Το Συμβούλιο της Επικρατείας ακύρωσε την απόφαση του 1934 για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε μουσείο - Ο Ερντογάν υπέγραψε το σχετικό διάταγμα
Άνοιξε ο δρόμος για την μετατροπή της Αγιά Σοφιάς στην Κωνσταντινούπολη από μουσείο σε τζαμί, μετά την απόφαση του Τουρκικού Συμβουλίου της Επικρατείας, το οποίο ανακοίνωσε σήμερα, ότι ακύρωσε το κυβερνητικό διάταγμα του 1934, κρίνοντας ότι είναι παράνομο, παρά τις διεθνείς προειδοποιήσεις εναντίον μιας τέτοιας ενέργειας.
Μετά από λίγη ώρα, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανήρτησε στο Twitter το διάταγμα που υπέγραψε, στο οποίο αναφέρεται, ότι ελήφθη η απόφαση να τεθεί η Αγία Σοφία υπό τον έλεγχο της Αρχής Θρησκευτικών Υποθέσεων (Ντιγιανέτ) και να ξανανοίξει για θρησκευτική λατρεία. Την ίδια ώρα, διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία καταγράφουν εικόνες με πλήθος ισλαμιστών να καταφθάνουν έξω από την Αγιά Σοφιά και να ζητούν να λειτουργήσει από σήμερα ως τζαμί και να τελεστεί η προσευχή της Παρασκευής.
Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης, το καθεστώς της Αγίας Σοφίας, η οποία είναι ιδιοκτησία του Ιδρύματος Μωάμεθ Πορθητή, έχει διατηρηθεί και διασφαλίζεται «από τη νομική μας τάξη» και η Αγία Σοφία έχει παραχωρηθεί στο κοινό, για να χρησιμοποιηθεί ως τζαμί κατ’ απαίτηση του ιδρύματος. Αναφέρει ακόμη, ότι δεδομένου ότι πρόκειται για ακίνητη περιουσία και με βάση τον νομικό κανόνα, η φύση και ο σκοπός της ακίνητης περιουσίας στην ιδρυτική πράξη δεν μπορεί να αλλάξει, ενώ είναι δεσμευτικό, το κράτος να διασφαλίσει ότι τα περιουσιακά στοιχεία του ιδρύματος χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τη βούληση του ιδρύματος.
Επιπλέον, αναφέρει ότι κατά συνέπεια συνάγεται το συμπέρασμα ότι η ακίνητη περιουσία που ανήκει στο ίδρυμα, δεν είναι νομικά δυνατόν να χρησιμοποιηθεί για άλλο σκοπό εκτός από τζαμί. Προσθέτει, ότι ως εκ τούτου η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου (του 1934) δεν ήταν σύμφωνη με τον νόμο. «Εξήχθη το συμπέρασμα, ότι η ιδρυτική πράξη το διέθετε ως τζαμί και η χρήση του εκτός αυτού του χαρακτήρα δεν είναι δυνατή νομικώς», αναφέρει το τουρκικό Συμβούλιο της Επικρατείας. «Η κυβερνητική απόφαση του 1934 με την οποία τερματίστηκε η χρήση της (Αγίας Σοφίας) ως τζαμί ορίζοντάς την ως μουσείο δεν είναι σύννομη», επισημαίνεται στην απόφαση.
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είχε προτείνει τη μετατροπή σε τζαμί της Αγιάς Σοφιάς, η οποία έχει καθεστώς μουσείου και περιλαμβάνεται στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Αξίζει να σημειωθεί, ότι νωρίτερα σήμερα η UNESCO διεμήνυσε στην Άγκυρα, πως πρέπει να ειδοποιηθεί για τυχόν αλλαγή χρήσης στο μουσείο της Αγιάς Σοφιάς, καθώς εντάσσεται στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς ως μουσείο, γεγονός που συνεπάγεται, ότι το κράτος όπου βρίσκεται έχει συγκεκριμένες δεσμεύσεις και νομικές υποχρεώσεις. Η UNESCO υπογράμμισε ακόμη, ότι έχει εκφράσει τις ανησυχίες της στις τουρκικές αρχές με επιστολές της και ότι επέδωσε ξανά το μήνυμα αυτό στον πρεσβευτή της Τουρκίας στην Οργάνωση χθες Πέμπτη.
Δένδιας: Πρόκληση για παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά
Άμεση ήταν η αντίδραση του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδιου, κατά την τηλεδιάσκεψη των υπουργών Εξωτερικών που προέρχονται από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, ενόψει του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ τη Δευτέρα. Όπως αναφέρει σε ανάρτησή του στο Twitter, ενημέρωσε τους συναδέλφους του για την πρόκληση που συνιστά για την παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά, καθώς και για την UNESCO, η απόφαση που ακυρώνει το διάταγμα του Κεμάλ Ατατούρκ το 1934, για την προστασία της Αγίας Σοφίας διά της μετατροπής της σε Μουσείο.
Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη αναφέρει σε δήλωσή της, ότι η απόφαση του τουρκικού δικαστηρίου για αλλαγή του status της Αγίας Σοφίας, είναι «αποτέλεσμα της πολιτικής βούλησης του Προέδρου Ερντογάν» και «αποτελεί ανοικτή πρόκληση προς όλο τον πολιτισμένο κόσμο, που αναγνωρίζει τη μοναδική αξία και την οικουμενικότητα του μνημείου». Σημειώνει ακόμη, ότι «ο εθνικισμός που επιδεικνύει ο Πρόεδρος Ερντογάν δεν συνιστά σωστό σύμβουλο, οδηγώντας τη χώρα του έξι αιώνες πίσω» και υπογραμμίζει: «Η Αγία Σοφία δεν χάνει από την αίγλη της και το πανανθρώπινο μήνυμά της, επειδή το τουρκικό δικαστήριο υπέκυψε. Ο Πρόεδρος Ερντογάν αποφάσισε για την Τουρκία την πολιτιστική απομόνωση της».
Ο τομεάρχης Εξωτερικών του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργος Καγτρούγκαλος δήλωσε, ότι «η Αγία Σοφία, πέραν της ιστορικής και συναισθηματικής αξίας για εμάς τους Έλληνες και το συμβολισμό της για τους απανταχού Χριστιανούς, είναι μνημείο που ανήκει σε όλη την ανθρωπότητα, ενταγμένη από το 1985 στον κατάλογο των προστατευόμενων μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO». Προσθέτει δε, ότι «οποιαδήποτε απόφαση αλλοίωσης του χαρακτήρα της μέσω μετατροπής της σε τζαμί, αποτελεί ευθεία πρόκληση, είναι απαράδεκτη και δεν ταιριάζει σε χώρα που σέβεται τις διεθνείς της υποχρεώσεις. Θα υπονομεύσει το διαθρησκευτικό διάλογο χριστιανών και μουσουλμάνων και θα ενισχύσει τις απαράδεκτες θεωρίες περί σύγκρουσης πολιτισμών».
