Στην ηλικία των 46 χρόνων στις 12 Ιουνίου 1964 (είχε συλληφθεί από το 1961), ο Νέλσον Μαντέλα καταδικάστηκε σε ισόβια φυλάκιση με την κατηγορία της προδοσίας και φυλακίστηκε για 27 χρόνια από το καθεστώς των λευκών.
Ο Μαντέλα φυλακίστηκε στη νήσο Ρόμπεν, ανοικτά του Κέιπ Τάουν της Νοτίου Αφρικής, όπου μέχρι και το 1991, λειτουργούσε φυλακή υψίστης ασφαλείας κυρίως για πολιτικούς κρατούμενους.
Το κελί του κρατούμενου "Ν. Μαντέλα 466/64"
Κάθε κελί είχε μια λευκή κάρτα κρεμασμένη απέξω με το όνομα και τον αριθμό του κάθε κατάδικου. Η κάρτα του μαύρου ηγέτη έγραφε "Ν. Μαντέλα 466/64", που σήμαινε ότι ήταν ο 466ος κρατούμενος που είχε φθάσει στο νησί το 1964.
Ο βραβευμένος με Νόμπελ Ειρήνης, Μαντέλα, δίνει συνέντευξη Τύπου το 2003, έξω από το παράθυρο του κελιού του
Στις 11 Φεβρουαρίου 1990 ο Μαντέλα αποφυλακίστηκε αφού ο πρόεδρος Φρεντερίκ ντε Κλερκ (με τον οποίο μοιράστηκε το Νόμπελ Ειρήνης) αναγνώρισε το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο και ανέστειλε τις εκτελέσεις. Η απελευθέρωσή του σημάδεψε την απαρχή θεμελιακών αλλαγών στο αφρικανικό κράτος, που οδήγησαν στην πτώση του ρατσιστικού του καθεστώτος.
Όταν του έδωσαν τη στολή του φυλακισμένου είπε στον φρουρό: "Δεν έχω φορέσει πιο κομψό ριγέ κουστούμι".
Ύστερα από τέσσερα χρόνια- στις 10 Μαΐου 1994, στις πρώτες δημοκρατικές εκλογές της χώρας του, ο Νέλσον Μαντέλα αναδείχθηκε πρόεδρος της Νοτίου Αφρικής.
