Όλο και περισσότερη μέλη της ΕΕ τάσσονται υπέρ την πλήρους επαναφοράς των ελέγχων στα σύνορα
Ήταν αρχές του χρόνου όταν στο σύστημα SIS (System Information Shengen) οι εμπειρογνώμονες της Europol στην Χάγη της Ολλανδίας ελέγχουν μια σοβαρή πληροφορία που αφορούσε μεταξύ άλλων και την Ελλάδα: τη δράση των κυκλωμάτων που δραστηριοποιούνται στο πέρασμα μεταναστών και προσφύγων προς την Ευρώπη. Μετά την εξάλειψη της βαλκανικής οδού, τις δυσκολίες της θάλασσας, «τα κυκλώματα θα προσπαθήσουν να στραφούν και στις αεροπορικές μεταφορές». Το σχέδιο ήταν απλό. Αρχικά να προμηθεύουν με πλαστά έγγραφα και αεροπορικά εισιτήρια τους μετανάστες, να τους εμφανίζουν ως τουρίστες που αναχωρούν από ελληνικά αεροδρόμια και ταξιδεύουν σε χώρες του χώρου Σένγκεν, χωρίς τις περισσότερες φορές να δημιουργείται πρόβλημα ελέγχου εισόδου στα σύνορα.
Το θέμα δεν άργησε με πρωτοβουλία του Βερολίνου να λάβει πρακτική μορφή. Η Γερμανία αρχικά ενημερώνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι θα ελέγχει τους ταξιδιώτες τρίτων χωρών που έρχονται από την Ελλάδα, σημειώνοντας ότι οι έλεγχοι θα είναι στοχευμένοι και περιορισμένοι σε χρόνο.
Όπως τονίζουν κύκλοι των Βρυξελλών έχουν δοθεί εγγυήσεις ότι «το μέτρο είναι προσωρινό», χωρίς ωστόσο να προσδιορίζεται μέχρι πότε.
Η γερμανική τακτική είναι ένα επιπλέον στοιχείο ενίσχυσης εκείνων που ήδη επιθυμούσαν την πλήρη επαναφορά των ελέγχων στα σύνορα - δηλαδή την κατάργηση ουσιαστικά (και όχι στα «χαρτιά») του χώρου Σένγκεν, που είχε θεωρηθεί κάποτε ως η μεγαλύτερη επίτευξη της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Σύμφωνα με μία διάταξη των Συμφωνιών του Σένγκεν πολλές χώρες είχαν από καιρό επαναφέρει τους ελέγχους στα εθνικά σύνορα τους. Η Γερμανία, η Αυστρία, η Δανία η Νορβηγία και η Σουηδία το έκαναν εξαιτίας της προσφυγικής κρίσης ενώ η Γαλλία το αποφάσισε για να αντιμετωπίσει τις τρομοκρατικές απειλές.
Στο Λουξεμβούργο κοντά στην πόλη Σένγκεν που έδωσε το όνομα της στην περιβόητη Συνθήκη, η Γαλλία, η Γερμανία, η Αυστρία, η Σουηδία, η Δανία και η Νορβηγία επισήμαναν στην διάρκεια της άτυπης συνάντησης των υπουργών Εσωτερικών πριν από λίγο καιρό, πως επιθυμούν οι έλεγχοι να παραμείνουν ως τα μέσα του Μαΐου.
Απέναντι στην προσφυγική κρίση και άλλες χώρες αποφάσισαν να εισάγουν ελέγχους στα σύνορα τους αλλά κάποια από αυτά τα μέτρα έχουν καταργηθεί σήμερα. Αναλυτικά:
Η Ιταλία (2 Σεπτεμβρίου 2015) στα σύνορά της με την Αυστρία ως συνέχεια γερμανικού αιτήματος όταν σημειώθηκε ρεκόρ αφίξεων.
Η Γερμανία (13 Σεπτεμβρίου 2015) η οποία αφού άνοιξε τις πόρτες σε εκατοντάδες χιλιάδες αιτούντων άσυλο επανέφερε τους ελέγχους στα σύνορά της με την Αυστρία και την Τσεχία.
Η Τσεχία (13 Σεπτεμβρίου 2015) στα αυστριακά σύνορα ώστε να μειώσει τις ροές των μεταναστών μερικές ώρες μετά την ενίσχυση των ελέγχων στην Γερμανία.
Η Σλοβακία (14 Σεπτεμβρίου 2015) στα σύνορα της με την Αυστρία και την Ουγγαρία έπειτα από τις ενισχύσεις των ελέγχων της Γερμανίας.
Η Γερμανία στις 16 Σεπτεμβρίου του 2015 ανακοινώνει ότι ενισχύει την ένταση των ελέγχων στο μεγαλύτερο μέρος των συνόρων της με την Γαλλία κυρίως στα Αλσατικά της σύνορα για να ελέγξει τις μεταναστευτικές ροές.
Το Βέλγιο (23 Φεβρουαρίου 2016) για να αντιμετωπίσει ενδεχομένως ενισχυμένες μεταναστευτικές ροές μετά τη διάλυση της λεγόμενης «ζούγκλας» στην πόλη Καλέ της Γαλλίας επαναφέρει τους ελέγχους στα σύνορα κοντά στην Λίλ.
Η Πολωνία (4 Ιουλίου 2016) εξαιτίας πολλών γεγονότων, όπως η επίσκεψη του Πάπα, η Σύνοδος του ΝΑΤΟ ενισχύει τους ελέγχους σε όλα τα σύνορα της.
Η Μάλτα από 29 Ιανουαρίου για την Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε όπου ασκεί την Προεδρία ενισχύει τους ελέγχους.
Οι υπόλοιπες χώρες που ταυτίζονται με την γαλλο-γερμανική γραμμή εκτιμούν «πως υπάρχει σοβαρή απειλή για τη δημόσια τάξη και την εσωτερική ασφάλεια».
Αξιωματούχος με τον οποίο επικοινώνησε το ΑΠΕ-ΜΠΕ σημειώνει πως «όσο η Ελλάδα θα δέχεται τις μεγαλύτερες μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές, δύσκολα θα αντιμετωπίζεται ως χώρα Σένγκεν». Ωστόσο ο Ευρωπαίος Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, Δημήτρης Αβραμόπουλος, έχει δηλώσει πως «οι αλλαγές της Συμφωνίας που βρίσκονται στο τραπέζι θα κάνουν την Σένγκεν πιο ισχυρή και ανθεκτική», όπως και ότι ακόμη η Συνθήκη βρίσκεται εν ζωή.
