Ο 38χρονος έβγαλε το κόμμα από την ανυποληψία
«Είναι καλύτερα να μην κυβερνάς παρά να κυβερνάς με λάθος τρόπο», δήλωσε ο επικεφαλής των γερμανών Φιλελευθέρων (FDP) τη νύχτα της Κυριακής μετά την απόφαση αποχώρησης από το τραπέζι των διερευνητικών επαφών για το ενδεχόμενο σχηματισμού κυβέρνησης συνασπισμού μαζί με Χριστιανοδημοκράτες, Χριστιανοκοινωνιστές και Πράσινους. Μία κίνηση που απαιτεί θάρρος και θράσος και οδηγεί τη Γερμανία και την καγκελάριό της σε μια πολιτική κρίση. Οι Φιλελεύθεροι πόνταραν τα πάντα σε ένα χαρτί, ρισκάρουν το ενδεχόμενο επαναληπτικών εκλογών και την πιθανότητα να τιμωρηθούν από τους ψηφοφόρους. Τι τους ώθησε όμως σε αυτήν την απόφαση;
Όχι «ο αυθορμητισμός της στιγμής», διαβεβαίωσε ο Κρίστιαν Λίντνερ σε χθεσινή συνέντευξη τύπου. Πολλοί συμμετέχοντες στις διερευνητικές είχαν την αίσθηση ότι οι Φιλελεύθεροι είχαν λάβει από πριν την απόφαση να αποχωρήσουν από τις διερευνητικές –σταθμισμένα, στρατηγικά και όχι απερίσκεπτα. Ο επικεφαλής του κόμματος προσπάθησε να εξηγήσει τη στάση του, λέγοντας ότι οι Φιλελεύθεροι «δεν θα εγκαταλείψουν τους ψηφοφόρους τους, αποδεχόμενοι μια πολιτική με τον πυρήνα της οποίας διαφωνούν». Ο 38χρονος Λίντνερ έβγαλε το κόμμα από την ανυποληψία των προηγούμενων τεσσάρων ετών, πετυχαίνοντας ξανά ένα καλό εκλογικό αποτέλεσμα και ανακτώντας τη χαμένη αυτοπεποίθηση. Μέχρι όμως το 10,7% των εκλογών του Σεπτεμβρίου και την επάνοδο στο ομοσπονδιακό κοινοβούλιο ο δρόμος ήταν μακρύς και κακοτράχαλος.
Προμελετημένο αδιέξοδο;
Μετά το καταστροφικό 4,8% που άφησε το FDP εκτός Bundestag το 2013, ο Κρίστιαν Λίντνερ ως πρόεδρος και ο Βόλφγκανγκ Κουμπίκι ως αντιπρόεδρος ανέλαβαν τα ηνία του κόμματος. Οι δυο τους δεν ήθελαν να επαναλάβουν τα λάθη των προκατόχων τους. Το 2013 οι Φίλιπ Ρέσλερ και Ράινερ Μπρύντερλε είχαν χρησιμοποιήσει μεταξύ άλλων το μότο: «Όποιος θέλει να εξακολουθήσει να είναι η Άγκελα Μέρκελ καγκελάριος πρέπει να ψηφίσει το FDP». Ο Κρ. Λίντνερ γράφει στο νέο βιβλίο που εξέδωσε προσφάτως ότι «αυτό το θεώρησα λάθος». Οι αρχές που ισχύουν στο εξής για τον πρόεδρο του κόμματος είναι αυτονομία, ανεξαρτησία και όχι υποτακτική στάση. Αρχές που κατά τον ίδιο δεν επιδέχονται συμβιβασμό.
Παρατηρητές από τις τάξεις των δύο χριστιανικών κομμάτων και από τους Πράσινους σχεδόν ομόφωνα εκτίμησαν ότι προφανώς το FDP είχε σκοπό εξ αρχής να οδηγήσει τελικά σε αποτυχία τις συνομιλίες. Ακόμη και εκπρόσωποι των Χριστιανοκοινωνιστών της Βαυαρίας έδειξαν την ενόχλησή τους για το πόσο ασυμβίβαστη στάση υιοθέτησαν οι Φιλελεύθεροι απέναντι στο κόμμα των Πρασίνων, με τους οποίους φαίνεται ακόμη να τους χωρίζει βαθύ χάσμα.
Ποιο το σκεπτικό του FDP;
Ποιοι πολιτικοί υπολογισμοί μπορεί να κρύβονται όμως πίσω από την κίνηση του FDP; Προφανώς δεν ήθελε να απογοητεύσει και να απομακρύνει τους παραδοσιακούς του ψηφοφόρους, κάνοντας πίσω σε βασικές αρχές που είχε θέσει προεκλογικά. Τώρα όμως θα πρέπει να συμβιβαστεί με το ενδεχόμενο ότι ορισμένοι ψηφοφόροι μπορεί να τη δείχνουν με το δάκτυλο λέγοντας επικριτικά ότι απέτυχε να αναλάβει ενεργό ρόλο σε μια κυβέρνηση για να συνδιαμορφώσει την κυβερνητική πολιτική. Το αν θα κατορθώσουν σε περίπτωση επαναληπτικών εκλογών να αποσπάσουν ανάλογα μεγάλο ποσοστό είναι αβέβαιο.
Ένας φόβος των Φιλελευθέρων ήταν και το ενδεχόμενο να εξαναγκάζεται σε διαρκείς συμβιβασμούς στο πλαίσιο εντός τετρακομματικού συνασπισμού, καταπατώντας συνεχώς βασικές αρχές της πολιτικής τους φιλοσοφίας. Πάντως το FDP επέρριψε στην καγκελάριο Μέρκελ ότι οργάνωσε με χαοτικό τρόπο τις διερευνητικές. Πρωτόγνωρος τόνος από ένα κόμμα με μέγιστη αυτοπεποίθηση, το οποίο όμως ίσως με αυτόν τον τρόπο ενισχύει το ακροδεξιό AfD.
Από κόμμα που συνέβαλε στη δημιουργία κοινοβουλευτικών πλειοψηφιών, από παραδοσιακό ρυθμιστή και πάντα αξιόπιστο εταίρο για την ανάληψη πολιτικής ευθύνης, με 45 χρόνια συμμετοχής σε κυβερνήσεις συνασπισμού, το FDP μετατράπηκε εν μία νυκτί σε ένα κόμμα ανταρτών. Αυτό είναι κάτι καινούργιο – και το μέλλον των καινούργιων Φιλελευθέρων μοιάζει αρκετά αβέβαιο.
