Γιατί οι Κούρδοι κάνουν δημοψήφισμα και γιατί αντιδρά η Τουρκία
Σε αναβρασμό βρίσκεται για ακόμη μια φορά η πολύπαθη περιοχή του Ιράκ και της Μέσης Ανατολής, με τους Κούρδους του Ιράκ να προχωρούν σε δημοψήφισμα για την ανεξαρτητοποίηση τους από το ιρακινό κράτος και τη συγκρότηση ενός ανεξάρτητου Κουρδιστάν.
Το δημοψήφισμα είναι προγραμματισμένο για τις 25 Σεπτεμβρίου.
Οι ειδικοί βλέπουν πίσω από το κουρδικό δημοψήφισμα περισσότερο ένα μέσο πίεσης προς τη Βαγδάτη, για οικονομικά και πολιτικά οφέλη, παρά την αρχή της ίδρυσης ενός νέου κράτους. Κύριο αίτημα βέβαια είναι οι Κούρδοι να διαχειρίζονται μόνοι τους το – πολύ- πετρέλαιο που εξάγεται από τις πετρελαιοπηγές που βρίσκονται στο έδαφος του Ιρακινού Κουρδιστάν.
Πρόεδρος της αυτόνομης (πολιτικά, όχι εδαφικά) περιοχής του Κουρδιστάν, στο βόρειο έδαφος του Ιράκ είναι ο Μασούντ Μπαρζανί. Ο Μπαρζανί ανακοίνωσε τον Ιούνιο την ημερομηνία του δημοψηφίσματος.
Έκτοτε οι δρόμοι της πρωτεύουσας της αυτόνομης περιοχής, της Αρμπίλ είναι γεμάτοι κουρδικές σημαίες. Και τις τελευταίες ημέρες μεγάλα ενθουσιώδη πλήθη έχουν συρρεύσει στα γήπεδα και τα αμφιθέατρα όπου μιλά ο Μπαρζανί.
Να σημειωθεί ότι το μόνο κράτος που έχει ανακοινώσει ότι στηρίζει την ανεξαρτησία του Κουρδιστάν είναι το Ισραήλ. Οι γειτονικές χώρες, οι ΗΠΑ και άλλες ζητούν το Ιρακινό Κουρδιστάν, που είναι αυτόνομο από το 1991, να διευθετήσει τις διαφορές του με τη Βαγδάτη χωρίς να αποσχιστεί από το Ιράκ.
Ο ΟΗΕ παρουσίασε «εναλλακτικές» στον Μπαρζανί, ο οποίος όμως μέχρι στιγμής φαίνεται αποφασισμένος να διατηρήσει την πίεση για να ενισχύσει τη θέση του απέναντι στη Βαγδάτη, αλλά και έναντι των αντιπάλων του.
Διότι στο Κουρδιστάν ψηφοφόροι και πολιτικοί δεν συζητούν τόσο την ιδέα ενός κράτους –όνειρο όλων εδώ και χρόνια—όσο ενός χρονοδιαγράμματος που έχει στόχο να διατηρηθεί στην εξουσία ο Μπαρζανί, η θητεία του οποίου έχει λήξει εδώ και δύο χρόνια.
Σύμφωνα με άλλους Κούρδους αναλυτές, το πραγματικό διακύβευμα αυτού του δημοψηφίσματος είναι η συμμετοχή. Αν δεν φτάσει το 70%, θα θεωρηθεί αποτυχία, εκτιμούν.
Γιατί αντιδρά τόσο η Τουρκία
Η Άγκυρα ανησυχεί στην ιδέα ότι η Αρμπίλ θα ενισχύσει τις αυτονομιστικές τάσεις της κουρδικής μειονότητας που ζει στο τουρκικό έδαφος και απειλεί το Κουρδιστάν προειδοποιώντας για το «τίμημα» που θα πληρώσει σε περίπτωση που επικρατήσει το «ναι» στο δημοψήφισμα.
Οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις ανακοίνωσαν σήμερα πως άρχισαν μια στρατιωτική άσκηση στα ιρακινά σύνορα, μια εβδομάδα πριν από το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία του Ιρακινού Κουρδιστάν.
Ο τουρκικός στρατός αναφέρει σε ανακοίνωσή του πως «παράλληλα με την άσκηση αυτή, συνεχίζονται οι αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις στη μεθοριακή περιοχή».
Αυτόπτες μάρτυρες δήλωσαν ότι είδαν έως 100 στρατιωτικά οχήματα, μεταξύ των οποίων άρματα μάχης, να έχουν αναπτυχθεί νωρίς σήμερα το πρωί στα ιρακινά σύνορα, σύμφωνα με έναν ανταποκριτή του Γαλλικού Πρακτορείου στη νοτιοανατολική Τουρκία, που συνορεύει εδαφικά με την περιοχή του Ιρακινού Κουρδιστάν.
Πώς διαμορφώθηκαν τα... de facto δεδομένα για τους Κούρδους
Η συγκυρία που οι Κούρδοι ζητούν το δημοψήφισμα της ανεξαρτητοποίησης τους δεν είναι τυχαία.
Ήδη – όπως είχαν προειδοποιήσει ή επισημάνει τότε πολλοί αναλυτές- από την εποχή που οι Κούρδοι αντάρτες Πεσμεργκά μπήκα στη μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους, το Κουρδιστάν έχει ήδη διευρύνει την περιοχή του καθώς οι Πεσμεργκά έχουν θέσει υπό τον έλεγχό τους περιοχές έξω από τα σύνορα της αυτόνομης περιοχής, εκμεταλλευόμενοι την υποχώρηση των τζιχαντιστών από το βόρειο Ιράκ.
Τα μάτια στρέφονται στο Κιρκούκ, μια πλούσια σε πετρέλαιο περιοχή που βρίσκεται υπό την επιρροή της Βαγδάτης, καθώς εκεί συγκεντρώνονται όλα τα στοιχεία για μια έκρηξη. Η επαρχία αυτή, όπου ζουν πολλές μειονότητες, αποφάσισε να συμμετάσχει στο δημοψήφισμα, παρά την έντονη αντίδραση της ιρακινής κυβέρνησης.
Στις περιοχές όπου μετά τις μάχες εναντίον των τζιχαντιστών έμειναν πίσω πολλές παραστρατιωτικές ομάδες σιιτών, σουνιτών, Κούρδων ακόμη και Τουρκομάνων, προβάλλει το ενδεχόμενο της διαδογματικής βίας και των συγκρούσεων μεταξύ των μειονοτήτων.
Αντιπαλότητες υπάρχουν και μεταξύ των Κούρδων.
