Tα εκλογικά τμήματα ανοίγουν στις 13.00, ώρα Ελλάδας – Πώς θα γίνει η καταμέτρηση των ψήφων
Θα είναι, σε κάθε περίπτωση, ένα αποτέλεσμα ιστορικής σημασίας: η Αμερική αποφασίζει σήμερα αν η Κάμαλα Χάρις ή ο Ντόναλντ Τραμπ θα είναι ο νέος ένοικος του Λευκού Οίκου, έπειτα από μια προεκλογική εκστρατεία απίστευτης έντασης που παραμένει αμφίρροπη μέχρι το τελευταίο λεπτό.
Τα εκλογικά τμήματα ανοίγουν στις 06:00 τοπική ώρα στην ανατολική ακτή των Ηνωμένων Πολιτειών (13:00 ώρα Ελλάδας) και εκατομμύρια άνθρωποι θα προσθέσουν τις ψήφους τους στα περισσότερα από 80 εκατομμύρια ψηφοδέλτια που έχουν ήδη κατατεθεί με τη διαδικασία της πρόωρης ψηφοφορίας ή έχουν σταλεί ως επιστολικές ψήφοι.
Είναι αδύνατο να ξέρει κανείς αν θα χρειαστούν ώρες ή ημέρες καταμέτρησης για να αναδειχθεί ο νικητής ανάμεσα στην 60χρονη δημοκρατική αντιπρόεδρο και τον 78χρονο υποψήφιο των Ρεπουμπλικανών, οι προσωπικότητες και τα οράματα των οποίων δεν θα μπορούσαν να διαφέρουν περισσότερο.
Στις προεκλογικές συγκεντρώσεις τους συνέρρεαν τις τελευταίες εβδομάδες δύο κατά τα φαινόμενα ασυμβίβαστα κομμάτια της Αμερικής, με το κάθε στρατόπεδο να δηλώνει πεπεισμένο ότι το άλλο θα οδηγήσει τη χώρα στην καταστροφή.
«Αν δεν κερδίσει αυτή, είμαστε χαμένοι. Εντελώς. Ο Ντόναλντ Τραμπ θα καταστρέψει τα πάντα. Είναι εκτός ελέγχου», λέει εκφράζοντας την ανησυχία του ο Ρόμπιν Μάθιους, ένα 50χρονο στέλεχος συνεταιρισμού που πήγε να ακούσει την Κάμαλα Χάρις χθες, Δευτέρα, το βράδυ στη Φιλαδέλφεια.
Όμως για την Ρουθ Μακντάουελ, ο Τραμπ «είναι αυτός που θα σώσει αυτή τη χώρα». Η 65χρονη αυτή διοικητική υπάλληλος, η οποία πήγε να παρακολουθήσει την τελευταία προεκλογική συγκέντρωση του ρεπουμπλικανού στο Μίσιγκαν, διαβεβαιώνει ότι «θα λυπηθεί πολύ για τα εγγόνια της», αν κερδίσει η αντιπρόεδρος.
Η Κάμαλα Χάρις χαρακτήρισε τον αντίπαλό της «φασίστα». Ο Ντόναλντ Τραμπ επαναλαμβάνει πως η αντίπαλός του είναι «ηλίθια» και πως θα «καταστρέψει» τη χώρα.
Η ετυμηγορία της κάλπης θα είναι σε κάθε περίπτωση ιστορικής σημασίας.
Είτε η Αμερική θα στείλει για πρώτη φορά μια γυναίκα στο Λευκό Οίκο, είτε θα στείλει στο προεδρικό μέγαρο τον λαϊκιστή ρήτορα, καταδικασμένο από ποινικό δικαστήριο και στόχο πολυάριθμων διώξεων, η πρώτη θητεία του οποίου (2017-2021) είχε παρασύρει τη χώρα και τον κόσμο ολόκληρο σε μια αδιάκοπη ακολουθία αναταράξεων.
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δίνουν τους δύο αντιπάλους σχεδόν ισόπαλους στις επτά κρίσιμες πολιτείες, αυτές που θα δώσουν στη δημοκρατική ή στον ρεπουμπλικάνο τον επαρκή αριθμό εκλεκτόρων για να φθάσει το κατώφλι των 270 σε σύνολο 538, συνώνυμο της νίκης σ' αυτή την προεδρική εκλογική αναμέτρηση που διεξάγεται με έμμεση ψηφοφορία.
Για να προσπαθήσει να πείσει μέσα σε μόλις τρεις μήνες προεκλογικής εκστρατείας, η Κάμαλα Χάρις στοιχημάτισε σ' ένα μήνυμα προστασίας της δημοκρατίας και του δικαιώματος στην άμβλωση, που απευθύνεται στις γυναίκες, όπως και στους μετριοπαθείς ρεπουμπλικανούς.
Η δημοκρατική, ο πατέρας της οποίας είναι Τζαμαϊκανός και η μητέρα της Ινδή, οργανώνει την εκλογική βραδιά της στο παλιό της πανεπιστήμιο, το Χάουαρντ στην Ουάσινγκτον, το λεγόμενο και «το μαύρο Χάρβαρντ».
Ο Ντόναλντ Τραμπ θα βρίσκεται στο Παλμ Μπιτς, στη Φλόριντα, την πολιτεία στην οποία έχει την κατοικία του.
Ο δισεκατομμυριούχος έπαιξε και πάλι σ' αυτή την προεκλογική εκστρατεία την ίδια παρτιτούρα που είχε παίξει το 2016 και το 2020, εμφανιζόμενος ως ένας αντισυστημικός υποψήφιος που βρίσκεται κοντά στο λαό, ο μόνος ικανός να σώσει μια χώρα που καταστρέφεται, σύμφωνα με τον ίδιο, από τους μετανάστες κι ένα καλπάζοντα πληθωρισμό.
Η σημερινή Τρίτη ολοκληρώνει μια κούρσα γεμάτη ανατροπές, η οποία σηματοδοτήθηκε από την ξαφνική είσοδο της αντιπροέδρου στην προεκλογική εκστρατεία τον Ιούλιο, όταν αντικατέστησε τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, καθώς και από δύο απόπειρες δολοφονίας εναντίον του ρεπουμπλικανού πρώην προέδρου, ο οποίος έχει τέσσερις απαγγελίες κατηγοριών σε βάρος του στα ποινικά δικαστήρια.
Η συνέχεια παραμένει άγνωστη.
Τα δύο στρατόπεδα έχουν ξεκινήσει δεκάδες προσφυγές στη δικαιοσύνη, ενώ δύο Αμερικανοί στους τρεις εκφράζουν φόβους για ξέσπασμα βίας μετά την ψηφοφορία.
Ορισμένα εκλογικά τμήματα έχουν μετατραπεί σε φρούρια, επιτηρούνται από drones και ελεύθεροι σκοπευτές έχουν αναπτυχθεί στις στέγες.
Εκλογικοί αξιωματούχοι εκπαιδεύτηκαν επίσης για να μάθουν πώς να οχυρώνονται μέσα σε ένα δωμάτιο ή να χρησιμοποιούν μια μάνικα πυρόσβεσης για να απωθήσουν ενδεχόμενους εισβολείς.
Στην ομοσπονδιακή πρωτεύουσα Ουάσινγκτον, μεταλλικοί φράκτες περιβάλλουν το Λευκό Οίκο, το Καπιτώλιο και άλλες ευαίσθητες τοποθεσίες. Εντυπωσιακός αριθμός καταστημάτων στο κέντρο της πόλης έχουν καλύψει τις βιτρίνες τους με σανίδες.
Οι εικόνες της 6ης Ιανουαρίου 2021, όταν οπαδοί του Τραμπ είχαν επιτεθεί στην έδρα του αμερικανικού Κογκρέσου, παραμένουν στο μυαλό όλων.
Τίποτα δεν προδικάζει ότι η χώρα θα συγκλονισθεί από παρόμοιες βιαιότητες.
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει ωστόσο ήδη θέσει τη βάση για μια νέα αμφισβήτηση του αποτελέσματος, κατηγορώντας στη μια προεκλογική συγκέντρωσή του μετά την άλλη τους δημοκρατικούς ότι «κλέβουν σαν διάβολοι».
Και το στρατόπεδο των Δημοκρατικών λέει πως «περιμένει» ότι ο ρεπουμπλικανός θα δηλώσει πρόωρα νικητής, όπως είχε κάνει και το 2020.
Οι Αρχές των πολιτειών, ανήσυχες για το ενδεχόμενο να ξεσπάσουν ταραχές, έχουν λάβει μέτρα ασφαλείας
Μεταλλικοί φράκτες ασφαλείας γύρω από το κτήριο στο Λας Βέγκας όπου καταμετρώνται οι ψήφοι της πολιτείας Νεβάδα. Σερίφης στην Αριζόνα έχει θέσει την υπηρεσία του σε ύψιστο συναγερμό προετοιμαζόμενος για ενδεχόμενες ταραχές, έχοντας σε ετοιμότητα drones και ελεύθερους σκοπευτές. Οι κυβερνήτες τουλάχιστον τριών πολιτειών στις ΗΠΑ έχουν ζητήσει τη συνδρομή της εθνοφρουράς για να διατηρήσουν την τάξη.
Καθώς οι Αμερικανοί καλούνται να επιλέξουν μεταξύ της Δημοκρατικής Κάμαλα Χάρις και του Ρεπουμπλικάνου Ντόναλντ Τραμπ για την προεδρία της χώρας, οι ανησυχίες για το ενδεχόμενο να σημειωθούν βίαια επεισόδια έχουν ωθήσει αξιωματούχους να λάβουν σειρά μέτρων προκειμένου να εγγυηθούν την ασφάλεια τόσο κατά την ημέρα των εκλογών όσο και τις επόμενες.
Τα πιο εμφανή μέτρα έχουν ληφθεί στις αμφίρροπες πολιτείες οι οποίες θα κρίνουν τον νικητή των προεδρικών εκλογών, όπως η Νεβάδα όπου μετά τις εκλογές του 2020 ξέσπασαν διαμαρτυρίες από υποστηρικτές του Τραμπ.
Φέτος μεταλλικοί φράκτες ασφαλείας έχουν αποκλείσει το σημείο όπου είχαν σημειωθεί οι διαμαρτυρίες – το κέντρο καταμέτρησης των ψήφων στο Λας Βέγκας. Ο κυβερνήτης της Νεβάδα Τζο Λομπάρντο δήλωσε την προηγούμενη εβδομάδα ότι ενεργοποίησε μια «περιορισμένη μονάδα» 60 μελών της εθνοφρουράς για να διασφαλίσει ότι θα μπορέσει να απαντήσει έγκαιρα σε οποιαδήποτε πρόκληση ασφαλείας.
Στην Αριζόνα, ένας αντίστοιχος μεταλλικός φράκτης έχει τοποθετηθεί στον χώρο όπου θα καταμετρηθούν οι ψήφοι στην κομητεία Μαρικόπα, στο κέντρο του Φοίνιξ, επίκεντρο το 2020 θεωριών συνωμοσίας περί εκλογικής νοθείας και απειλών κατά εκλεγμένων αξιωματούχων.
Ο σερίφης Ρας Σκίνερ δήλωσε ότι η υπηρεσία του έχει τεθεί «σε υψηλό συναγερμό» για απειλές και βία και έχει ζητήσει από όλο το προσωπικό να είναι διαθέσιμο.
«Θα έχουμε πολλούς πόρους εκεί έξω, πολύ προσωπικό, πολύ εξοπλισμό», πρόσθεσε, εξηγώντας ότι αστυνομικοί θα χρησιμοποιούν drones για να ελέγχουν τη δραστηριότητα γύρω από τα εκλογικά κέντρα, ενώ ελεύθεροι σκοπευτές και άλλες ενισχύσεις θα είναι σε ετοιμότητα να αναπτυχθούν, αν διαφανεί το ενδεχόμενο να ξεσπάσει βία.
Ανησυχώντας για το ενδεχόμενο διαμαρτυριών ή και βίας, πολλά σχολεία και εκκλησίες στην Αριζόνα, τα οποία είχαν χρησιμοποιηθεί ως εκλογικά κέντρα στο παρελθόν, φέτος απέφυγαν να το πράξουν, δήλωσε εκλογικός αξιωματούχος της πολιτείας.
Στην αμφίρροπη πολιτεία του Μίσιγκαν το 2020 υποστηρικτές του Τραμπ είχαν συρρεύσει στο συνεδριακό κέντρο στην καρδιά του Ντιτρόιτ και είχαν αρχίσει να χτυπούν στα τζάμια του κτηρίου την ώρα που οι εκλογικοί αξιωματούχοι μετρούσαν τις επιστολικές ψήφους.
Τώρα έχουν τοποθετηθεί σταντ ποδηλάτων ως φράκτες και στις δύο πλευρές της λεωφόρου όπου βρίσκεται το συνεδριακό κέντρο. Οι επισκέπτες πρέπει να περάσουν από ανιχνευτή μετάλλων για να εισέλθουν σε αυτό, ενώ περίπου 15 αστυνομικοί κάνουν συνεχώς περιπολία μέσα στο κτήριο.
Σύμφωνα με τον Ντάνιελ Μπάξτερ, εκλογικό αξιωματούχο του Ντιτρόιτ, αστυνομικοί είναι παρόντες και στη στέγη του κτηρίου, αλλά και των γύρω οικημάτων.
Ο Πίτερ Σίμι, καθηγητής κοινωνιολογίας στο πανεπιστήμιο Τάπμαν στην Καλιφόρνια ο οποίος έχει ερευνήσει τις απειλές εναντίον δημόσιων λειτουργών, εκτίμησε ότι το χειρότερο σενάριο θα είναι αν χάσει ο Ρεπουμπλικάνος και δεν παραδεχθεί την ήττα του.
Ο Σίμι πρόσθεσε ότι δεν αναμένει ότι θα επαναληφθούν επεισόδια, όπως η εισβολή στο Καπιτώλιο το 2021 από υποστηρικτές του Τραμπ. Οι ταραχές φέτος, κατά την εκτίμησή του, θα είναι μάλλον «σκόρπια, μη συγκεντρωμένα γεγονότα σε διάφορες περιοχές» που θα είναι πιο δύσκολο να αντιμετωπιστούν από τις δυνάμεις της τάξης.
Μέτρα ασφαλείας έχουν λάβει οι αρχές και σε άλλες πολιτείες, όχι μόνο στις αμφίρροπές, για παράδειγμα στο Όρεγκον και την Ουάσινγκτον οι κυβερνήτες έχουν ενεργοποιήσει την εθνοφρουρά. Εξάλλου στην πρωτεύουσα Ουάσινγκτον και αλλού κάποιες βιτρίνες έχουν καλυφθεί από κόντρα πλακέ.
Η μακρά και κρίσιμη διαδικασία της καταμέτρησης των ψήφων
Μόλις κλείσουν τα εκλογικά κέντρα στις ΗΠΑ θα ξεκινήσει η καταμέτρηση των ψήφων, μια διαδικασία που διαφέρει ανά πολιτεία και η οποία ενδέχεται να διαρκέσει ημέρες, κυρίως αν υπάρξουν προσφυγές στα δικαστήρια.
Σε μια χώρα τόσο μεγάλη όσο οι ΗΠΑ, που εκτείνεται σε έξι ζώνες ώρας, οι κάλπες αρχίζουν να κλείνουν στη 01:00 τα ξημερώματα της Τετάρτης ώρα Ελλάδας και οι τελευταίες στις 08:00 ώρα Ελλάδας.
Περισσότερα από 80 εκατομμύρια Αμερικανοί έχουν ήδη ψηφίσει, είτε με επιστολική ψήφο είτε διά ζώσης.
Οι πολιτείες δεν μπορούν να ξεκινήσουν την καταμέτρηση των ψήφων αυτών προτού κλείσουν τα εκλογικά κέντρα, αλλά οι περισσότερες επιτρέπουν μια αρχική προετοιμασία προκειμένου να διευκολυνθεί η καταμέτρηση.
Όμως μερικές, όπως η Πενσιλβάνια και το Ουισκόνσιν – δύο από τις αμφίρροπες πολιτείες - δεν επιτρέπουν να ξεκινήσει καν αυτή η προετοιμασία πριν την ημέρα των εκλογών.
Στην πλειονότητα των πολιτειών τα ψηφοδέλτια περνούν πρώτα από ένα οπτικό σκάνερ, που δίνει ένα πρώτο αποτέλεσμα, προτού καταμετρηθούν με το χέρι για επιβεβαίωση.
Στη συνέχεια το αποτέλεσμα επικυρώνεται από τους υπεύθυνους του εκλογικού κέντρου και διαβιβάζεται στις αρχές της κομητείας και της πολιτείας καθώς και στους τοπικούς αξιωματούχους των δύο κομμάτων.
Σε περίπτωση μικρής διαφοράς μεταξύ των δύο υποψηφίων, κάτι που είναι πιθανό να συμβεί στις επτά πολιτείες κλειδί, θα χρειαστούν μία ή και περισσότερες επανακαταμετρήσεις των ψήφων.
Το 2020 η νίκη του Τζο Μπάιντεν έναντι του Ντόναλντ Τραμπ ανακοινώθηκε από τα μέσα ενημέρωσης τέσσερις ημέρες μετά την ημέρα των εκλογών.
Το 2016 η νίκη του Τραμπ επί της Χίλαρι Κλίντον έγινε γνωστή την επομένη.
Το 2008 και το 2012 ο Μπαράκ Ομπάμα είχε μπορέσει να γιορτάσει τη νίκη του ήδη από το βράδυ των εκλογών.
Όμως το 2000 το όνομα του νικητή, του Τζορτζ Ου. Μπους, ανακοινώθηκε στις 12 Δεκεμβρίου, δηλαδή πέντε εβδομάδες μετά την ημέρα των εκλογών και έπειτα από μια μακρά διαδικασία επανακαταμέτρησης και πολλές προσφυγές στη Φλόριντα, προτού αποφανθεί το Ανώτατο Δικαστήριο.
Το 2020 και στις ενδιάμεσες εκλογές του 2022 εκλογικοί αξιωματούχοι σε πολλές κομητείες αρνήθηκαν να επικυρώσουν τα αποτελέσματα, ένα απαραίτητο βήμα – το οποίο συνήθως αποτελεί μια τυπικότητα - πριν από τη δημοσίευσή τους.
Ένα ενδεχόμενο που διαφαίνεται και στις φετινές εκλογές σε κάποιες πολιτείες κλειδί, όπου οι Ρεπουμπλικάνοι είναι επί ποδός πολέμου για να προσφύγουν στη δικαιοσύνη κατά των αποτελεσμάτων.
Εξάλλου οι δικαστικές προσφυγές, οι οποίες έχουν κατατεθεί και από τα δύο κόμματα ήδη πριν από την ημέρα των εκλογών και αφορούν κυρίως τους εκλογικούς κανόνες, ενδέχεται επίσης να περιπλέξουν τη διαδικασία.
Η προεκλογική εκστρατεία της Κάμαλα Χάρις προέβλεψε χθες, Δευτέρα, ότι τα οριστικά αποτελέσματα, κυρίως στην Πενσιλβάνια και τη Νεβάδα, δεν θα γίνουν γνωστά προτού περάσουν «πολλές ημέρες» και προειδοποίησε το στρατόπεδο του Τραμπ κατά οποιασδήποτε προσπάθειας να «σπείρει αμφιβολίες και χάος» για την εκλογική διαδικασία.
Η αμερικανική νομοθεσία προβλέπει ότι όλες οι προσφυγές που αφορούν τις εκλογές θα πρέπει να έχουν κριθεί προτού οι 538 εκλέκτορες συνεδριάσουν στις 17 Δεκεμβρίου. Το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας τους θα επικυρωθεί από το Κογκρέσο στις 6 Ιανουαρίου 2025.
