Καθήκοντα προέδρου έχει αναλάβει προσωρινά ο πρόεδρος της Γερουσίας Νιγκματίλα Γιουλντάσεφ, εν αναμονή των προεδρικών εκλογών
Ο Ισλάμ Καρίμοφ, ο ισχυρός ηγέτης του Ουζμπεκιστάν επί ένα τέταρτο του αιώνα, απεβίωσε την Παρασκευή σε ηλικία 78 ετών, και κηδεύτηκε το Σάββατο στη γενέτειρά του, τη Σαμαρκάνδη, το ιστορικό "μαργαριτάρι" πάνω στον Δρόμο του Μεταξιού.
Καθήκοντα προέδρου έχει αναλάβει προσωρινά ο πρόεδρος της Γερουσίας Νιγκματίλα Γιουλντάσεφ, εν αναμονή των προεδρικών εκλογών που θα διεξαχθούν μέσα στους επόμενους τρεις μήνες.
Ο Καρίμοφ, ο οποίος αναρριχήθηκε στα κλιμάκια του Σοβιετικού Κομμουνιστικού Κόμματος, ήταν ο ηγέτης της πολυπληθέστερης χώρας της Κεντρικής Ασίας από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, μετά τη διάλυση της πρώην Σοβιετικής Ένωσης.
Παρά τις επίμονες φήμες για την εύθραυστη υγεία του, ο Ισλάμ Καρίμοφ δεν είχε ορίσει κανέναν διάδοχο για την προεδρία του Ουζμπεκιστάν.
Η μεγαλύτερη κόρη του, η Γκουλνάρα, που κάποτε ήταν η ευνοούμενή του και οι περισσότεροι την θεωρούσαν πιθανότερη διάδοχό του, έπεσε σε δυσμένεια αφού συνέκρινε τον πατέρα της με τον Στάλιν. Η Γκουλνάρα φέρεται ότι τέθηκε σε κατ' οίκον περιορισμό από το 2014 και χωρίς εκείνην στο προσκήνιο, με τον θάνατο του Καρίμοφ ενδέχεται να ξεκινήσει μια διαμάχη για την εξουσία. Η μικρότερη αδελφή της, η Λόλα Καρίμοβα-Τιλιάγεβα, είναι σήμερα η εκπρόσωπος του Ουζμπεκιστάν στην UNESCO.
" Δεδομένης της κατάστασης και καθώς δεν έχει ξαναγίνει κάτι τέτοιο στο Ουζμπεκιστάν στα 25 χρόνια από την ανεξαρτησία του, κανείς δεν ξέρει αν οι επίδοξοι διάδοχοι θα τηρήσουν τους κανόνες απόντος του διαιτητή", σχολίασε ο Σκοτ Ράντνιτς, του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον, που είναι ειδικός σε θέματα που αφορούν το Ουζμπεκιστάν.
Σύμφωνα με το Σύνταγμα, ο πρόεδρος της Γερουσίας αναλαμβάνει προσωρινά καθήκοντα προέδρου στην περίπτωση αδυναμίας του τελευταίου να κυβερνήσει.
Ως πιθανότεροι διάδοχοι του Καρίμοφ φέρονται ο πρωθυπουργός Σαβκάτ Μιρζιόγεφ και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ρουστάν Αζίμοφ, που θεωρούνται πολιτικοί αντίπαλοι. Την εξουσία θα μπορούσε να διεκδικήσει και ο Ρουστάμ Ινογιάτοφ, 72 ετών, ο οποίος θεωρείται υπεύθυνος για τον θάνατο 300-500 διαδηλωτών στο Αντιτζάν το 2005, σε μια κινητοποίηση που πνίγηκε στο αίμα από την επέμβαση των δυνάμεων ασφαλείας.
Όπως και οι πρόεδροι των γειτονικών χωρών, του Καζακστάν και του Τατζικιστάν, ο Καρίμοφ ανησυχούσε ιδιαίτερα για την άνοδο του ριζοσπαστικού ισλάμ στη χώρα του, όπου δρούσε στις αρχές της δεκαετίας του 2000 το Ισλαμικό Κίνημα του Ουζμπεκιστάν (ΜΙΟ), μια οργάνωση που συνδεόταν με την Αλ Κάιντα. Σήμερα, οι αρχές ανησυχούν περισσότερο για την επιστροφή όσων έφυγαν για να πολεμήσουν στη Συρία και στο Ιράκ. Σύμφωνα με τις υπηρεσίες ασφαλείας της Ρωσίας περισσότεροι από 500 Ουζμπέκοι έφυγαν από την πατρίδα τους τα τελευταία χρόνια για να ενταχθούν στις τάξεις των τζιχαντιστών.
