Το News.gr στην Κωνσταντινούπολη μίλησε με τους οπαδούς του Μεβλανά στην σύγχρονη Τουρκία
Απλώνουν το ένα χέρι προς τον ουρανό και το άλλο προς την γή ενώ την ίδια στιγμή στροβιλίζονται σε ένα χορό που φέρνει τον χορευτή-δεόμενο σε μια εκστατική κατάσταση.
Αποστολή: Μαρίνος Γκασιάμης
Φωτογραφίες: Γιάννης Κέμμος
Κάθε κίνησή τους, κάθε ρούχο τους, έχει και μια συμβολική σημασία. Ο λόγος για τους Δερβίσηδες και τον εκστατικό χορό-προσευχή τους.
To News.gr στο πλαίσιο αποστολής του στην Κωνσταντινούπολη είχε την ευκαιρία να βρεθεί σε έναν από τους λιγοστούς πλέον χώρους όπου τελούνται τέτοιοι χοροί-δεήσεις. Ο χορός που κατέγραψε φυσικά ο φακός του News.gr ήταν στο πλαίσιο παρουσίασης στο κοινό, καθώς υπό κανονικές συνθήκες δεν υπάρχουν χειροκροτήματα και φυσικά ούτε κάμερες.
Όπως μας είπαν οι δερβίσηδες με τους οποίους μιλήσαμε μετά την παρουσίαση, ο χορός αυτός είναι από καρδιάς. Οι Σεμαζέν όπως λέγονται οι χορευτές αλλά και οι μουσικοί είναι εθελοντές στο Τάγμα των Δερβίσηδων. Είναι μια αίρεση του Ισλάμ που ίδρυσε ο Μεβλανά τον 13ο αιώνα μΧ. Το κέντρο τους βρίσκεται στο Ικόνιο της Τουρκίας. Εκεί είναι μέχρι και σήμερα το μαυσωλείο του.
Ο χορός τους και η πίστη τους, είναι γύρω από τον άνθρωπο και τον Θεό. Τα καπέλα τους συμβολίζουν ταφόπετρες. Η λευκή φορεσιά τους συμβολίζει την αγνότητα. Χορεύοντας υψώνουν το ένα χέρι στον ουρανό στον Θεό και το άλλο προς τα κάτω στο χώμα.
«Εάν μπορούσαμε να φέρουμε τους παλιούς μας τα ίδια ρούχα θα φορούσαν. Για αυτό τον λόγο εμείς μείναμε πιστοί στο παραδοσιακό ρούχο.
Οι Σεμαζέν μετά από κάποια ηλικία σταματούν για λόγους υγείας, καθώς αυτή η περιστροφή γύρω από τον εαυτό τους είναι δύσκολη για την υγεία. Πρέπει να είναι κανείς νέος για να αντέξει.
Το καπέλο που φορούν οι χορευτές, το λένε «Σικέ» και συμβολίζει ταφόπλακα. Το μαύρο ρούχο, συμβολίζει το χώμα. Το εσωτερικό άσπρο ρούχο που λέγεται «Ενουρέ» συμβολίζει το άσπρο ρούχο που βάζουν οι μουσουλμάνοι στους νεκρούς καθώς στο Ισλάμ οι νεκροί θάφονται γυμνοί σκεπασμένοι απλά με ένα λευκό πανί.
Όταν ο Σεμαζέν βγαίνει για να κάνει την τελετή αυτή, αφήνει από το μυαλό του όσα τον απασχολούν και έρχεται σε επαφή με τον Θεό, με αυτά που θα πάει μπροστά Του. Παραδίδει τον εαυτό του. Όπως δηλαδή θα είναι όταν θα πεθάνει.
Όλα τα πλάσματα και δημιουργήματα στο σύμπαν κάνουν το εξής: Η γη γυρίζει, τα αιμοσφαίρια, το αίμα μας γυρίζει, όλα γυρίζουν, ο αέρας, οι πλανήτες γύρω από τον ήλιο, όλη η σκέψη και τα αισθήματα του ανθρώπου αφοσιώνονται εκεί. Το νόημα είναι να βγει ο Σεμαζέν από τον εαυτό του και να αφοσιωθεί στην σκέψη του Θεού.
Η αλήθεια είναι στον άνθρωπο. Πρέπει να είσαι συγκεντρωμένος. Το μυαλό του Σεμαζέν είναι στον Θεό, σαν να θυσιάζει την σημερινή ζωή στον Θεό. Έχοντας αυτή την σκέψη παραδίδεται στον Θεό. Για να μην ζαλίζεται αυτό είναι το μυστικό. Η αφοσίωση στον Θεό.Μπαίνει σε μια έκσταση. Ένας υγιής Σεμαζέν μπορεί να αντέξει να γυρίζει γύρω από τον εαυτό του μέχρι και 4 ώρες.
Και η μουσική βοηθάει σε αυτή την λειτουργία. Όπως πάτε και εσείς στην Εκκλησία. Αν το ακούσει κανείς πρώτη φορά ανατριχιάζει. Για να γίνει κάποιος καλός Σεμαζέν πρέπει να αφοσιωθεί στον Θεό. Να παραδοθεί σε αυτόν» μας είπαν στην σύντομη συνομιλία που είχαμε μετά την ολοκλήρωση του χορού.
Οι Δερβίσηδες αποκαλούνται και Μεβλεβήδες και είναι ένα σουφικό τάγμα. Οι σούφι ήταν οι πρώτες ασκητικές κοινότητες του Ισλάμ που όπως και οι χριστιανοί μοναχοί, εγκατέλειψαν τα εγκόσμια τονίζονας πως το ανθρώπινο πεπρωμένο, το κισμέτ, εξαρτάται από την άγνωστη βούληση του Θεού.
Στους σούφι ο επηρεασμός από τον νεοπλατωνισμό, τον γνωστικισμό, τον χριστιανισμό και ακόμα και τον βουδισμό είναι έντονος καταλήγοντας στην θέση πως «όλες οι Παραδόσεις οδηγούν στην μια και μόνη αλήθεια».
Η άποψη πως πρόκειται για κρυπτοχριστιανούς έγκειται στο γεγονός του επηρεασμού τους και από τον χριστιανισμό, ωστόσο οι Δερβίσηδες είναι μέρος του Ισλάμ. Η άλλη άποψη που τους θέλει ως κρυπτοέλληνες έγκειται στο γεγονός πως το όνομα του ιδρυτή τους Μεβλανά, του δασκάλου δηλαδή, ήταν Τζελαλαντιν Ρουμί, Ρωμιός δηλαδή.
Ωστόσο δεν είχε καμιά σχέση με τους Έλληνες, πέραν του γεγονότος πως προσπάθησε να πάρει με το μέρος του, τους Έλληνες που ζούσαν στο Ικόνιο καθώς πίστευε πως αν ασπαστούν την κίνηση αυτή οι Έλληνες, τότε αυτή θα έφτανε πιο μακριά.
Πέθανε, στις 17 Δεκεμβρίου του 1273 και στην κηδεία του παρευρέθηκαν εκπρόσωποι πέντε θρησκειών.
