Οι Αμερικανοί απέσυραν την απαίτηση τους για μερίδιο 500 δισ. δολαρίων από την εκμετάλλευση αυτών των πόρων
Το Κίεβο συμφώνησε με την Ουάσινγκτον για τα ορυκτά, κι όπως ελπίζουν Ουκρανοί αξιωματούχοι, θα βελτιώσει τις σχέσεις με την κυβέρνηση Τραμπ και θα ανοίξει το δρόμο για μια μακροπρόθεσμη δέσμευση των ΗΠΑ για την ασφάλεια, σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times.
Ουκρανοί αξιωματούχοι δηλώνουν ότι το Κίεβο είναι πλέον έτοιμο να υπογράψει τη συμφωνία για την από κοινού ανάπτυξη των ορυκτών πόρων του, συμπεριλαμβανομένου του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, αφού οι ΗΠΑ απέσυραν την απαίτηση τους για μερίδιο 500 δισ. δολαρίων από την εκμετάλλευση αυτών των πόρων.
Παρόλο που το κείμενο στερείται ρητών εγγυήσεων ασφαλείας, οι αξιωματούχοι υποστήριξαν ότι διαπραγματεύτηκαν πολύ ευνοϊκότερους όρους και παρουσίασαν τη συμφωνία ως έναν τρόπο διεύρυνσης της σχέσης με τις ΗΠΑ για να στηρίξουν τις προοπτικές της Ουκρανίας μετά από τρία χρόνια πολέμου.
Μάλιστα, το πρακτορείο Bloomberg, επικαλούμενο ανώνυμες πηγές, μεταδίδει ότι το ουκρανικό κοινοβούλιο αναμένεται να δώσει το πράσινο φως την Τετάρτη στον πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι να υπογράψει τη συμφωνία. Ο Λευκός Οίκος δεν απάντησε άμεσα σε αίτημα για σχόλιο.
«Η συμφωνία για τα ορυκτά είναι μόνο ένα μέρος της εικόνας. Έχουμε ακούσει πολλές φορές από την αμερικανική κυβέρνηση ότι είναι μέρος μιας ευρύτερης εικόνας», δήλωσε στους Financial Times την Τρίτη η Όλια Στεφανίσινα, αναπληρώτρια πρωθυπουργός και υπουργός Δικαιοσύνης της Ουκρανίας, η οποία ηγήθηκε των διαπραγματεύσεων.
Οι αρχικοί ιδιαίτερα επαχθείς όροι της συμφωνίας, τους οποίους ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έθεσε ως τρόπο αποπληρωμής από την Ουκρανία για τη στρατιωτική και οικονομική βοήθεια των ΗΠΑ μετά τη ρωσική εισβολή πλήρους κλίμακας το 2022, είχαν προκαλέσει οργή στο Κίεβο και σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Αφού ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι απέρριψε την περασμένη εβδομάδα το αρχικό κείμενο, ο Τραμπ τον αποκάλεσε «δικτάτορα» και κατηγόρησε την Ουκρανία για την έναρξη του πολέμου.
Ουκρανοί αξιωματούχοι ανέφεραν ότι η συμφωνία έχει εγκριθεί από τους υπουργούς Δικαιοσύνης, Οικονομίας και Εξωτερικών και ότι υπάρχει η προοπτική να ταξιδέψει ο Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο τις επόμενες εβδομάδες για την τελετή υπογραφής με τον Τραμπ.
Τι περιλαμβάνει η συμφωνία
Η τελική εκδοχή της συμφωνίας, με ημερομηνία 24 Φεβρουαρίου που είδαν οι FT, προβλέπει τη δημιουργία ενός ταμείου, στο οποίο η Ουκρανία θα συνεισφέρει το 50% των εσόδων από την εκμετάλλευση των ορυκτών πόρων, συμπεριλαμβανομένου του πετρελαίου, του φυσικού αερίου και των σχετικών υποδομών. Το ταμείο θα επενδύει χρήματα σε έργα εντός της Ουκρανίας.
Από τη συμφωνία εξαιρούνται οι ορυκτοί πόροι που ήδη αποφέρουν έσοδα στον ουκρανικό κρατικό προϋπολογισμό, γεγονός που σημαίνει ότι δεν θα καλύπτει τις υφιστάμενες δραστηριότητες της Naftogaz ή της Ukrnafta, των μεγαλύτερων παραγωγών φυσικού αερίου και πετρελαίου της χώρας.
Ωστόσο, η συμφωνία δεν περιλαμβάνει καμία αναφορά σε εγγυήσεις ασφαλείας των ΗΠΑ, τις οποίες το Κίεβο αρχικά απαιτούσε ως αντάλλαγμα. Επίσης, αφήνει ανοιχτά κρίσιμα ζητήματα, όπως το μέγεθος του αμερικανικού μεριδίου στο ταμείο και οι όροι των συμφωνιών «κοινής ιδιοκτησίας», τα οποία θα καθοριστούν σε επόμενες διαπραγματεύσεις.
Η αρχική πρόταση της κυβέρνησης Τραμπ προέβλεπε τη δημιουργία ενός ταμείου ανασυγκρότησης στο οποίο οι ΗΠΑ θα διατηρούσαν 100% τον έλεγχο. Η Ουκρανία θα συνεισέφερε το 50% των εσόδων από την εξόρυξη ορυκτών πόρων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων από το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και τις σχετικές υποδομές, με ανώτατο όριο τα 500 δισεκατομμύρια δολάρια.
Αυτοί οι όροι, που Ουκρανοί αξιωματούχοι χαρακτήρισαν απαράδεκτους, αφαιρέθηκαν από το τελικό κείμενο.
Ωστόσο, παρά τις αναφορές για κοιτάσματα ορυκτών αξίας 10 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, η Ουκρανία δεν διαθέτει μεγάλα αποθέματα σπάνιων γαιών που να αναγνωρίζονται διεθνώς ως οικονομικά βιώσιμα.
Πέρα από τις σπάνιες γαίες, η Ουκρανία διαθέτει ορισμένα εμπορικά εκμεταλλεύσιμα ορυχεία κρίσιμων ορυκτών, όπως το τιτάνιο και το γάλλιο, τα οποία, αν και σημαντικά, δεν φαίνεται να έχουν την αξία που πιστεύει ο Τραμπ.
Ακόμα κι αν η Ουκρανία διαθέτει οικονομικά βιώσιμα κοιτάσματα, η Δύση έχει μια ακόμη μεγαλύτερη πρόκληση να αντιμετωπίσει. Οι περισσότερες χώρες είναι αναγκασμένες να στέλνουν τις σπάνιες γαίες που εξορύσσουν για επεξεργασία στην Κίνα, η οποία κυριαρχεί στην κατεργασία αυτών των υλικών.
Ο όρος να επενδύονται χρήματα από το ταμείο στην Ουκρανία είναι μια ακόμη αλλαγή που το Κίεβο είχε επιδιώξει. Το έγγραφο αναφέρει ότι οι ΗΠΑ θα υποστηρίξουν τη μελλοντική οικονομική ανάπτυξη της Ουκρανίας.
Ουκρανοί αξιωματούχοι πρόσθεσαν ότι η συμφωνία είναι μόνο ένα «πλαίσιο συμφωνίας» και ότι κανένα έσοδο δεν θα μεταφερθεί μέχρι να τεθεί σε λειτουργία το ταμείο, δίνοντας χρόνο για την επίλυση πιθανών διαφωνιών. Ένα από τα εκκρεμή ζητήματα είναι η δικαιοδοσία της συμφωνίας. Η κυβέρνηση Ζελένσκι θα πρέπει επίσης να λάβει έγκριση από το κοινοβούλιο της Ουκρανίας, όπου βουλευτές της αντιπολίτευσης έχουν ήδη προαναγγείλει ότι τουλάχιστον θα διεξαχθεί έντονη συζήτηση πριν από την επικύρωση της συμφωνίας.
