Τι καταγγέλλουν ΜΚΟ και αναλυτές για τους μετανάστες στη Λιβύη
Οι βιασμοί, τα βασανιστήρια και το σκλαβοπάζαρο χιλιάδων Αφρικανών μεταναστών στη Λιβύη, που πλέον καταγγέλλονται από τους ηγέτες της Δύσης και της Αφρικής, ήταν γνωστά εδώ και καιρό, υπογραμμίζουν μη κυβερνητικές οργανώσεις και αναλυτές, οι οποίοι κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου εδώ και μήνες.
Παγκόσμια κατακραυγή έχει ξεσπάσει με αφορμή τη μετάδοση στις 14 Νοεμβρίου ενός ντοκιμαντέρ του αμερικανικού τηλεοπτικού δικτύου CNN που έδειχνε Αφρικανούς να πωλούνται σε σκλαβοπάζαρα στη Λιβύη, μια χώρα που αποτελεί κόμβο για πολλούς μετανάστες που επιχειρούν να φτάσουν στην Ευρώπη.
Μπροστά στις αντιδράσεις ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες δήλωσε «σοκαρισμένος», ο πρόεδρος της Αφρικανικής Ένωσης Άλφα Κοντέ «εξοργισμένος» η Ευρωπαϊκή Ένωση «αποτροπιασμένη» και η Γαλλία ζήτησε την έκτακτη σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
«Υποκρισία», διότι «όλος ο κόσμος γνώριζε, οι κυβερνώντες, οι διεθνείς οργανώσεις, οι πολιτικοί ηγέτες», τονίζει ο Σενεγαλέζος Χαμιντού Άνε, αναλυτής της οργάνωσης Αφρική των Ιδεών.
«Οι αιχμαλωσίες, η βία, τα βασανιστήρια, οι βιασμοί είναι κοινή πρακτική στη Λιβύη και για τα σκλαβοπάζαρα μιλάμε εδώ και καιρό», σημειώνει ο Αλιούν Τινέ διευθυντής για τη δυτική Αφρική της Διεθνούς Αμνηστίας, με έδρα το Ντακάρ.
Εν μέσω του χάους που εξακολουθεί να επικρατεί στη Λιβύη μετά την πτώση το 2011 του καθεστώτος του Μουάμαρ Καντάφι, η χώρα έχει μετατραπεί σε κόμβο για τους μετανάστες από την υποσαχάρια Αφρική που επιθυμούν να φτάσουν στην Ευρώπη.
Η ΕΕ, επιθυμώντας να ανασχέσει το κύμα των μεταναστών, δεν έχει καταφέρει να βρει λύσεις για τους πρόσφυγες, που είναι στο έλεος των διακινητών.
«Στη Λιβύη οι μαύροι δεν έχουν κανένα δικαίωμα», είχε καταγγείλει τον Σεπτέμβριο ο Καράμο Κέιτα, ένας 27χρονος νεαρός από τη Γκάμπια που επέστρεψε στη χώρα του. «Μας οδήγησαν σε πολλές φάρμες, όπου ο Λίβυος δεσμοφύλακάς μας, μας πουλούσε για σκλάβους».
Από την πλευρά τους οι οργανώσεις αρωγής των προσφύγων δεν έχουν σταματήσει να προειδοποιούν για την επιδείνωση της κατάστασης.
Ήδη από τον Απρίλιο ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ) ανέφερε ότι υπήρχαν «σκλαβοπάζαρα» στη Λιβύη. «Γίνονται προϊόντα προς αγορά, πώληση και απόρριψη όταν δεν αξίζουν πλέον τίποτε», είχε υπογραμμίσει ο Λέοναρντ Ντόιλ, εκπρόσωπος του ΔΟΜ στη Γενεύη.
Η πρόεδρος των Γιατρών χωρίς Σύνορα (MSF) Τζοάν Λιου είχε καταγγείλει τον Σεπτέμβριο σε ανοικτή της επιστολή προς τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις «μια ανθούσα επιχείρηση απαγωγών, βασανιστηρίων και εκβιασμών» στη Λιβύη.
«Στις προσπάθειές τους να περιορίσουν τη (μεταναστευτική) ροή, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις είναι έτοιμες να αναλάβουν το κόστος των βιασμών, των βασανιστηρίων και της σκλαβιάς;», είχε διερωτηθεί. Προτού καταλήξει: «Δεν μπορούμε να πούμε ότι δεν το γνωρίζαμε».
Την προηγούμενη εβδομάδα ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Ζέιντ Ράαντ αλ Χουσέιν είχε χαρακτηρίσει «απάνθρωπη» την πολιτική της ΕΕ, η οποία «συνίσταται στο να βοηθά το λιμενικό της Λιβύης να σταματά και να στέλνει πίσω τους πρόσφυγες».
Την κατηγορία απέρριψαν οι Βρυξέλλες, οι οποίες υπογράμμισαν τις προσπάθειες που καταβάλλονται για να «σωθούν ζωές» στη θάλασσα και να «διευκολυνθεί η πρόσβαση του ΔΟΜ και της UNHCR στα κέντρα κράτησης στη Λιβύη, ώστε να μπορέσουν να αυξήσουν το επίπεδο βοήθειας και να οργανώσουν οικειοθελείς επαναπατρισμούς».
Εμφανιζόμενη σαν «κάστρο που θέλει με κάθε κόστος να σταματήσει» τους μετανάστες, η Ευρώπη «έχει θεμελιώδη ευθύνη» για την τρέχουσα τραγωδία, όμως δεν είναι η μόνη, εκτιμά ο Τινέ.
«Οι αφρικανικές χώρες δεν κάνουν τίποτε για να κρατήσουν τους νέους τους, για να τους προσφέρουν εργασία. Δεν διαθέτουν μεταναστευτική πολιτική, το μόνο που κάνουν είναι να υπακούν», επισημαίνει.
«Δεν μπορεί να κρατήσει άλλο. Μπροστά σε ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας δεν αγανακτούμε, αντιδρούμε», τόνισε ο Άνε, επικρίνοντας την παθητική στάση που κρατούν οι Αφρικανοί ηγέτες και τον «συστηματικό ρατσισμό στις χώρες του Μάγρεμπ».
Από την πλευρά της η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Λιβύης τόνισε ότι τα αποτελέσματα της έρευνας που έχει ζητήσει να διεξαχθεί για τα σκλαβοπάζαρα «δεν θα καθυστερήσουν» και ότι όσοι είναι υπεύθυνοι «θα αντιμετωπιστούν χωρίς επιείκεια».
«Έχουν δοθεί σαφείς εντολές για τη διενέργεια έρευνας που θα ρίξει φως στην υπόθεση αυτή και για τον εντοπισμό των υπεύθυνων αυτών των πράξεων προκειμένου να προσαχθούν στη δικαιοσύνη», επεσήμανε ο αλ Άρεφ αλ Χότζα υπουργός Εσωτερικών της Λιβύης.
