Καταστήματα επώνυμων σχεδιαστών κλείνουν και στη θέση τους ανοίγουν μαγαζιά με πιο οικονομικά ρούχα, ταχυφαγεία και κινηματογράφοι
Οι πρόσφατες μεταρρυθμίσεις σε συνδυασμό με τη χαμηλότερη εξάρτηση της οικονομίας από το πετρέλαιο αλλάζουν το σκηνικό στη Σαουδική Αραβία. Εμπορικά κέντρα και παζάρια αναγκάζονται να προσαρμοστούν στις νέες καταναλωτικές συνήθειες που έχουν ως αποτέλεσμα καταστήματα με ρούχα γνωστών σχεδιαστών, ακριβά καταστήματα με σοκολάτες και λουλούδια να κλείνουν και στη θέση τους να ανοίγουν μαγαζιά με πιο οικονομικά ρούχα, ταχυφαγεία και κινηματογράφοι.
Σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, οι μειώσεις στις επιδοτήσεις ηλεκτρικού ρεύματος και πετρελαίου κίνησης καθώς και η αύξηση του ΦΠΑ έχουν περιορίσει τους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών και πολλοί προσπαθούν να κάνουν οικονομία στρεφόμενοι από τα πολυτελή σε πιο οικονομικά προϊόντα.
Παράλληλα, οι μεταρρυθμίσεις που φέρνουν τις γυναίκες στο εργατικό δυναμικό κι ενθαρρύνουν τη διασκέδαση έχουν αυξήσει άλλα είδη δαπανών. Η αποχώρηση χιλιάδων ξένων εργαζομένων έχει πλήξει τα τοπικά παζάρια και οδήγησε σε άλλες αλλαγές.
Οι μεταρρυθμίσεις εντάσσονται στις προσπάθειες του πρίγκιπα διαδόχου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν να περιορίσει την εξάρτηση της οικονομίας από το πετρέλαιο. Θέλει να δημιουργήσει 1,2 εκατ. θέσεις εργασίας για τους Σαουδάραβες έως το 2022, με πολλές στον κλάδο του λιανικού εμπορίου.
«Ο κόσμος επιλέγει οικονομικά προϊόντα και οι μεταρρυθμίσεις δίνουν τη δυνατότητα να ανοίξουν και πάλι σινεμά, μεγαλύτερες εγκαταστάσεις αναψυχής καθώς και να επιτρέπεται οι γυναίκες να οδηγούν, αυτό ίσως σημαίνει ότι υπάρχει μια αλλαγή στον τρόπο που ξοδεύουν οι καταναλωτές», δήλωσε ο Τζέισον Τάβεϊ, αναλυτής στην Capital Economics.
Κολοσσοί του λιανεμπορίου στη Σαουδική Αραβία όπως η Fawaz Abdulaziz Alhokair και ο όμιλος Savola αναγκάζονται να προσαρμοστούν. «Οι λιανέμποροι αναθεωρούν τα χαρτοφυλάκιά τους, είτε είναι προϊόντα είτε καταστήματα, για να αποτυπώσουν τις καταναλωτικές συνήθειες που αλλάζουν», ανέφερε στέλεχος σε μεγάλη σαουδαραβική εταιρία λιανικών πωλήσεων, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Η συνολική κατανάλωση, που αντιστοιχεί περίπου στο 40% του ΑΕΠ, έχει διατηρηθεί ισχυρή, παρά τις μεταρρυθμίσεις. Οι καταναλωτικές δαπάνες μειώθηκαν στις αρχές του έτους καθώς τέθηκαν σε ισχύ αυξήσεις στις τιμές υπηρεσιών κοινής ωφελείας. Ωστόσο, οι υψηλότερες τιμές για τις εξαγωγές πετρελαίου έδωσαν το περιθώριο στον προϋπολογισμό για παροχή μπόνους και έκτακτων επιδομάτων σε οικογένειες χαμηλού εισοδήματος και η κατανάλωση αυξήθηκε.
Οι περισσότεροι αναλυτές αναμένουν η ανάπτυξη να συνεχιστεί τα επόμενα χρόνια, εν μέρει λόγω του ότι οι γυναίκες μπαίνουν στην αγορά εργασίας μετά την απόφαση, τον Ιούνιο, να επιτραπεί στις γυναίκες να οδηγούν. Ο ρυθμός ανάπτυξης αναμένεται να είναι ασθενέστερος, ωστόσο, σε σχέση με την περασμένη δεκαετία.
Οι αλλαγές αυτές ενέχουν προκλήσεις για τις εταιρίες λιανικής πώλησης. Η Alhokair είναι μία από τις έξι επιχειρήσεις στη λίστα με τις 10 μεγαλύτερες εταιρίες λιανεμπορίου της Σαουδικής Αραβίας, που κατέγραψαν χαμηλότερα καθαρά κέρδη το τρίμηνο που έληξε στις 30 Ιουνίου. Ο όμιλος τροφίμων και λιανικών πωλήσεων Savola Group έκλεισε πέντε σούπερ μάρκετ και δύο ακόμα καταστήματα το δεύτερο τρίμηνο προκειμένου να μειώσει τον συνολικό χώρο των καταστημάτων του. Το Μάιο, ωστόσο, αγόρασε ποσοστό πλειοψηφίας σε εταιρία κατεψυγμένων προϊόντων. Σύμφωνα με αναλυτές, η κίνηση ίσως αποτυπώνει την εκτίμηση ότι θα υπάρξει αυξημένη ζήτηση για κατεψυγμένα προϊόντα εάν οι γυναίκες μπουν στον εργασιακό στίβο.
Αντίκτυπο είχε επίσης και η αποχώρηση περίπου 700.000 ξένων εργαζομένων. Οι πωλήσεις ψωμιού σε φέτες της Almarai επηρεάστηκαν εν μέρει από την αποχώρηση των ξένων. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι πωλήσεις άρτου το δεύτερο τρίμηνο να μειωθούν κατά 8% από την ίδια περίοδο του 2017.
«Στη χώρα συμβαίνουν αλλαγές και δεν μπορείς να έχει αλλαγές χωρίς επιπτώσεις», δήλωσε ο Τζορτζ Σορντερέτ, διευθύνων σύμβουλος της σαουδαραβικής εταιρίας τροφίμων Almarai.
Οι δουλειές στα παζάρια της Σαουδικής Αραβίας έχουν επίσης επηρεαστεί. Στο παζάρι Batha του Ριάντ, ένα δημοφιλή προορισμό για αγορές για τους ασιατικής καταγωγής εργαζομένους, παρατηρείται μείωση της κίνησης.
Από το Σεπτέμβριο, οι Σαουδάραβες πρέπει να αντιστοιχούν στο 70% του εργατικού δυναμικού σε 12 κλάδους του λιανικού εμπορίου, μεταξύ των οποίων την πώληση επίπλων, ανταλλακτικών αυτοκινήτων, ρολογιών και οπτικών. Στόχος είναι να ενθαρρυνθούν περισσότεροι Σαουδάραβες να εργαστούν σε έναν κλάδο που για χρόνια απέρριπταν, διότι θεωρούσαν ότι δεν προσφέρει καλές αποδοχές αλλά και απαιτούσε μεγαλύτερη εκπαίδευση για τους εργαζομένους και άρα επιβάρυνε με μεγαλύτερο κόστος τις εταιρίες λιανικής πώλησης.
