Η αρχή έγινε με τον Ναό της Αγίας Σοφίας Νικαίας και ακολούθησε εκείνος της Αγίας Σοφίας Τραπεζούντας. Και οι δύο, κατόπιν πρόσφατων αιφνιδιαστικών αποφάσεων των αρμόδιων πολιτικών Αρχών, επαναλειτούργησαν σαν τζαμιά, μετά από πολλές δεκαετίες που λειτουργούσαν ως μουσειακοί χώροι. Είναι γνωστό ότι μετά την πτώση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, πολλοί ήταν οι ναοί που μετατράπηκαν από τους Οθωμανούς σε τεμένη, ωστόσο, μετά την ίδρυση του σύγχρονου τουρκικού κράτους, το 1923, σταδιακά μετατράπηκαν σε μουσεία όπως συνέβη και με την Αγία Σοφία το 1934. Όμως, το τελευταίο διάστημα, πυκνώνουν οι ενδείξεις ότι κάποιοι επιχειρούν να καλλιεργήσουν στην κοινή γνώμη, άμεσα ή έμμεσα, την ιδέα επαναλειτουργίας της Αγίας Σοφίας Κωνσταντινουπόλεως, του συμβόλου της Χριστιανικής πίστης, ως μουσουλμανικού τεμένους (τζαμιού). Χαρακτηριστική είναι η ενέργεια Τούρκου πολίτη, πριν λίγες μήνες, που κατέθεσε αίτημα στην τουρκική εθνοσυνέλευση για την επαναλειτουργία της Αγίας Σοφίας ως Τζαμιού.
Η έκπληξη όμως ήρθε από το περιοδικό Skylife, των Τουρκικών Αερογραμμών, στο εξώφυλλο του οποίου, φιλοξενείται λιθογραφία του Ναού, απο την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας με τίτλο "Αγία Σοφία: Το τζαμί των Σουλτάνων". Το εκτενές αφιέρωμα – 13 σελίδες στα τουρκικά και στα αγγλικά - προβάλλει την ιστορία της Αγίας Σοφίας από την Οθωμανική ιστορική οπτική, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην περίοδο λειτουργίας της ως τεμένους. Η συγκεκριμένη επιλεκτική προσέγγιση δεν είναι δυνατόν να περάσει απαρατήρητη απο έναν αντικειμενικό αναγνώστη που γνωρίζει πως, για 1000 συναπτά έτη, η Αγία Σοφία αποτέλεσε τον πιο σημαντικό Ναό της Χριστιανοσύνης, ενώ, μέχρι σήμερα, έχει έναν ιδιαίτερο συμβολισμό για όλους τους Χριστιανούς και ιδιαιτέρως για τους Ορθοδόξους.
Η αίσθηση που δημιουργεί στον αναγνώστη το εν λόγω δημοσίευμα είναι πως η Αγία Σοφία αποτελεί το σύμβολο της Άλωσης της Πόλης από τους Οθωμανούς και κατά συνέπεια, το σημείο αναφοράς των Σουλτάνων. Στο δημοσίευμα, εμπεριέχονται, μεταξύ άλλων, αναφορές στην ανέγερση του ναού, στις περιόδους των Εικονομαχιών και Σταυροφοριών, ωστόσο, αυτό που προβάλλεται έντονα είναι ο ισχυρισμός ότι η περίοδος δόξας για την Αγία Σοφία ξεκίνησε το 1453 και έκτοτε αποτέλεσε το καύχημα και το κλέος των Σουλτάνων.
Συγκεκριμένα στο σχετικό δημοσίευμα, ο Καθηγητής Semavi Eyice αναφέρει πως "η Αγία Σοφία έχει φθάσει μέχρι την εποχή μας χάρις στη συμβολή του Αρχιτέκτονος Σινάν. Η Αγία Σοφία είναι στατικά λανθασμένη διότι έχει κεντρικό τρούλο που είναι τοποθετημένος πάνω σε Βασιλικού ρυθμού οικοδόμημα. Το κτήριο καταστράφηκε από σεισμούς διότι ο τρούλος δεν έχει τη δύναμη να αντέξει την πίεση. Ο Αρχιτέκτων Σινάν σωστά απέδειξε την αδυναμία της Αγίας Σοφίας και τη στερεοποίησε εγγυώμενος την επιβίωσή της μέχρι τις ημέρες μας. Ταυτόχρονα ο Σινάν εντυπωσιάσθηκε από την Αγία Σοφία η οποία αποτέλεσε γι’ αυτόν ένα παράδειγμα". Ο Καθηγητής Ahmet Akgündüz σημειώνει πως "η Αγία Σοφία είναι ένα ενθύμιο από τον Πορθητή Μεχμέτ. Το έγγραφο του Πορθητού για το ίδρυμα της Αγίας Σοφίας διηγείται την ιστορία της Αγία Σοφίας μαζί με άλλων πέντε μεγάλων Αυτοκρατορικών τεμένων που χτίσθηκαν καθώς και των περιουσιακών στοιχείων κινητών και ακινήτων που ανήκουν στα συγκροτήματα αυτά. Στο τέλος του εγγράφου παρατίθενται ορισμένες αυστηρές επιταγές προς όσους θα τολμούσαν να παραβιάσουν τους όρους του ιδρύματος. Βάζοντας στην άκρη τις ιστορικές φιλονικίες και διενέξεις, η Αγία Σοφία πρέπει να ανακαινιστεί το ταχύτερο δυνατό στην πνευματική αίγλη την οποία αναπολεί".
Στο αφιέρωμα του περιοδικού, γίνεται αναφορά για επιστροφή στην πνευματική αύρα του οικοδομήματος.
Πηγή: www.amen.gr
