Η τιμή που «έπιασαν»
Τρεις μικρoσκοπικές πέτρες από τη Σελήνη που είχε φέρει στη Γη η μη επανδρωμένη αποστολή Λούνα-16 της Σοβιετικής Ένωσης το 1970, πουλήθηκαν αντί 855.000 ευρώ σε δημοπρασία του οίκου Sotheby's στη Νέα Υόρκη, αποδεικνύοντας για μια ακόμη φορά ότι το διάστημα «πουλάει».
Οι εν λόγω πετρούλες, που ζυγίζουν μόλις 0,2 γραμμάρια και χρειάζονται μεγεθυντικό φακό για να γίνουν καλά ορατές, είναι τα μόνα γνωστά δείγματα σεληνιακών πετρωμάτων που βρίσκονταν διεθνώς σε ιδιωτικά χέρια και αποτέλεσαν αντικείμενο αγοραπωλησίας.
Το 1993 είχαν πωληθεί επίσης πάλι από τον οίκο Sotheby's σε Αμερικανούς συλλέκτες αντί 442.500 δολαρίων, οι οποίοι τώρα τις πώλησαν με τη σειρά τους σε έναν άλλο Αμερικανό συλλέκτη σε σχεδόν διπλάσια τιμή (αν όμως ληφθεί υπόψη ο πληθωρισμός στο μεταξύ, το κέρδος μεταπώλησης είναι μόνο 87.500 δολάρια περίπου). Μετά τη νέα δημοπρασία, η οποία αποτελεί τη μοναδική συναλλαγή αναφοράς για την αγορά, η τιμή ενός γραμμαρίου σεληνιακού εδάφους υπολογίζεται σε περίπου 4,3 εκατομμύρια δολάρια.
Αρχικά, τα σεληνιακά δείγματα ανήκαν στη Νίνα Ιβάνοβνα Κορόλεβα, χήρα του Σεργκέι Πάβλοβιτς Κορόλεβ, πρώην διευθυντή του σοβιετικού διαστημικού προγράμματος, στην οποία είχαν δοθεί από το σοβιετικό κράτος ως αναγνώριση των υπηρεσιών του συζύγου της προς την ΕΣΣΔ. Ο πυραυλικός μηχανικός και επιστήμονας Κορόλεβ υπήρξε ο «εγκέφαλος» του σοβιετικού διαστημικού προγράμματος στις δεκαετίες του 1950 και 1960, μεταξύ άλλων στέλνοντας τον πρώτο άνθρωπο στο διάστημα (Γιούρι Γκαγκάριν). Όμως είχε πεθάνει το 1966, λίγο προτού προλάβει να δει τις προσεληνώσεις.
Τον Σεπτέμβριο του 1970 η σοβιετική ρομποτική διαστημοσυσκευή Luna-16 προσεληνώθηκε και έσκαψε μια τρύπα βάθους 35 εκατοστών, από την οποία συνέλλεξε δείγματα, που επέστρεψε στη Γη. Συνολικά, οι τρεις αποστολές Λούνα -16, Λούνα-20 και Λούνα-24 έφεραν στη Γη δείγματα βάρους 300 γραμμαρίων.
Είναι τρομερά σπάνιο να βγει κάποιο αυθεντικό σεληνιακό δείγμα σε δημοπρασία, καθώς τα δείγματα που συνέλλεξαν οι αποστολές «Απόλλων» δεν βρίσκονται σε χέρια ιδιωτών. Οι έξι αποστολές «Απόλλων» που προσεληνώθηκαν, έφεραν δείγματα συνολικού βάρους 382 κιλών. Μέχρι σήμερα όμως η αμερικανική κυβέρνηση και η NASA δεν έχουν δώσει ποτέ σε ιδιώτη το παραμικρό δείγμα.
Στην ίδια δημοπρασία πουλήθηκε επίσης αντί 162.500 δολαρίων η μόνη διαστημική στολή αστροναύτη (από το πρόγραμμα «Τζέμινι» που προηγήθηκε του προγράμματος «Απόλλων»), η οποία βρίσκεται σε χέρια ιδιώτη.
