέρ της αποχώρησης της Ιταλίας από την Ευρωζώνη, όμως αν και το Κίνημα των Πέντε Αστέρων υποστηρίζει πλέον ότι είναι αργά για κάτι τέτοιο, η Λέγκα του Βορρά εξακολουθεί να επιθυμεί την αποχώρηση από το ευρώ με την πρώτη πολιτικά εφικτή ευκαιρία. Πέρυσι ο επικεφαλής της Λέγκας, Ματέο Σαλβίνι, είχε δηλώσει ανοιχτός σε μία συνεργασία με τα Πέντε Αστέρια, όμως έκτοτε έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν θα εγκαταλείψει τον δεξιό του συνασπισμό.
2. Κίνημα Πέντε Αστέρων και Δημοκρατικό Κόμμα
Οι έδρες του Κινήματος των Πέντε Αστέρων, σε συνδυασμό με αυτές του κεντροαριστερού Δημοκρατικού Κόμματος, και ενδεχομένως της αριστερής παράταξης «Ελεύθεροι και Ίσοι», είναι μία εναλλακτική πιθανότητα. Θα ήταν ασφαλώς μία πιο καθησυχαστική εξέλιξη για τις αγορές, όμως το πρόβλημα είναι ότι το Κίνημα των Πέντε Αστέρων έχει επικρίνει με τον πιο αυστηρό τρόπο το Δημοκρατικό Κόμμα, που κυβερνά από το 2013, κατηγορώντας το για κακοδιαχείριση των οικονομικών της χώρας και χαρακτηρίζοντας διεφθαρμένα τα μέλη του. Το χάσμα μεταξύ τους δύσκολα θα γεφυρωθεί και ήδη το Δημοκρατικό Κόμμα έχει ξεκαθαρίσει πως σκοπεύει να παραμείνει στην αντιπολίτευση.
3. Κεντροδεξιά και κάποιοι... άσπονδοι φίλοι
Ο Ματέο Σαλβίνι δήλωσε ότι η κεντροδεξιά θα αναζητήσει τρόπο να κυβερνήσει, αναλαμβάνοντας ουσιαστικά την ηγεσία του χώρου στον οποίο κυριαρχούσε από το 1994 ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Αθροιστικά, τα κόμματα της κεντροδεξιάς συγκέντρωσαν ποσοστό περίπου 37% των ψήφων, υποσχόμενα σταθερό φορολογικό συντελεστή 23% για όλα τα νοικοκυριά. Όμως για να αποκτήσει την πλειοψηφία στη Βουλή, η κεντροδεξιά θα χρειαστεί να προσελκύσει σχεδόν ολόκληρο το Δημοκρατικό Κόμμα με το μέρος της, και άρα ένα τέτοιο ενδεχόμενο δείχνει πολύ δύσκολο.
4. Κυβέρνηση εθνικής ενότητας
Μία άλλη επιλογή είναι η συνεργασία του Κινήματων των Πέντε Αστέρων, του Δημοκρατικού Κόμματος και των κύριων ακροδεξιών κομμάτων, προς το συμφέρον της χώρας. Αυτό θα σήμαινε ότι το Κίνημα των Πέντε Αστέρων, ως το κόμμα με τις περισσότερες ψήφους, θα είχε σημαντικό ρόλο στην κυβέρνηση, με τα συμμετέχοντα κόμματα να πρέπει να συμφωνήσουν πριν τον σχηματισμό της για το τι θα κάνει μία τέτοια κυβέρνηση. Η διάρκεια ζωής ενός τέτοιου σχήματος εκτιμάται ότι θα ήταν περίπου ένας χρόνος. Το Κίνημα των Πέντε Αστέρων είχε προεκλογικά εμφανιστεί ανοιχτό σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, εφόσον τα άλλα κόμματα αποδεχθούν τους όρους του.
5. Επαναληπτικές εκλογές
Ο πρόεδρος Ματαρέλα είναι ο άνθρωπος που κινεί τα νήματα στη μετεκλογική περίοδο. Είναι αυτός που θα επιλέξει ένα πρόσωπο που θα επιχειρήσει να σχηματίσει κυβέρνηση, επιδιώκοντας συγκλίσεις μεταξύ των εκλογικών αντιπάλων. Αν δεν τα καταφέρει, τότε δεν θα έχει άλλη επιλογή, παρά να διαλύσει το κοινοβούλιο και να προκηρύξει νέες εκλογές, μία επιλογή που πάντως ο Ματαρέλα θέλει να αποφύγει, όπως ανέφεραν πηγές του πρακτορείου Reuters πριν τις εκλογές.