Η KGB και η ταραχώδης άνοδος στην εξουσία
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν με την απόφασή του να εισβάλλει στην Ουκρανία και να διενεργήσει πόλεμο στη χώρα, έβαλε αναμφισβήτητα «φωτιά» στα ανατολικά σύνορα της Ευρώπης. Σε μία περιοχή που έτσι και αλλιώς τα τελευταία 8 χρόνια μαστίζεται από εμπόλεμες συρράξεις.
Ο Πούτιν δεν φημίζεται για τις σχέσεις του με τον Τύπο. Ειδικά τον δυτικό Τύπο. Λίγοι είναι αυτοί που έχουν καταφέρει να τον προσεγγίσουν για κάποια συνέντευξη. Το 2017 σε ανύποπτο χρόνο ο βραβευμένος σκηνοθέτης Όλιβερ Στόουν κυκλοφόρησε το ντοκιμαντέρ του «The Putin Interviews» μία σειρά 4 επεισοδίων όπου ο Ρώσος ηγέτης μίλησε για τα πάντα.
Σε αυτή τη σειρά συνεντεύξεων σκιαγραφείται η διαδρομή και ο χαρακτήρας του Πούτιν, αλλά και ο τρόπος που αντιμετώπιζε διαχρονικά τις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ, την Ευρώπη ακόμα και τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, μεταξύ των οποίων και την Ουκρανία.
Το ντοκιμαντέρ βασίζεται σε συνομιλίες που είχε ο Στόουν στο Κρεμλίνο, κυρίως, με τον «Τσάρο» από τον Ιούλιο του 2015 και μέχρι τον Φεβρουάριο του 2017.
Από τις αλάνες του Λένινγκραντ στην KGB
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν γεννήθηκε το 1952 στο Λένινγκραντ και μέσα από αυτές τις συνομιλίες με τον Στόουν σκιαγραφείται η πορεία του από τις αλάνες της ιστορικής πόλης μέχρι την ενασχόλησή του με το τζούντο σε ηλικία 12 ετών και την ένταξή του στις γραμμές των μυστικών υπηρεσιών της τότε Σοβιετικής Ένωσης, την KGB. Και από κει στη γνωριμία του με τον Γιέλτσιν, για τον οποίο παραδέχεται ότι είχε πρόβλημα αλκοολισμού και την ανάληψη της προεδρίας της Ρωσίας το 2000.
Ο Στόουν έχει μια μακρά εμπειρία συνεντεύξεων με μεγάλους ηγέτες όπως ο Φιντέλ Κάστρο και ο Ούγκο Τσάβες. Οι συνεντεύξεις του Πούτιν προέρχονται από περισσότερες από 30 ώρες συνεδριών Q&A που ο Στόουν διεξήγαγε με τον Πούτιν μεταξύ Ιουλίου 2015, όταν ο Ομπάμα βρισκόταν ακόμη σταθερά στον Λευκό Οίκο, και τον Φεβρουάριο του 2017, όταν η Αμερική αντιμετώπιζε σοβαρά το ερώτημα πόσο είχε παρενέβη η Ρωσία στις αμερικανικές εκλογές.
Οι συνομιλίες πραγματοποιούνται σε τοποθεσίες που κυμαίνονται από το Κρεμλίνο έως το Σότσι έως, κατά περίεργο τρόπο, ένα στάδιο χόκεϊ της Μόσχας. Κατά τη διάρκεια των τεσσάρων ωρών της εκπομπής, οι δύο άνδρες συζητούν το παρελθόν (η πτώση της Σοβιετικής Ένωσης και η άνοδος του Πούτιν στην εξουσία), το παρόν (η σύγκρουση στη Συρία, η σχέση του Πούτιν με τον Ομπάμα) και το μέλλον (η παράνοια του Πούτιν για μια υποθετική εξαγορά από το ΝΑΤΟ).
Ο Πούτιν αναφέρεται στη μάχη του με τους τότε ολιγάρχες και την εγκαθίδρυση της εξουσίας του μέσα από μία μακρά πορεία συγκρούσεων και δύσκολων στιγμών για τη χώρα του.
Η άποψη για το ΝΑΤΟ και τα προφητικά λόγια για την Ουκρανία
Αλλά η άποψη, που διατυπώνει τότε για το ΝΑΤΟ είναι ενδεικτική και ίσως προπομπός για το πώς αντιμετωπίζει τώρα την Ουκρανία. Για τον Πούτιν το ΝΑΤΟ δεν είναι μία αμυντική συμμαχία, αλλά ένα σύνολο κρατών υποτελών στις ΗΠΑ. Αναρωτιέται μάλιστα με νόημα τι πρέπει να κάνει η Ρωσία εάν μία χώρα στα σύνορά της εγκαταστήσει πυραύλους και στρατιωτικές βάσεις. Και απαντά με τρόπο, που δεν αφήνει περιθώρια: «χρειάζεται να πάρουμε αντίμετρα» είναι το νόημα των λεγομένων του, ξεκαθαρίζοντας ότι γι αυτό η Ρωσία απαντά έντονα στην επέκταση του ΝΑΤΟ.
Αναφέρεται μάλιστα στην προφορική, όπως λέει διαβεβαίωση, που είχε λάβει ο Γκορμπατσόφ με τη διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας ότι το ΝΑΤΟ δεν θα επεκταθεί πέραν των ανατολικών συνόρων της Γερμανίας. Και επικρίνει εμμέσως τον τελευταίο ηγέτη της ΕΣΣΔ, λέγοντας ότι η συμφωνία αυτή (κακώς) δεν επισημοποιήθηκε ποτέ.
Για την Ουκρανία ειδικά ο κ. Πούτιν λέει ότι η Ρωσία ανέλαβε και μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ να πληρώνει στο ΔΝΤ τα χρέη των πρώην σοβιετικών δημοκρατιών και ειδικά για τη χώρα στην οποία έχει εισβάλει τώρα, σημειώνει ότι το χρέος της ήταν 16 δισ. δολάρια.
Σύμφωνα με την οπτική του, στον μονοπολικό κόσμο των τελευταίων δεκαετιών, μετά την πτώση της ΕΣΣΔ, οι ΗΠΑ άρχισαν να έχουν την παραίσθηση, όπως λέει, ότι μπορούν να κάνουν τα πάντα χωρίς καμία συνέπεια.
Η προσάρτηση της Κριμαίας έγινε το 2014. Οι συνεντεύξεις που ξεκίνησαν το 2015 και οι απαντήσεις που πήρε ο Στόουν σε κρίσιμα ζητήματα προδιέγραφαν για το πώς θα κινούνταν ο Πούτιν στο μέλλον.
Το χακάρισμα των Αμερικανικών εκλογών
Όλοι θέλουν να μάθουν τι έχει να πει ο Πούτιν για το υποτιθέμενο χακάρισμα των αμερικανικών εκλογών από τον Τραμπ και τη Ρωσία. Δυστυχώς, δεν είναι πολλά: οι κατηγορίες για πειρατεία είναι «ανόητες», λέει. «Σίγουρα μας άρεσε [η ιδέα] του Προέδρου Τραμπ και μας αρέσει ακόμα γιατί ανακοίνωσε δημόσια ότι ήταν έτοιμος να αποκαταστήσει τις αμερικανο-ρωσικές σχέσεις». Ο Πούτιν προσθέτει ότι είναι καλό να έχουμε οικονομική συνεργασία και να πολεμάμε την τρομοκρατία.
Ο Στόουν συνεχίζει να πιέζει: «Λοιπόν γιατί μπήκατε στον κόπο να χακάρετε τις εκλογές;» Ο Πούτιν κοιτάζει κάτω προτού απαντήσει: «Δεν χακάραμε καθόλου τις εκλογές». Ο Στόουν τον ωθεί για άλλη μια φορά στις ικανότητες κυβερνοεπιθέσεων της Ρωσίας. Ο Πούτιν δεν χαρίζει τίποτα παρά μόνο μοιάζει, λέει ο Στόουν, «σαν αλεπού που μόλις βγήκε από το κοτέτσι».
Ο «σκληρός» αλλά «δίκαιος» Πούτιν
Μεταξύ άλλων ο Ρώσος πρόεδρος, με την αβάντα του Στόουν ο οποίος επικρίθηκε σφόδρα για το πώς χειρίστηκε την συνέντευξη, εμφάνισε το προφίλ του «σκληρού» αλλά «δίκαιου» ηγέτη. Η άποψη του Στόουν από τα «αριστερά» είναι ένα διάλειμμα από τη συνήθη παρουσίαση των ειδησεογραφικών μέσων για τη Ρωσία, είτε τον κεντρισμό των σκληρών συζητήσεων είτε τις άμυνες των δυνάμεων του Πούτιν. Είναι όμως εξόχως αβανταδόρικη.
Ο Στόουν δίνει στον Πούτιν μια πλατφόρμα για κολακευτικές εκδοχές της επιθετικότητας της κυβέρνησής του στην Ουκρανία και τη μεταχείριση των κομμάτων της αντιπολίτευσης
Ο Στόουν επαινεί την ηρεμία του Πούτιν, ρωτώντας: «Έχεις ποτέ μια κακή μέρα;» Η απάντηση του Ρώσου ηγέτη: «Δεν είμαι γυναίκα, οπότε δεν έχω κακές μέρες».
Αργότερα, συζητώντας τη δίωξη των ομοφυλόφιλων στη Ρωσία – ο Πούτιν αρνείται ότι υπάρχει – ο Στόουν ρωτά αν ένας γκέι ναυτικός θα μπορούσε να κάνει ντους με ένα στρέιτ. «Προτιμώ να μην πάω στο ντους μαζί του», λέει ο Πούτιν. «Γιατί να τον προκαλέσεις;» συμπληρώνει γελώντας.
