Ο τούρκος πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έκανε επίδειξη ισχύος κατά την επιστροφή του στην Τουρκία απαιτώντας, ενώπιον χιλιάδων οπαδών του, τον "άμεσο" τερματισμό των διαδηλώσεων που πραγματοποιούνται εδώ και οκτώ ημέρες με αίτημα την παραίτησή του.
Ενώ οι οπαδοί του τον υποδέχθηκαν τη νύκτα σαν ήρωα στο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης στο τέλος μιας τριήμερης περιοδείας του στο Μαγρέμπ, ο πρωθυπουργός κατήγγειλε για μια ακόμη φορά τους "αναρχικούς" και τους "εξτρεμιστές" που διαδηλώνουν στους δρόμους των μεγαλύτερων πόλεων της χώρας αψηφώντας την εξουσία του και ζήτησε να τερματισθεί το κίνημά τους.
"Ζητώ να τερματισθούν αμέσως οι διαδηλώσεις, οι οποίες έχασαν το δημοκρατικό χαρακτήρα τους και στράφηκαν στο βανδαλισμό", δήλωσε απευθυνόμενος στο πλήθος που κρατούσε τουρκικές σημαίες και φώναζε "είμαστε έτοιμοι να πεθάνουμε για σένα, Ταγίπ" ή "εμπρός, ας τους συντρίψουμε όλους".
Έχοντας στο πλευρό του τη σύζυγό του και σημαντικό μέρος της κυβέρνησής του, ο Ερντογάν διαβεβαίωσε ότι δεν είναι "ο αφέντης αλλά ο υπηρέτης" της Τουρκίας και ευχαρίστησε τους οπαδούς του για την αυτοσυγκράτηση που επέδειξαν από την αρχή της κρίσης.
"Παραμείνατε ήρεμοι, υπεύθυνοι και επιδείξατε λογική", δήλωσε ο Ερντογάν. "Τώρα θα γυρίσουμε όλοι στα σπίτια μας (...) δεν είσαστε το είδος των ανθρώπων που χτυπάνε κατσαρόλες στους δρόμους", πρόσθεσε.
Οι υποστηρικτές του Ερντογάν έχουν ως τώρα παραμείνει διακριτικοί, αλλά ο πρωθυπουργός έχει καυχηθεί επανειλημμένα ότι έχει την υποστήριξη ενός μεγάλου μέρους του πληθυσμού, υπενθυμίζοντας πως το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP), του οποίου ηγείται, έλαβε το 50% των ψήφων στις βουλευτικές εκλογές του 2011.
Με αυτή την πρώτη μαζική κινητοποίηση υπέρ της κυβέρνησης, η κρίση μετατρέπεται σε ένα μπρα-ντε-φερ ανάμεσα στους οπαδούς και τους αντιπάλους του Ερντογάν.
Την ίδια στιγμή που ο πρωθυπουργός αναμενόταν στο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης, δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές εξακολουθούσαν να είναι συγκεντρωμένοι στην εμβληματική πλατεία Ταξίμ, σε απόσταση περίπου 20 χιλιομέτρων από το αεροδρόμιο, φωνάζοντας "Ταγίπ, παραιτήσου!". Χιλιάδες άνθρωποι ήταν επίσης συγκεντρωμένοι στην πρωτεύουσα Άγκυρα.
Μερικές ώρες πριν από την επιστροφή του, ο Ερντογάν είχε επαναλάβει από την Τύνιδα την άρνησή του να υποχωρήσει στους διαδηλωτές, αποκλείοντας το ενδεχόμενο να επανεξετάσει το σχέδιό του για τη νέα διαρρύθμιση της πλατείας Ταξίμ, το οποίο στάθηκε η αφορμή για τις διαδηλώσεις.
"Θα φέρουμε σε πέρας αυτό το πρόγραμμα (...) δεν θα επιτρέψουμε σε μια μειοψηφία να υπαγορεύσει το νόμο της στην πλειοψηφία", είχε διαβεβαιώσει.
Ο Ερντογάν κατήγγειλε επίσης και πάλι την παρουσία "εξτρεμιστών", ορισμένοι από τους οποίους "εμπλέκονται στην τρομοκρατία", μεταξύ των διαδηλωτών. Πρόκειται για υπαινιγμό για την τουρκική οργάνωση της άκρας αριστεράς DHKP-C (Λαϊκό Επαναστατικό Απελευθερωτικό Κόμμα-Μέτωπο) που το Φεβρουάριο ανέλαβε την ευθύνη για μια επίθεση εναντίον της αμερικανικής πρεσβείας στην Άγκυρα.
Οι ΗΠΑ κατήγγειλαν αυτή την "άχρηστη ρητορεία" που , όπως δήλωσε η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Τζένιφερ Ψάκι, "δεν συμβάλλει στον κατευνασμό".
Το Χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης σημείωσε πτώση 4,70% στο κλείσιμο, μετά τις δηλώσεις του Ερντογάν.
Η αδιαλλαξία του αρχηγού της κυβέρνησης έχει τροφοδοτήσει την οργή των διαδηλωτών, οι οποίοι καταγγέλλουν τον αυταρχισμό του και τη βούλησή του να εξισλαμίσει την τουρκική κοινωνία.
"Είμαστε οργισμένοι, δεν θέλει να ακούσει", δήλωσε προς το Γαλλικό Πρακτορείο ο Σενάι Ντουρμούς, ένας 25χρονος βιολόγος. "Θα έρχομαι στην Ταξίμ ως τη νίκη μας". "Δεν θέλει να αλλάξει τίποτε, αλλά θα τον υποχρεώσουμε να το κάνει. Δεν ξέρω πότε, αλλά θα αλλάξει", διαβεβαίωσε ένας άλλος διαδηλωτής, ο Μερσάντ Τζαχέντ.
"Όλα τώρα εξαρτώνται από τον Ερντογάν και από το τι λέει αυτή τη στιγμή. Αυτό θα κρίνει το μέλλον αυτής της αντίστασης, αν θα ηρεμήσει ή αν θα κλιμακωθεί", δήλωσε προς το πρακτορείο Ρόιτερς ο Μεχμέτ Πολάτ, ένας 42χρονος καπετάνιος που δεν δούλεψε όλη την εβδομάδα επειδή πήγαινε να διαμαρτυρηθεί στην πλατεία Ταξίμ. "Αυτοί οι άνθρωποι βρίσκονται ημέρες εδώ, πρέπει να καταλάβει ότι το κάνουν για κάποιο λόγο".
Σε μια ένδειξη πως η ένταση αυξάνεται, επεισόδια σημειώθηκαν την Τετάρτη στο Ρίζε (Ριζούντα), στα παράλια της Μαύρης Θάλασσας, μεταξύ διαδηλωτών και οπαδών του AKP.
Επτά ξένοι "που εμπλέκονται στις ταραχές" συνελήφθησαν στην Τουρκία, ανακοίνωσε εξάλλου χθες Πέμπτη ο πρωθυπουργός, χωρίς να κάνει γνωστές άλλες λεπτομέρειες.
Ο υπουργός του επί των Εσωτερικών, ο Μουαμέρ Γκιουλέρ, διευκρίνισε αργότερα πως δύο από τα επτά αυτά πρόσωπα --δύο Γάλλοι, δύο Ιρανοί, ένας Έλληνας, ένας Γερμανός και ένας Αμερικανός-- αφέθηκαν ελεύθερα.
Στα Άδανα, στη νότια Τουρκία, ένας αστυνομικός υπέκυψε στα τραύματά του αφού έπεσε την Τετάρτη από γέφυρα καταδιώκοντας διαδηλωτές, μετέδωσε χθες Πέμπτη το ιδιωτικό τηλεοπτικό δίκτυο NTV. Πρόκειται για τον πρώτο θάνατο στις τάξεις της αστυνομίας από την αρχή της αμφισβήτησης, στις 31 Μαΐου. Έχουν σκοτωθεί επίσης δύο διαδηλωτές.
Εκτός από τους τρεις νεκρούς, 4.355 άνθρωποι έχουν τραυματισθεί μέσα σε μια εβδομάδα, οι 47 από τους οποίους σοβαρά, ανακοίνωσε χθες Πέμπτη το συνδικάτο των τούρκων γιατρών.
Στον τελευταίο επίσημο απολογισμό αναφέρονταν μόνο "περισσότεροι από 300" τραυματίες.
Το Παρίσι και το Βερολίνο κατήγγειλαν και πάλι χθες τη βαναυσότητα της αστυνομικής καταστολής.
"Καμιά δημοκρατία δεν μπορεί να οικοδομηθεί στην καταπίεση", δήλωσε ο γάλλος αναπληρωτής υπουργός αρμόδιος για Ευρωπαϊκές Υποθέσεις Τιερί Ρεπαντέν. "Προκαλεί σοκ ο μεγάλος αριθμός των ανθρώπων που έχουν συλληφθεί και τραυματισθεί", δήωλσε ο αρμόδιος για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη γερμανική κυβέρνηση Μάρκους Λένινγκ.
