Έντονες διπλωματικές αντιδράσεις από πολλές χώρες
Οι θάνατοι σχεδόν εξήντα παλαιστίνιων διαδηλωτών από τις σφαίρες, τα δακρυγόνα και τα άλλα μέσα που χρησιμοποίησαν οι άνδρες του ισραηλινού στρατού στα σύνορα με τη Λωρίδα της Γάζας τη Δευτέρα προκάλεσαν έντονες διπλωματικές αντιδράσεις, ιδίως στην Τουρκία και στη Νότια Αφρική, οι κυβερνήσεις των οποίων ανακάλεσαν τους πρεσβευτές τους στο Ισραήλ, ενώ από την άλλη, οι ΗΠΑ επέρριψαν την ευθύνη στο παλαιστινιακό ισλαμιστικό κίνημα Χαμάς.
«Η ευθύνη για αυτούς τους τραγικούς θανάτους ανήκει ολοκληρωτικά στη Χαμάς», η οποία προκάλεσε «εσκεμμένα και κυνικά αυτή την αντίδραση» του Ισραήλ, έκρινε ο Ρατζ Σα, αναπληρωτής εκπρόσωπος της αμερικανικής προεδρίας.
Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Βενιαμίν Νετανιάχου επίσης καταδίκασε αυτή την «τρομοκρατική οργάνωση» και διατράνωσε ότι η χώρα του και «κάθε χώρα έχει υποχρέωση να υπερασπίζεται το έδαφός της».
Ο παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς από την πλευρά του κατήγγειλε μια «σφαγή».
Η Νότια Αφρική ανακάλεσε τον πρεσβευτή της στο Ισραήλ «μέχρι νεοτέρας» λόγω της βίας με θύματα Παλαιστίνιους. Η Τουρκία, που έκανε λόγο για «γενοκτονία», ανακάλεσε επίσης για διαβουλεύσεις τους επικεφαλής των διπλωματικών αντιπροσωπειών της στο Τελ Αβίβ και την Ουάσινγκτον.
Πολλές χώρες, ανάμεσά τους η Βρετανία, η Γαλλία και η Ρωσία, επέκριναν τα εγκαίνια της αμερικανικής πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ, τη μεταφορά της οποίας είχαν καταδικάσει και προτρέψει να ακυρωθεί 128 από τα 193 κράτη της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.
Τα εγκαίνια, τη Δευτέρα, πυροδότησαν τη διαδήλωση δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων στη Γάζα. Τουλάχιστον 58 σκοτώθηκαν όταν ισραηλινοί στρατιώτες άνοιξαν πυρ στα σύνορα.
«Οι υπεύθυνοι για αυτές τις κατάφωρες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων πρέπει να λογοδοτήσουν», έκρινε ο Ύπατος Αρμοστής των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα Ζέιντ Ράαντ αλ Χουσέιν. Ο ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες εξέφρασε την «μεγάλη ανησυχία του» για την κατάσταση. Για τη Διεθνή Αμνηστία, διαπράχθηκαν «εγκλήματα πολέμου», ενώ το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (HRW) έκανε λόγο για ένα «λουτρό αίματος».
Γαλλία: Ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν «καταδίκασε τη βία των ισραηλινών ένοπλων δυνάμεων εναντίον των διαδηλωτών», κατά τη διάρκεια τηλεφωνικών συνδιαλέξεών του με τον παλαιστίνιο πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς και τον βασιλιά της Ιορδανίας Αμπντάλα Β΄. Επανέλαβε την «αποδοκιμασία της Γαλλίας» όσον αφορά «την αμερικανική απόφαση να ανοίξει πρεσβεία (σ.σ. των ΗΠΑ) στην Ιερουσαλήμ», και τη θέση ότι το τελικό καθεστώς της πόλης «δεν μπορεί να καθοριστεί παρά μόνο από τα μέρη, σε ένα πλαίσιο διαπραγμάτευσης υπό την αιγίδα της διεθνούς κοινότητας».
Τουρκία: Το Ισραήλ «ασκεί κρατική τρομοκρατία, το Ισραήλ είναι ένα κράτος τρομοκράτης», κατήγγειλε ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, κάνοντας λόγο για «μια γενοκτονία» και προσθέτοντας ότι «καταδικάζω αυτή την ανθρωπιστική τραγωδία, αυτή τη γενοκτονία», για την οποία επέρριψε ρητά την ευθύνη όχι μόνο στο Ισραήλ, αλλά και στις ΗΠΑ.
Η Τουρκία -όπου ο πρόεδρος Ερντογάν κήρυξε τριήμερο εθνικό πένθος -ανακάλεσε ταυτόχρονα για διαβουλεύσεις τους πρεσβευτές της στο Τελ Αβίβ και στην Ουάσινγκτον.
Ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης Μπεκίρ Μποζντάγ επέμεινε ότι η αμερικανική κυβέρνηση είναι «εξίσου υπεύθυνη με το Ισραήλ για αυτή τη σφαγή».
Νότια Αφρική: «Εξαιτίας του σοβαρού και τυφλού χαρακτήρα της νέας ισραηλινής επίθεσης», η κυβέρνηση αποφάσισε να ανακαλέσει «μέχρι νεοτέρας διαταγής» τον πρεσβευτή της στο Ισραήλ.
Κουβέιτ: «Καταδικάζουμε αυτό που έγινε», δήλωσε ο πρεσβευτής του εμιράτου στον ΟΗΕ, ο Μανσούρ αλ Οτάιμπι, η χώρα του οποίου ζήτησε να συζητηθούν οι εξελίξεις στο Συμβούλιο Ασφαλείας.
Βρετανία: «Καλούμε σε ψυχραιμία και αυτοσυγκράτηση για να αποφευχθούν ενέργειες καταστροφικές για τις ειρηνευτικές προσπάθειες», δήλωσε εκπρόσωπος της πρωθυπουργού Τερέζας Μέι.
Ρωσία: Ερωτηθείς εάν η Μόσχα θεωρεί ότι η μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας οδηγεί σε επιδείνωση της κατάστασης στην περιοχή, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ απάντησε: «Ναι, έχουμε αυτή την ανησυχία και το έχουμε ήδη πει». Ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ επανέλαβε τη ρωσική θέση ότι «η τύχη της Ιερουσαλήμ πρέπει να αποφασιστεί σε έναν απευθείας διάλογο (του Ισραήλ) με τους Παλαιστίνιους».
Ευρωπαϊκή Ένωση: «Ζητάμε από όλα τα μέρη να ενεργήσουν με τη μέγιστη αυτοσυγκράτηση», δήλωσε η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Διπλωματίας Φεντερίκα Μογκερίνι.
Καναδάς: «Είναι ασυγχώρητο το ότι άμαχοι, δημοσιογράφοι και παιδιά έπεσαν θύματα», σχολίασε η υπουργός Εξωτερικών Κρίστια Φρίλαντ.
Αίγυπτος: Το υπουργείο Εξωτερικών χαρακτήρισε τους νεκρούς στη Γάζα «μάρτυρες» και προειδοποίησε εναντίον της «κλιμάκωσης». Ο μεγάλος μουφτής Σάουκι Άλαμ καταδίκασε τα εγκαίνια της αμερικανικής πρεσβείας, μια «άμεση και ξεκάθαρη προσβολή στα αισθήματα ενάμιση δισεκατομμυρίου μουσουλμάνων στη γη», που «ανοίγει την πόρτα σε περισσότερες συγκρούσεις και πολέμους στην περιοχή».
Σαουδική Αραβία: το βασίλειο «καταδικάζει εντόνως τα πυρά των ισραηλινών δυνάμεων κατοχής εναντίον άοπλων παλαιστίνιων αμάχων», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών Άντελ αλ Τζουμπέιρ, χωρίς να κάνει καμιά αναφορά στα εγκαίνια της αμερικανικής πρεσβείας στην Ιερουσαλήμ.
Ιράν: Ο επικεφαλής της ιρανικής διπλωματίας Μοχαμάντ Τζαβάντ Ζαρίφ κατήγγειλε τη «σφαγή εν ψυχρώ από το ισραηλινό καθεστώς αναρίθμητων Παλαιστίνιων που διαδήλωναν στη μεγαλύτερη ανοιχτή φυλακή του κόσμου» κι έκανε λόγο για μια «ημέρα μεγάλης ντροπής».
Συρία: Η Δαμασκός «καταδικάζει τη σφαγή» δεκάδων «άοπλων παλαιστίνιων πολιτών», τόνισε πηγή προσκείμενη στο ΥΠΕΞ.
Βέλγιο: «Καλώ να αποφευχθεί κάθε δυσανάλογη χρήση βίας», ανέφερε ο βέλγος υπουργός Εξωτερικών Ντιντιέ Ρεντέρς.
Νορβηγία: Για την υπουργό Εξωτερικών Ίνε Έρικσεν Σεράιντε «είναι απαράδεκτο να βάλλονται αληθινές σφαίρες εναντίον διαδηλωτών».
Βραζιλία: Η Μπραζίλια απευθύνει «έκκληση για αυτοσυγκράτηση και για την ειρήνη», δήλωσε ο πρόεδρος Μισέλ Τέμερ, καταδικάζοντας τις «φρικιαστικές βιαιότητες».
Οργανισμός Ισλαμικής Συνεργασίας (ΟΙΣ): Ο ΟΙΣ, που αποτελείται από 57 κράτη μέλη, χαρακτήρισε «παράνομη» την αμερικανική απόφαση.
Μαρόκο: Ο μονάρχης Μοχάμεντ Στ΄ κατήγγειλε τη «μονομερή απόφαση» των ΗΠΑ.
