Ολοένα και βαθαίνει το χάσμα ανάμεσα σε Ουάσιγκτον και Άγκυρα
Ο Τζο Μπάιντεν αναγνώρισε χθες τη Γενοκτονία των Αρμενίων, και έγινε ο πρώτος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών που χαρακτηρίζει έτσι τη σφαγή 1,5 εκατομμυρίου Αρμενίων από την Οθωμανική Αυτοκρατορία το 1915.
Ο Τούρκος ομόλογός του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αντέδρασε αμέσως καταγγέλλοντας την «πολιτικοποίηση από τρίτους» αυτής της συζήτησης, σε μήνυμα που απηύθυνε στον Αρμένιο Πατριάρχη στην Κωνσταντινούπολη. Η Τουρκία «δεν δέχεται μαθήματα από κανέναν για την ιστορία της», δήλωσε ο υπουργός της των Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
Ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν χαιρέτισε ένα «πολύ ισχυρό βήμα προς τη δικαιοσύνη και την ιστορική αλήθεια» σε μήνυμά του στο Facebook.
Η Γενοκτονία των Αρμενίων αναγνωρίζεται από περισσότερες από είκοσι χώρες και από πολλούς ιστορικούς, αλλά αμφισβητείται έντονα από την Τουρκία.
«Οι Αμερικανοί τιμούν όλους τους Αρμένιους που χάθηκαν στη γενοκτονία η οποία ξεκίνησε σαν σήμερα πριν από 106 χρόνια», έγραψε ο Τζο Μπάιντεν σε ανακοίνωση.
«Επιβεβαιώνουμε την ιστορία. Δεν το κάνουμε αυτό για να κατηγορήσουμε οιονδήποτε, αλλά για να διασφαλίσουμε ότι αυτό που συνέβη δεν θα επαναληφθεί ποτέ», πρόσθεσε.
Ο Δημοκρατικός πρόεδρος, ο οποίος είχε υποσχεθεί κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας ότι θα αναλάβει πρωτοβουλία για αυτό το θέμα, ενημέρωσε τον Τούρκο ομόλογό του χθες, Παρασκευή, για την απόφασή του κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής συνομιλίας.
Οι δύο ηγέτες συμφώνησαν να συναντηθούν τον Ιούνιο στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες.
Στο τηλέφωνο με τον Τούρκο αρχηγό κράτους, ο ένοικος του Λευκού Οίκου εξέφρασε τη βούλησή του για την οικοδόμηση «εποικοδομητικής διμερούς σχέσης», σύμφωνα με το σύντομο αμερικανικό υπόμνημα που επικαλείται την ανάγκη μιας «αποτελεσματικής διαχείρισης των διαφωνιών».
Απόδοση τιμής στα θύματα
Στόχος είναι «να αποδοθεί τιμή στα θύματα, όχι να κατηγορηθεί οιοσδήποτε», επέμεινε Αμερικανίδα αξιωματούχος που ζήτησε να μην κατονομαστεί. «Συνεχίζουμε να θεωρούμε την Τουρκία έναν κρίσιμο σύμμαχο στο ΝΑΤΟ», πρόσθεσε.
Χωρίς να κάνει ρητή αναφορά στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Τούρκος πρόεδρος είχε απευθύνει από την Πέμπτη προειδοποίηση στην Ουάσιγκτον.
Κατά τη διάρκεια συνάντησης με συμβούλους, προειδοποίησε ότι θα συνεχίσει να «υπερασπίζεται την αλήθεια ενάντια σε εκείνους που υποστηρίζουν το ψέμα της λεγόμενης 'γενοκτονίας των Αρμενίων' για πολιτικούς σκοπούς».
Παρά τις πιέσεις ετών της αρμενικής κοινότητας στις Ηνωμένες Πολιτείες, κανένας Αμερικανός πρόεδρος δεν είχε ρισκάρει μέχρι τώρα να εξοργίσει την Άγκυρα.
Το αμερικανικό Κογκρέσο αναγνώρισε τη Γενοκτονία των Αρμενίων τον Δεκέμβριο του 2019 σε μια συμβολική ψηφοφορία, αλλά ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος είχε αρκετά καλές σχέσεις με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, είχε αρνηθεί να χρησιμοποιήσει αυτή τη λέξη, και έκανε λόγο μόνο για «μία από τις χειρότερες μαζικές θηριωδίες του 20ού αιώνα».
Οι Αρμένιοι υπολογίζουν σε ενάμιση εκατομμύριο τους προγόνους τους που σφαγιάστηκαν συστηματικά κατά τη διάρκεια του Α 'Παγκοσμίου Πολέμου από τα στρατεύματα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, τότε συμμάχου της Γερμανίας και της Αυστροουγγαρίας, Τιμούν τη γενοκτονία κάθε χρόνο στις 24 Απριλίου.
Η Τουρκία, μετά τη διάλυση της αυτοκρατορίας το 1920, αναγνωρίζει τις σφαγές, αλλά απορρίπτει τον όρο «γενοκτονία» και κάνει λόγο για έναν εμφύλιο πόλεμο στην Ανατολία ο οποίος μαζί με έναν λιμό ήταν αιτία να χάσουν τη ζωή τους 300.000 έως 500.000 Αρμένιοι και άλλοι τόσοι Τούρκοι.
«Η Τουρκία δεν θα αναγνωρίσει ποτέ τη γενοκτονία. Δεν θα συμβεί ποτέ», δήλωσε ο 33χρονος Αράμ Μπόουεν, κατά τη διάρκεια συγκέντρωσης στην οποία μετείχαν εκατοντάδες μέλη της αρμενικής κοινότητας στη Νέα Υόρκη.
Η ανακοίνωση του Τζο Μπάιντεν «μοιάζει πολύ με μια παγκόσμια αναγνώριση», συνέχισε.
Επίσης, παρών στη συγκέντρωση στη Νέα Υόρκη, ο 32χρονος Σάμουελ Αρμέν, γεννημένος στην Αρμενία, που θεωρεί ότι η απόφαση αυτή είναι ένα «θετικό βήμα» που όμως «δεν αρκεί».
«Το περιμέναμε χρόνια αυτό, το θέλαμε πριν από τον Μπάιντεν. Είχαμε πολλές υποσχέσεις με τον Τραμπ και πριν, περιμέναμε», δήλωσε η Ταλίν Νουριάν από το Γερεβάν. «Νομίζω ότι η Τουρκία θα φοβάται τώρα, επειδή όλες οι χώρες θα αρχίσουν να αναγνωρίζουν (τη γενοκτονία) φέτος ή του χρόνου, όλοι θα μιλούν γι 'αυτό», δήλωσε η 41 ετών Αρμένισσα.
Η ανακοίνωση του Μπάιντεν δεν θα έχει νομικό πεδίο εφαρμογής, αλλά μπορεί να επιδεινώσει τις εντάσεις με μια Τουρκία που ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ 'Αντονι Μπλίνκεν χαρακτήρισε «λεγόμενο στρατηγικό εταίρο», ο οποίος «από πολλές απόψεις δεν συμπεριφέρεται σαν σύμμαχος».
Ο Δημοκρατικός πρόεδρος δηλώνει ότι θέλει να θέσει την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο επίκεντρο της εξωτερικής του πολιτικής. Η κυβέρνησή του επιβεβαίωσε την κατηγορία της «γενοκτονίας» που διατυπώθηκε τις τελευταίες ημέρες της προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ εναντίον της Κίνας για την καταστολή των μουσουλμάνων Ουιγούρων.
