Πώς μεταδίδεται η ασθένεια mpox, ποια είναι τα συμπτώματα και ποιοι κινδυνεύουν
Συναγερμός έχει σημάνει στην Ευρώπη που αναμένει εξάπλωση της ευλογιάς των πιθήκων μετά την επιβεβαίωση του πρώτου κρούσματος στη Σουηδία. Οι επιστήμονες ανησυχούν ενώ ήδη ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει κηρύξει παγκόσμια έκτακτη ανάγκη για την υγεία καθώς, όπως τονίζει ο ιός εξαπλώνεται ταχέως.
«Η επιβεβαίωση της mpox του υποτύπου Clade 1 στη Σουηδία αντανακλά σαφώς την αλληλοσύνδεση του κόσμου μας (…) Είναι πιθανό και άλλα εισαγόμενα κρούσματα του Clade 1 να καταγραφούν στην ευρωπαϊκή περιφέρεια στη διάρκεια των επόμενων ημερών και των επόμενων εβδομάδων», αναφέρει σε ανακοίνωσή του ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
Τι γνωρίζουμε για το πρώτο κρούσμα στη Σουηδία
Το πρόσωπο που έχει επιβεβαιωθεί ότι νοσεί στη Σουηδία αποτελεί το πρώτο εκτός Αφρικής και μολύνθηκε κατά τη διάρκεια της παραμονής του εκεί.
Το συγκεκριμένο άτομo ζει στην περιφέρεια της Στοκχόλμης και διαγνώσθηκε ως φορέας του -περισσότερο μεταδοτικού και επικίνδυνου- στελέχους Clade 1 του ιού της mpox (ευλογιάς των πιθήκων), κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά εκτός της Αφρικής.
«Εκτιμάμε ότι η Σουηδία είναι καλά προετοιμασμένη για να διαγνώσει, να απομονώσει και να διαχειριστεί με τρόπο ασφαλή και αποτελεσματικό τα πρόσωπα που έχουν προσβληθεί από mpox», δήλωσε η προσωρινή επικεφαλής της σουηδικής Αρχής Δημόσιας Υγείας, Ολίβια Βίγκτσελ.
«Το ότι ένα πρόσωπο υποβάλλεται σε θεραπεία για την mpox στη χώρα δεν σημαίνει πως υπάρχουν κίνδυνοι για τον υπόλοιπο πληθυσμό» επισημάνθηκε σε ανακοίνωση που εκδόθηκε από την υπηρεσία δημόσιας υγείας της Σουηδίας.
Τι είναι η mpox και ποια τα συμπτώματά της
Πρόκειται για μία ιογενής λοίμωξη που προσβάλλει κυρίως ανθρώπους και ζώα και ανήκει στην ομάδα των ιών που ταξινομούνται ως «γένος Orthopoxvirus». Αυτά συνήθως προκαλούν ασθένεια που μοιάζει με ευλογιά και περιλαμβάνει εξάνθημα με ανυψωμένα εξογκώματα ή φουσκάλες στο δέρμα. Τα εξογκώματα είναι συχνά γεμάτα με υγρό ή πύον και μπορεί τελικά να σχηματίσουν κρούστα και να επουλωθούν.
Ο συγκεκριμένος ιός είναι παρόμοιος με την εκριζωμένη ευλογιά και άλλους ιούς ευλογιάς όπως η ευλογιά και η δαμαλίτιδα.
Αρχικά ονομάστηκε «ευλογιά των πιθήκων» καθώς εντοπίστηκε για πρώτη φορά σε πιθήκους που βρίσκονταν σε αιχμαλωσία για ερευνητικούς σκοπούς στη Δανία, το 1958. Το 1970, αναφέρθηκε η πρώτη περίπτωσης ανθρώπινης νόσησης – ένα αγόρι εννέα μηνών στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό.
Το 2022, ο ΠΟΥ συνέστησε τη χρήση του ονόματος «mpox» για την ασθένεια, ώστε να ελαττωθεί το στίγμα και η συσχέτιση με τους πιθήκους, καθώς η ασθένεια μπορεί επίσης να μολύνει τρωκτικά και ανθρώπους.
Τα συμπτώματα της περιλαμβάνουν πυρετό, πονοκέφαλο, μυϊκούς πόνους και ένα χαρακτηριστικό εξάνθημα που μπορεί να εμφανιστεί στο πρόσωπο, τα χέρια, τα πόδια και άλλα μέρη του σώματος. Το εξάνθημα τελικά σχηματίζει φλύκταινες και ψώρα πριν επουλωθεί.
Η φλύκταινα – η οποία μοιάζει με μεγάλο λευκό ή κίτρινο σπυράκι – είναι ένα μικρό, ανυψωμένο εξόγκωμα στο δέρμα που είναι γεμάτο με πύον.
Οι λεμφαδένες, που αποτελούν μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος, μπορούν επίσης να διογκωθούν καθώς προσπαθούν να καταπολεμήσουν τον ιό.
Σε σπάνιες περιπτώσεις, μια λοίμωξη «mpox» μπορεί να είναι θανατηφόρα.
Η προειδοποίηση του ΠΟΥ
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) την Τετάρτη 14/8 κήρυξε το υψηλότερο επίπεδο συναγερμού για την mpox (ευλογιά των πιθήκων) σε διεθνές επίπεδο, στον απόηχο της έξαρσης των κρουσμάτων σε χώρες της Αφρικής.
«Σήμερα, συνεδρίασε η επιτροπή για την αντιμετώπιση έκτακτης ανάγκης και με ενημέρωσε ότι θεωρεί ότι η κατάσταση αποτελεί έκτακτη ανάγκη για τη δημόσια υγεία. Συμμερίζομαι αυτήν την άποψη», ανακοίνωσε ο γενικός διευθυντής του ΠΟΥ Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους.
«Είναι σαφές ότι απαιτείται μια συντονισμένη διεθνής αντίδραση για να σταματήσει η έξαρση των κρουσμάτων και να σωθούν ζωές», τόνισε.
Συνολικά έχουν καταγραφεί 38.465 κρούσματα σε 16 χώρες της Αφρικής από τον Ιανουάριο του 2022. Από αυτούς τους ασθενείς οι 1.456 πέθαναν. Φέτος, παρατηρείται αύξηση των κρουσμάτων κατά 160%, σε σύγκριση με την αμέσως προηγούμενη χρονιά, σύμφωνα με τα δεδομένα που έδωσαν στη δημοσιότητα τα αφρικανικά Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νόσων (Africa CDC) την προηγούμενη εβδομάδα.
Γεωργιάδης: «Διαθέσιμος από 22/7 ο εμβολιασμός έναντι της ευλογιάς τύπου mpox στην Ελλάδα»
Το γεγονός ότι ο ΠΟΥ (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας) κήρυξε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την mpox, ή γνωστότερη ως ευλογιά των πιθήκων, προκάλεσε την Πέμπτη 15/8 ανάρτηση του υπουργού Υγείας Άδωνι Γεωργίαδη, στην οποία αναφέρεται στον εμβολιασμό για τη νόσο στη χώρα μας.
«Στο πλαίσιο πρόληψης από 22 Ιουλίου 2024 είναι διαθέσιμος ο εμβολιασμός έναντι της ευλογιάς τύπου mpox. Η ευλογιά τύπου mpox είναι σπάνια ιογενής λοίμωξη που προκαλείται από μόλυνση με τον ιό mpox. Ο ιός mpox είναι γενετικά παρόμοιος με τον ιό της ευλογιάς, αλλά λιγότερο μεταδοτικός και με πιο ήπια συμπτώματα.
Η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο γίνεται μέσω της επαφής με δερματικές βλάβες/σωματικά υγρά του πάσχοντος ή/και μολυσμένα αντικείμενα, καθώς και μέσω αναπνευστικών σταγονιδίων, κατόπιν παρατεταμένης στενής επαφής σε μικρή απόσταση» επισημαίνει στην ανάρτηση του -μεταξύ άλλων- ο υπουργός Υγείας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τον ΠΟΥ, φέτος παρατηρείται αύξηση των κρουσμάτων mpox κατά 160% με ένα νέο -πιο θανατηφόρο- στέλεχος του ιού. Από τον Ιανουάριο του 2022, έχουν καταγραφεί στο σύνολό τους 38.465 κρούσματα σε 16 χώρες της Αφρικής και 1.456 άνθρωποι έχουν πεθάνει.
Για ποιους συστήνεται το εμβόλιο
Στην ανάρτησή του ο κ. Γεωργιάδης επισημαίνει πως «το εμβόλιο Jynneos (για την mpox) συνιστάται για άτομα ηλικίας 18 ετών και άνω που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο μόλυνσης από τον ιό ευλογιάς mpox και ανήκουν στις παρακάτω κατηγορίες υψηλού κινδύνου:
«Άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες (MSM), άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες και γυναίκες, και διεμφυλικά άτομα. Όλα τα άτομα από τις παραπάνω ομάδες θεωρούνται αυξημένου κινδύνου αν έχουν πρόσφατο ιστορικό πολλαπλών ερωτικών συντρόφων, δηλαδή όσοι έχουν περισσότερους από 5 ευκαιριακούς συντρόφους ή έχουν μολυνθεί από κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα (ένα τουλάχιστον) τους τελευταίους 3 μήνες.
Επαγγελματίες υγείας οι οποίοι εργάζονται σε χώρους με υψηλό κίνδυνο έκθεσης στον ιό της ευλογιάς mpox (π.χ. εργαστήρια, ειδικές μονάδες).
Άτομα τα οποία έχουν έρθει σε στενή σωματική επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα του ιού της ευλογιάς mpox, σε διάστημα 4 έως και 14 ημερών μετά την έκθεση, εφόσον δεν έχουν αναπτύξει συμπτώματα, ανεξαρτήτως φύλου.
Άτομα που έχουν συχνή και στενή επαφή με τις προηγούμενες κατηγορίες.
Μεταξύ των ατόμων που ανήκουν στις παραπάνω κατηγορίες, ιδιαίτερα σημαντικός είναι ο εμβολιασμός των ανοσοκατασταλμένων ατόμων».
Να σημειωθεί ότι δεν είναι απαραίτητο να δηλώνεται η συγκεκριμένη ομάδα στην οποία ανήκουν οι ενδιαφερόμενοι όταν προσέρχονται για εμβολιασμό έναντι του mpox, τονίζει στο τέλος της ανάρτησής του ο υπουργός Υγείας.
