«Καλώς ήρθατε στο NBA»
Το μήνυμα του πρώην πρόεδρου των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα, για το άσχημα πολιτικό δίλημμα με το οποίο θα ερχόταν αντιμέτωπος ο νέος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ αναφορικά με την αιματηρή πολεμική σύγκρουση στην Συρία είναι αν μη τι άλλο «αμερικάνικο». «Καλώς ήρθατε στο NBA» αναφέρει σκωπτικά ο πρώην πλανητάρχης. Σύμφωνα με άρθρο του «Politico», το βασικό ερώτημα (τότε) ήταν εάν θα έπρεπε να εξοπλιστούν οι Κούρδοι μαχητές για να πολεμήσουν κατά των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους, εξέλιξη η οποία, θα εξόργιζε την Τουρκία και θα δημιουργούσε σοβαρές επιπτώσεις στο διμερές πλαίσιο σχέσεων μεταξύ της Ουάσινγκτον και της Άγκυρας.
Το σχόλιο του Ομπάμα είχε αναφορά στον τερματισμό των ημερών του προεκλογικού αγώνα για τον Τραμπ και της ελευθερίας που είχε να μιλάει με πολιτικά συνθήματα, αλλά και να προχωρεί ελεύθερα σε σχολιασμούς των ζητημάτων εξωτερικής πολιτικής.
Ο Τραμπ είχε αρχικά επιλέξει την Συρία, ως τον χώρο «ολικού βομβαρδισμού του Ισλαμικού Κράτους», ενώ αργότερα ο ίδιος θα βρισκόταν αντιμέτωπος με μία πολύπλοκη αιματηρή πραγματικότητα, που πυροδοτείται από θρησκευτικούς και εθνικιστικούς φανατισμούς, αλλά κι από την εξυπηρέτηση των συμφερόντων άλλων χωρών. Έτσι, ήταν πλέον δεδομένο ότι η Ουάσινγκτον θ’ αντιμετώπιζε όχι μόνο τους τζιχαντιστές τρομοκράτες, αλλά και τους Ρώσους μισθοφόρους, τους Ιρανούς παραστρατιωτικούς και τους Κούρδους. Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ ήταν αντιμέτωπος με μία πολύπλοκα δύσκολη κατάσταση στην Συρία, την οποία θα καλούνταν ν’ αντιμετωπίσει, ενώ δεν μπορούσε ν’ αγνοήσει.
Μετά την πραγματοποίηση των πυραυλικών πλεγμάτων της Δύσης κατά της Συρίας τα ξημερώματα του Σαββάτου, ο Τραμπ σχολίασε τον βαθμό επιτυχίας της επιχείρησης με την χαρακτηριστική φράση «Αποστολή Εξετελέσθη!» Την ίδια φράση είχε χρησιμοποιήσει κι ο πρόεδρος Τζορτζ Μπους Τζούνιορ για τον πόλεμο στο Ιράκ το 2003.
Ωστόσο, το όραμα που έχει ο σημερινός πρόεδρος των ΗΠΑ για την Συρία, παραμένει άγνωστο στο μεγαλύτερο μέρος του, ενώ το ίδιο και σε μεγαλύτερο βαθμό ισχύει για την υλοποίησή του. Πηγές που έχουν ενημέρωση σχετικά με τον προγραμματισμό δράσης της αμερικανικής κυβέρνησης δηλώνουν ότι ο πρόεδρος Τραμπ φαίνεται αβέβαιος για το τι πραγματικά πιστεύει ο ίδιος. Ο Τραμπ ταλαντεύεται μεταξύ της ικανοποίησης από δυναμικές ενέργειες από την μια μεριά και τους φόβους για την πρόκληση ενός πολιτικού αδιεξόδου για την υπόθεση της Μέσης Ανατολής στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Καθώς υπάρχουν οι υπέρμαχοι της παρεμβατικής πολιτικής, αλλά και οι οπαδοί του απομονωτισμού, όπως, ο πρώην στρατηγιστής του Λευκού Οίκου Στιβ Μπάνον, αλλά και ο πιο φιλελεύθερος Γερουσιαστής από το Κεντάκι Ραντ Πολ.
«Δεν έχουμε μία ενοποιημένη στρατηγική. Δεν έχουμε σκεφτεί συνολικά για όλο αυτό», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Τζακ Κέιν, απόστρατος στρατηγός των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων, που διατηρεί τις επαφές του με στρατιωτικούς αξιωματούχους των ΗΠΑ.
Την ίδια άποψη εκφράζουν και μερικοί ξένοι σύμμαχοι των ΗΠΑ. Μεταξύ αυτών κι ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Βενιαμίν Νετανιάχου, που εμφανίζεται να είχε μία «έντονη» τηλεφωνική συνομιλία με τον Τραμπ στις αρχές του μήνα σχετικά με την αβεβαιότητα των σχεδίων του Αμερικανού προέδρου.
Από την πλευρά τους, διαφορετικές απόψεις εκφράζουν και οι πολιτικοί σύμμαχοι του Τραμπ, καθώς μερικοί υποστηρίζουν ότι ο ίδιος, έδρασε αποφασιστικά επιβάλλοντας μια «κόκκινη γραμμή» αναφορικά με την χρήση χημικών όπλων, την οποία είχε εγκαταλείψει ο Ομπάμπα τον Σεπτέμβριο του 2013, αφού είχε απειλήσει με την διεξαγωγή αεροπορικών βομβαρδισμών, δίνοντας έμφαση στην μη ύπαρξη φόβων από τις ΗΠΑ αναφορικά με την χρήση στρατιωτικής ισχύος.
Ωστόσο, δεν υπάρχουν ενδείξεις για ένα μεγαλύτερο σχέδιο του Τραμπ για την Συρία, πέρα από την ήττα του Ισλαμικού Κράτους και την πρόληψη επιθέσεων με την χρήση χημικών όπλων κατά αμάχων, οι οποίοι εξακολουθούν ν’ αποτελούν θύματα σχεδόν καθημερινών βομβαρδισμών σε σπίτια, σχολεία και νοσοκομεία.
Η στάση του Τραμπ έχει στοιχεία τόσο από τον παρεμβατισμό του Ρόναλντ Ρίγκαν, όσο κι από τον Ραντ Πολ. Στις αρχές του μήνα διακήρυξε ότι: «θα βγούμε έξω από την Συρία, πολύ σύντομα. Αφήστε τους άλλους να το φροντίσουν αυτό τώρα». Μετά ο Αμερικανός πρόεδρος άσκησε πιέσεις στους διοικητές του για την κατάστρωση ενός ευέλικτου σχεδίου εξόδου, ενώ κέρδισε περισσότερο χρόνο. Το βράδυ της Παρασκευής, ο Τραμπ ενίσχυσε την εμπλοκή του στην Συρία, ενεργοποιώντας μία νέα περίοδο αντιπαράθεσης με την Ρωσία, μέσω της πραγματοποίησης της δεύτερης πυραυλικής επίθεσης των ΗΠΑ κατά συριακών στόχων, στο διάστημα ενός έτους.
«Είναι δύσκολο να καταστρώσεις μία συμπαγή πολιτική με ένα πειθαρχημένο και προσεχτικό πρόεδρο όπως ο Ομπάμα. Είναι πρακτικά αδύνατο με κάποιον όπως ο Τραμπ. Εάν μάθαμε κάτι τους τελευταίους 15 μήνες είναι να μην περιμένουμε μια πολιτική συνοχής. Το γεγονός παραμένει ότι οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους παραμένουν σταθεροί στην μη χρήση στρατιωτικής ισχύος για την αλλαγή της δυναμικής που βρίσκεται πίσω από τον εμφύλιο πόλεμο στην Συρία», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ντέρεκ Χολέτ, πρώην αξιωματούχος στα υπουργεία Εξωτερικών και Άμυνας, κατά την περίοδο της κυβέρνησης Ομπάμα.
Στην διάρκεια τηλεφωνικής διάσκεψης με τους δημοσιογράφους το Σάββατο, αρκετοί αξιωματούχοι της κυβέρνησης Τραμπ υποστήριξαν ομόφωνα ότι οι επιθέσεις, είχαν ως στόχο την αποτροπή περαιτέρω χρήσης χημικών όπλων. Πρόκειται για κίνηση που γίνεται «μία φορά» δήλωσε ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας Τζιμ Μάτις.
Ωστόσο, η Συρία δεν αποτελεί ένα πρόβλημα που μπορεί ν’ αντιμετωπιστεί με επεμβάσεις μιας φοράς. Ο κίνδυνος από την δράση των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους παραμένει ενεργός, ενώ σύμφωνα με τις εκτιμήσεις στρατιωτικών αξιωματούχων, η τρομοκρατική δράση του θα συνεχιστεί και μετά την «αδρανοποίηση» των θυλάκων που παραμένουν ενεργοί σήμερα.
Ο Άσαντ δεν αποθαρρύνθηκε από τις αμερικανικές επιθέσεις του 2017, σχετικά με την επανάληψη χρήσης χημικού αερίου, ενώ οι πρόσφατες επιθέσεις θ’ αποτελέσουν ένα νέο τεστ για την αποτελεσματικότητα των ενεργειών του Αμερικανού προέδρου.
Στο μεταξύ, το Ισραήλ παρακολουθεί το Ιράν να εδραιώνει την παρουσία του στην Συρία, μέσω της οργάνωσης Χεζμπολάχ που μάχεται μαζί με τις στρατιωτικές δυνάμεις του Άσαντ. Από την άλλη μεριά, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Νετανιάχουν επιθυμεί την διατήρηση ή ενίσχυση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην Συρία, προκειμένου να διευκολύνεται στον έλεγχο των κινήσεων της Τεχεράνης.
«Για να πετύχουμε μακροπρόθεσμα έχουμε ανάγκη από μια συνολική στρατηγική για την Συρία, αλλά και ολόκληρη την περιοχή. Ο πρόεδρος είναι αναγκαίο να δημοσιοποιήσει τους στόχους μας, όχι μόνο σε συνάρτηση με το Ισλαμικό Κράτος, αλλά για την πορεία της πολεμικής διαμάχης και την κακόβουλη επιρροή της Ρωσίας και του Ιράν στην περιοχή», τόνισε σε ανακοίνωσή του ο Τζον Μακέιν Ρεπουμπλικάνος από την Αριζόνα και πρόεδρος της Επιτροπής Ενόπλων Δυνάμεων στην Γερουσία.
