Το χρονολόγιο της ιστορίας του Άουσβιτς-Μπιρκενάου
Το στρατόπεδο θανάτου του Άουσβιτς, που εγκαταστάθηκε το 1940 από την ναζιστική Γερμανία στην κατεχόμενη νότια Πολωνία, παραμένει το σύμβολο της φρίκης του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και του Ολοκαυτώματος. Υπήρξε ο χώρος εξόντωσης 1,1 εκατομμυρίου ανθρώπων, ανάμεσά τους 1 εκατομμύριο Εβραίοι.
Ακολουθεί το χρονολόγιο της ιστορίας του, με βάση τα στοιχεία του μουσείου Άουσβιτς-Μπίρκενάου.
1939:
1η Σεπτεμβρίου: η ναζιστική Γερμανία εισβάλει στην Πολωνία, έναρξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Οι ναζί σφαγιάζουν τους Εβραίους ή τους κλείνουν σε γκέτο, εξοντώνουν τις πολωνικές ελίτ και προσπαθούν να συντρίψουν την αντίσταση. Αφού γέμισαν τις φυλακές, κτίζουν τα στρατόπεδα συγκέντρωσης.
1940:
27 Απριλίου: ο αρχηγός των SS Χάινριχ Χίμλερ επιλέγει τον χώρο παλιού στρατώνα στο Οσβιετσιμ, πόλη της νότιας Πολωνίας που μετονομάζεται σε Άουσβιτς.
14 Ιουνίου: άφιξη στο στρατόπεδο της πρώτης ομάδας από 728 πολωνούς πολιτικούς κρατούμενους.
1941:
1 Μαρτίου: Ο Χίμλερ επιθεωρεί στο Άουσβιτς και διατάζει την επέκτασή του.
22 Ιουνίου: η Γερμανία επιτίθεται στην Σοβιετική Ενωση, σοβιετικοί αιχμάλωτοι στέλνονται στο Άουσβιτς.
3 Σεπτεμβρίου: πρώτη ομαδική δολοφονία με αέριο Zyklon B 600 σοβιετικών αιχμαλώτων και 250 Πολωνών.
1942:
20 Ιανουαρίου: η διάσκεψη της Βάνζε κοντά στο Βερολίνο εγκρίνει την «τελική λύση», δηλαδή την εξόντωση των ευρωπαίων Εβραίων. Αρχίζει η λειτουργία των θαλάμων αερίων στο Άουσβιτς.
Ανοιξη: έναρξη των μαζικών εκτοπισμών στο Άουσβιτς των Εβραίων από την κατεχόμενη Ευρώπη.
1 Μαρτίου: έναρξη λειτουργίας του "Άουσβιτς ΙΙ-Μπίρκενάου", του στρατοπέδου που είναι εξοπλισμένο με τέσσερις θαλάμους αερίων και άλλους τόσους φούρνους-κρεματόρια.
1943:
26 Φεβρουαρίου: έναρξη λειτουργίας στο Μπίρκενάου στρατοπέδου συγκέντρωσης για τους Ρομά.
1944:
Μάιος: συμμαχικά αεροσκάφη παίρνουν φωτογραφίες του Άουσβιτς, με τους θαλάμους αερίων και τους φούρνους.
2 Αυγούστου: 3.000 Ρομά εξοντώνονται στους θαλάμους αερίων.
7 Οκτωβρίου: ανταρσία του «Sonderkommando», των εβραίων κρατουμένων που χρησιμεύουν ως προσωπικό στα κρεματόρια. Τρεις SS και 450 κρατούμενοι σκοτώνονται.
Νοέμβριος: Διακοπή της μαζικής εξόντωσης των Εβραίων
1945:
17 Ιανουαρίου: έναρξη της «πορείας του θανάτου» 60.000 κρατουμένων, που εξαναγκάζονται από τους SS να εκκενώσουν το στρατόπεδο μπροστά στην επέλαση του Ερυθρού Στρατού.
21-26 Ιανουαρίου: οι Γερμανοί ανατινάζουν τους θαλάμους αερίων και τα κρεματόρια πριν από την φυγή τους.
27 Ιανουαρίου: ο Ερυθρός Στρατός φθάνει στο στρατόπεδο και βρίσκει 7.000 επιζώντες.
