Ποια είναι η πολιτική ιστορία του και τα δύο χαρακτηριστικά του καθεστώτος που έχει στήσει
Εισβολή στην Ουκρανία, καταστολή στη Ρωσία, αντιπαράθεση με τους Δυτικούς: ο Βλαντίμιρ Πούτιν, στην εξουσία για ένα τέταρτο του αιώνα, εξασφάλισε ακόμα έξι χρόνια στο Κρεμλίνο.
Ο Ρώσος ηγέτης συγκεντρώνει πάνω από το 87% των ψήφων, ύστερα από καταμέτρηση σε πάνω από το 99% των εκλογικών τμημάτων, σύμφωνα με το επίσημο ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων Ria Novosti.
Ο Πούτιν, που το 2020 αναθεώρησε το Σύνταγμα για να μπορέσει να παραμείνει στην ηγεσία της χώρας έως το 2036, έχει ήδη υπηρετήσει τέσσερις θητείες (δύο τετραετείς, δύο εξαετείς), στις οποίες μεσολάβησε διάλειμμα κατά το οποίο ήταν πρωθυπουργός.
Κατά τη διάρκεια ετών, η εξουσία που καθιέρωσε ο Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος από τη σοβιετική KGB έφθασε στο Κρεμλίνο την 31η Δεκεμβρίου 1999, αποκάλυψε δύο μεγάλα χαρακτηριστικά του καθεστώτος του.
Το πρώτο, η ολοένα πιο σκληρή στάση, πρώτα με τον έλεγχο των ολιγαρχών, τον δεύτερο πόλεμο της Τσετσενίας, την καταστολή των ελευθεριών, των μέσων ενημέρωσης, της αντιπολίτευσης.
Ο πιο διάσημος αντίπαλός του, ο Αλεξέι Ναβάλνι, πέθανε στα μέσα Φεβρουαρίου σε ασαφείς συνθήκες σε φυλακή της ρωσικής Αρκτικής όπου εξέτιε μεγάλη ποινή για «εξτρεμισμό».
Δεύτερο χαρακτηριστικό: η επιδίωξη γεωπολιτικής ισχύος, με τον πόλεμο στη Γεωργία (2008), την προσάρτηση της ουκρανικής Κριμαίας (2014), τη στρατιωτική εισβολή στη Συρία (2015) και την εισβολή στην Ουκρανία (2022).
Η Ευρώπη, ειδικά η Γερμανία της Άγγελα Μέρκελ, πίστεψε ότι μπορούσε να κατευθύνει εκεί που ήθελε τις φιλοδοξίες αυτές, στοιχηματίζοντας στην οικονομική αλληλεξάρτηση μέσω των μαζικών αγορών ρωσικού αερίου. Εις μάτην.
Νέος κόσμος
Στα 71 του χρόνια, ο Βλαντίμιρ Πούτιν μοιάζει πιο αμετακίνητος από ποτέ.
Ο επικεφαλής του Κρεμλίνου σίγουρα σκόνταψε στον πόλεμο στην Ουκρανία, ο στρατός του υπέστη ταπεινωτικές ήττες, αλλά ο ίδιος επιμένει, στοιχηματίζοντας σε νίκη σε πόλεμο φθοράς, χάρη στην κόπωση των δυτικών υποστηρικτών του Κιέβου και του ουκρανικού πληθυσμού.
Και, δυο χρόνια μετά την έναρξη της επίθεσης, ο Πούτιν βλέπει λόγους να το πιστεύει.
Τα στρατεύματά του κατέλαβαν την πόλη Αβντιίβκα, στα ανατολικά, και ασκούν πίεση στον ουκρανικό στρατό που αντιμετωπίζει ελλείψεις πολεμοφοδίων και εμπειροπόλεμων ανδρών.
Στα τέλη Φεβρουαρίου, ο Ρώσος πρόεδρος δεσμεύθηκε ότι οι στρατιώτες του «δεν θα υποχωρήσουν» στην Ουκρανία.
Για τη Ρωσία, είναι «θέμα ζωής και θανάτου», επαναλαμβάνει. Αυτή την εβδομάδα, χαρακτήρισε «κρίσιμο» οι Ρώσοι ψηφοφόροι να ψηφίσουν με ενότητα και να παραμείνουν στον «δρόμο» που έχει χαραχθεί.
Αφότου διέταξε την επίθεση, κατηγορεί την Ουκρανία για «ναζισμό», έχει ανακοινώσει την προσάρτηση εδαφών της και μολαταύτα παρουσιάζει τη σύρραξη ως πόλεμο δι’ αντιπροσώπων, που ξεκίνησε από τους Αμερικάνους.
Κάθε εναντίωση στην εισβολή επισύρει ποινή φυλάκισης. Χιλιάδες Ρώσοι έχουν υποστεί διωγμούς, ποινικές διώξεις, φυλακίσεις, ή εξωθηθεί στην εξορία.
Δεν τον ενδιαφέρουν οι κυρώσεις της Δύσης, το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο που διώκει τον Βλαντίμιρ Πούτιν για την εξαναγκαστική μεταφορά παιδιών από την Ουκρανία στη Ρωσία, οι απώλειες του στρατού. Διότι ο Ρώσος πρόεδρος έχει μία αποστολή: να δώσει τέλος στο δυτικό ηγεμονισμό.
Τον Οκτώβριο, δήλωνε ότι «έχει καθήκον να οικοδομήσει νέο κόσμο».
Με σιγουριά
Ο πρώην πράκτορας της KGB, που υπηρετούσε στην Ανατολική Γερμανία τη δεκαετία του 1980, φέρει βαθύ τραύμα εξαιτίας της διάλυσης της Σοβιετικής Ένωσης και της ήττας της στον Ψυχρό Πόλεμο.
Και ο Βλαντίμιρ Πούτιν μπορεί να περηφανεύεται για την στενή σχέση με την Κίνα, για τη δίψα της Ασίας για τους υδρογονάνθρακές του ή ακόμα και βλέπει τις χώρες της Αφρικής να στρέφονται προς τη Μόσχα και τις παραστρατιωτικές της οργανώσεις ερχόμενες σε ρήξη με τη «νεοαποικιοκρατία» της Δύσης.
Παίζει ακόμη έναν σκοπό. Σύμφωνα με τον ίδιο, η Ρωσία είναι σημαιοφόρος των «παραδοσιακών» αξιών απέναντι σε αυτό που ο ίδιος θεωρεί ότι είναι ηθική «κατάπτωση» της Δύσης, λόγω της ανοχής της απέναντι στην κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ+.
Με την αποτυχία της ουκρανικής αντεπίθεσης το καλοκαίρι του 2023, ο Πούτιν νιώθει μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων ενώ οι δυτικοί είναι διχασμένοι για τη συνέχιση της βοήθειας στην Ουκρανία.
Προσπαθεί να επιστρέψει στη διεθνή σκηνή και η ρωσική οικονομία έχει γενικά απορροφήσει το σοκ των δυτικών κυρώσεων, παρά τον πληθωρισμό και την εξάρτηση από την παραγωγή αμυντικού εξοπλισμού.
Όσο ισχυρός κι αν είναι, δεν του λείπουν οι προκλήσεις.
Ο πόλεμός του στην Ουκρανία απέχει πολύ από το να έχει κερδηθεί. Η δυνατότητα των Ρώσων, των ελίτ και της οικονομίας να αντέξουν τη σύγκρουση σε βάθος χρόνου παραμένει πραγματικό ερώτημα. Η ανταρσία τον Ιούνιο του 2023 από τους μισθοφόρους της Βάγκνερ, υπό τον Γεβγκένι Πριγκόζιν –για καιρό από τους πιο πιστούς του ανθρώπους, στο στενό κύκλο του Πούτιν– ήταν χαρακτηριστική αντανάκλαση.
Ο θάνατος του επικεφαλής των μαχητών αυτών σε συντριβή αεροσκάφους, που παρουσιάστηκε ως δυστύχημα, επέτρεψε στο Κρεμλίνο να κλείσει αυτό το κεφάλαιο.
Καταστολή
Στο εσωτερικό πολιτικό μέτωπο, το Κρεμλίνο δεν ανέχεται καμία αντιπολίτευση.
Ορισμένοι αντιπολιτευόμενοι είναι πλέον νεκροί, όπως ο Αλεξέι Ναβάλνι ή ο Μπόρις Νεμτσόφ, που δολοφονήθηκε το 2015. Αμέτρητοι, διάσημοι και ανώνυμοι, αντιφρονούντες σαπίζουν στη φυλακή επειδή κατήγγειλαν την εισβολή στην Ουκρανία.
Μολαταύτα, για την πλειονότητα των συμπατριωτών του, ο Πούτιν παραμένει αυτός που αποκατέστησε την τιμή μιας Ρωσίας που υπονόμευαν η φτώχεια, η διαφθορά, η παρακμή του αλκοολικού προκατόχου του Μπόρις Γέλτσιν.
Σαράντα επτά ετών όταν πέρασε την πύλη του Κρεμλίνου, υποσχέθηκε φιλία στους Δυτικούς κι ανέπτυξε την οικονομία εκμεταλλευόμενος τις ευνοϊκές τιμές των υδρογονανθράκων.
Ο Αμερικανός Τζορτζ Ου. Μπους τον χαρακτήριζε τότε «εξαιρετικό». Ο Γερμανός Γκέρχαρντ Σρέντερ και ο Ιταλός Σίλβιο Μπερλουσκόνι δήλωναν φίλοι του. Παρά την καταστολή που εφάρμοζε, παρά τις φρικαλεότητες στην Τσετσενία.
Όμως οι σπόροι του διαζυγίου ήταν ήδη εκεί. Και ο Βλαντίμιρ Πούτιν τους αποκάλυψε στο Μόναχο το 2007, στο δριμύ κατηγορώ του ενώπιον εμβρόντητων δυτικών αξιωματούχων.
Κατηγόρησε το ΝΑΤΟ ότι απειλεί τη Ρωσία, πρόσαψε στις ΗΠΑ ότι θεωρούν τον εαυτό τους «μοναδικό κυρίαρχο» του κόσμου. Επιχειρήματα που ανακύκλωσε προκειμένου να υπεραμυνθεί της απόφασης να διατάξει την εισβολή στην Ουκρανία.
Όσο για την προσωπική του ζωή, περιβάλλεται από άκρα μυστικότητα. Οι δύο κόρες του ανατράφηκαν με πολύ μεγάλη διακριτικότητα, αν και η μια έκανε δημόσιες εμφανίσεις τα τελευταία χρόνια.
