«Υπάρχει πραγματική ανησυχία για το γεγονός ότι μία χώρα σύμμαχος στο ΝΑΤΟ αγοράζει ρωσικό αμυντικό υλικό»
Η παράδοση των ρωσικών πυραύλων S-400 που έχει παραγγείλει η Τουρκία πλησιάζει και ο Ταγίπ Ερντογάν βρίσκεται ανάμεσα στην Ρωσία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, με κίνδυνο να στρέψει και τις δύο δυνάμεις εναντίον του.
Οι ήδη τεταμένες σχέσεις ανάμεσα στην Άγκυρα και την Ουάσινγκτον είναι πιθανόν να δεχθούν νέο πλήγμα, με την επιβολή αμερικανικών κυρώσεων, εάν η Τουρκία ολοκληρώσει το συμβόλαιο και παραλάβει τους ρωσικούς πυραύλους, οι πρώτοι από τους οποίους είναι προγραμματισμένο να παραδοθούν το καλοκαίρι.
Ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου Τσαρλς Σάμερς προειδοποίησε ότι η Τουρκία είναι εκτεθειμένη σε «σοβαρές συνέπειες». Μία απειλή που πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπ΄ όψιν, σύμφωνα με τους αναλυτές.
Αλλά, εάν η Τουρκία υπαναχωρήσει, ο Ταγίπ Ερντογάν αναλαμβάνει το ρίσκο να συγκρουσθεί με την Ρωσία, στρατηγικό του εταίρο στην Συρία.
Στην περίπτωση αυτή, θα μπορούσε να τεθεί εν αμφιβόλω η συμφωνία ανάμεσα στην Μόσχα και την Άγκυρα για την ματαίωση της επίθεσης των δυνάμεων του συριακού καθεστώτος κατά της επαρχίας Ιντλίμπ, που συνορεύει με την Τουρκία και τελεί υπό τον έλεγχο των τζιχαντιστών.
Η Ρωσία θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιήσει το οικονομικό όπλο, σύμφωνα με τους αναλυτές, φρενάροντας την άφιξη εκατομμυρίων ρώσων τουριστών στην Τουρκία.
Τέτοιες κυρώσεις θα εφαρμόζονταν στην χειρότερη στιγμή για τον Ερντογάν, καθώς η τουρκική οικονομία έχει περάσει σε ύφεση για πρώτη φορά σε δέκα χρόνια.
Χωρίς εναλλακτική
«Η αμερικανική κυβέρνηση και το Κονγκρέσο δεν διατυπώνουν απειλές στον αέρα», σύμφωνα με την πρώην διπλωμάτη Αμάντα Σλόουτ, ερευνήτρια στο Brookings Institution.
«Στη Ουάσινγκτον, όπως και στην Ευρώπη, υπάρχει πραγματική ανησυχία για το γεγονός ότι μία χώρα σύμμαχος στο ΝΑΤΟ αγοράζει ρωσικό αμυντικό υλικό», λέει.
Οι Αμερικανοί φοβούνται ότι η τεχνολογία που διαθέτουν τα συστήματα S-400 μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την συλλογή στοιχείων για τα πολεμικά αεροσκάφη του ΝΑΤΟ και ότι η Ρωσία μπορεί να αποκτήσει πρόσβαση σε αυτά.
Αμερικανός αξιωματούχος που δεν κατονομάσθηκε αναφέρεται επίσης σε προβλήματα διαλειτουργικότητας με τα οπλικά συστήματα του ΝΑΤΟ.
Ο Ερντογάν επιμένει και επαναλαμβάνει ότι η Αγκυρα έχει ανάγκη τους S-400 για να υπερασπισθεί τα σύνορά της.
Στράφηκε προς την Ρωσία διότι τότε δεν είχε αξιόπιστη εναλλακτική από τη αμερικανική πλευρά. «Εμείς αποκλείεται να υπαναχωρήσουμε», δήλωσε πρόσφατα.
Η Τουρκία θα μπορούσε, σύμφωνα με τους αναλυτές, να βρει μπροστά της τον νόμο Caatsa (Counter America's Adversaries Through Sanctions Act), που επιβάλλει κυρώσεις σε οποιαδήποτε οντότητα ή χώρα που συνομολογεί συμβόλαια εξοπλισμών με ρωσικές εταιρείες.
Αμερικανοί αξιωματούχοι και στρατιωτικοί έχουν επανειλημμένως ζητήσει να τερματισθούν οι διαπραγματεύσεις για την πώληση αμερικανικών αεροσκαφών F-35 στη Τουρκία, εάν παραλάβει τους ρωσικούς πυραύλους S-400.
Η Τουρκία σχεδιάζει την αγορά εκατό F-35 και τούρκοι πιλότοι έχουν ήδη αρχίσει να εκπαιδεύονται με αμερικανούς συναδέλφους τους στις ΗΠΑ.
Η Άγκυρα έχει επενδύσει περί το ένα δισεκατομμύριο δολάρια στο πρόγραμμα αυτό και ενδεχόμενη αμερικανική απόφαση για την παρεμπόδιση εκπλήρωσης του συμβολαίου θα συνιστούσε παραβίαση των όρων του. Ομως η Ουάσινγκτον, είναι, σύμφωνα με ορισμένες πηγές, έτοιμη να αποζημιώσει την Άγκυρα.
Ο χρόνος πιέζει
Ελπίζοντας ότι παρουσιάζει μία εναλλακτική λύση, η Ουάσινγκτον ενέκρινε τον περασμένο χρόνο την πώληση στην Αγκυρα αμερικανικών πυραύλων Patriot , χωρίς να καταφέρει να μεταπείσει την Τουρκία να εγκαταλείψει τους S-400.
Ο επικεφαλής του Πενταγώνου Πάτρικ Σάναχαν δήλωσε την Τρίτη ότι επιθυμεί την διατήρηση του συμβολαίου για τα F-35, μόνο που για να γίνει αυτό «χρειάζεται η Τουρκία να αγοράσει τους Patriot».
Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου δήλωσε την 1η Μαρτίου ότι οι διαπραγματεύσεις για ενδεχόμενη αγορά των αμερικανικών πυραύλων έχουν ξεκινήσει. Ομως, ο χρόνος πιέζει: η επίσημη προσφορά για τους Patriot εκπνέει στο τέλος του μήνα, σύμφωνα με τα μέσα ενημέρωσης.
«Δεν είναι πολύ πιθανόν ότι αυτή η αμερικανο-τουρκική διαφωνία θα προκαλέσει μόνιμη ρήξη», λέει η Αμάντα Σλόουτ. Αλλά «θα βαρύνει σημαντικά στις ήδη τεταμένες σχέσεις και θα εγείρει νέα ζητήματα στη Ουάσινγκτον ως προς την αξιοπιστία του τούρκου συμμάχου της».
Αν τούρκοι και αμερικανοί αξιωματούχοι αναφέρονται κατ΄ιδίαν στο θέμα, δεν είναι πιθανόν οι συνομιλίες υψηλού επιπέδου να διεξαχθούν πριν από τις τοπικές εκλογές της 31ης Μαρτίου στην Τουρκία.
Η αρθρογράφος Χαντέ Φιράτ έγραψε στην Hurriyet ότι ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου θα επισκεφθεί τις ΗΠΑ τον Απρίλιο για να συζητήσει το θέμα των S-400. Ομως η επίλυση της διαφοράς είναι δουλειά του Ταγίπ Ερντογάν και του Ντόναλντ Τραμπ.
