Δεν έχουν πρόσβαση στις υπηρεσίες λόγω αμέλειας των δήμων
Οι ισπανικές δημοτικές Αρχές συστηματικά αποφεύγουν να εκπληρώσουν την υποχρέωσή τους να εκδώσουν ταυτότητα και άλλα έγγραφα στα ασυνόδευτα παιδιά από άλλες χώρες που φιλοξενούνται σε δομές τους, με αποτέλεσμα μόλις 2.573 από τα 12.300 που βρίσκονται στη χώρα να διαθέτουν άδεια παραμονής.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που προκύπτουν από τις διατάξεις του Νόμου περί Διαφάνειας, μόλις το 21% των ανηλίκων που βρίσκονται ασυνόδευτοι στην Ισπανία, διαθέτει τις απαραίτητες άδειες που ορίζει η νομοθεσία.
Σύμφωνα με την ισπανική νομοθεσία, οι ασυνόδευτοι ανήλικοι στη χώρα δεν θεωρούνται παράνομοι, ως εκ τούτου δεν αναγκάζονται οι κοινοτικές Αρχές να επισπεύδουν μέσα στο ανώτατο προβλεπόμενο διάστημα την τακτοποίηση των προσωπικών εγγράφων τους. Μολαταύτα, όπως καταγγέλλουν οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την προστασία των ανηλίκων, χωρίς τα απαραίτητα έγγραφα παραμονής, ή ταυτότητα, οι ανήλικοι αυτοί δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση στις διάφορες, αναγκαίες, υπηρεσίες και φροντίδες --όπως στην άθληση, στην επαγγελματική κατάρτιση, στα κοινωνικά επιδόματα, ή στη δωρεάν μετακίνηση. Επιπλέον, δεν μπορούν να δοθούν σε ανάδοχες οικογένειες, ή να υιοθετηθούν.
«Ένα παιδί χωρίς έγγραφο ταυτοποίησης, το οποίο θα μπορούσαμε να το ενσωματώσουμε και να δουλέψουμε μαζί του, είναι πλήρως ευάλωτο, αόρατο, είναι αποκλεισμένο», τονίζει ο Μίτσελ Μπουστίλιο της οργάνωσης «Εθελοντές για έναν Άλλο Κόσμο». «Ένας άνθρωπος που δεν μπορεί να έχει πρόσβαση στις δομές ενσωμάτωσης είναι καταδικασμένος στην περιθωριοποίηση», προειδοποιεί ο ίδιος.
Η αμέλεια αυτή των δήμων γίνεται επικίνδυνη όταν τα χωρίς χαρτιά ασυνόδευτα παιδιά φθάνουν στην ηλικία των 18 χρόνων, καθώς είναι τότε αναγκασμένα να εγκαταλείψουν τα κέντρα φιλοξενίας και φροντίδας και περιπίπτουν στην κατηγορία των μη νόμιμων μεταναστών. Όντας πλέον ενήλικοι, οι απαιτήσεις πολλαπλασιάζονται και θα πρέπει --ακόμη κι εάν δεν έχουν άδεια εργασίας-- να αποδείξουν ότι έχουν ελάχιστο μηνιαίο εισόδημα 500 ευρώ, ή ότι υπάρχει κάποιος οργανισμός που θα εξασφαλίζει τη συντήρησή του. Επίσης να διαθέτουν καλές συστάσεις από το προηγούμενο ίδρυμα υποδοχής τους. Οι στατιστικές αποδεικνύουν πως αυτό είναι πολύ δύσκολο, και το 2018 μόλις 38 πρώην ασυνόδευτοι ηλικίας 18 ετών κατόρθωσαν να εξασφαλίσουν την άδεια παραμονής. Ακόμη πιο δύσκολο είναι να εξασφαλίσουν άδεια εργασίας, που αυτό ιδίως για τα παιδιά ηλικίας 16-17 ετών ήταν η κύρια αφορμή που τα έσπρωξε να διαβούν το στενό κανάλι που χωρίζει την Ισπανία από την Αφρική.
Για την έκρυθμη τούτη κατάσταση προειδοποιεί και το ισπανικό τμήμα της UNICEF, που υπογραμμίζει ότι «χωρίς χαρτιά και άδειες δεν είναι δυνατή η ενσωμάτωση στην κοινωνία» των παιδιών αυτών.
