Εικόνες καταστροφής αλλά και τη θετική φιλοσοφία των κατοίκων του Νεπάλ μεταφέρει σε συνέντευξη του στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων ο σεισμολόγος Ευθύμιος Λέκκας, ο οποίος επέστρεψε από τη χώρα των «εκατοντάδων λουλουδιών», που δοκιμάζεται από τις επιπτώσεις του σεισμού των 7,9 ρίχτερ.
Ο κ. Λέκκας γύρισε με βιντεοσκοπημένες εικόνες και φωτογραφίες από το Νεπάλ, που αποτυπώνουν την κατάσταση: «Μιλάμε για μια ανθρωπιστική κρίση μεγάλων διαστάσεων, βεβαίως δεν είναι τόσο μεγάλη όσο ήταν αυτή της Αϊτής. Σε αυτές τις χώρες του τρίτου κόσμου, όπως λέγονται, ό,τι βοήθεια και να προσφερθεί, οι χώρες καταλήγουν στην κατάσταση που ήταν πριν. Δεν βελτιώνεται κάτι. Είναι τελείως διαφορετική η αντίδραση των κατοίκων του Νεπάλ από άλλες χώρες που έχουμε δει. Το κύριο χαρακτηριστικό είναι ότι οι κάτοικοι του Νεπάλ δέχθηκαν αυτή την καταστροφή με αξιοπρέπεια, δεν έγιναν επαίτες-όπως είδαμε σε άλλες χώρες-δεν ζητούν βοήθεια, οι γυναίκες δεν μοιρολογούν, όπως αλλού. Δεν λεηλατούν, δεν εγκληματούν. Ίσως αυτό πηγάζει από τη θρησκεία. Ο ινδουισμός έχει μια τελείως διαφορετική προσέγγιση στις καταστροφές».
Ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ, καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής και Εφαρμοσμένης Γεωλογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών τονίζει πώς ο μεγάλος προβληματισμός είναι πως και αυτό, όπως λέει, το αναφέρει για πρώτη φορά, είναι ο εξής: «Με ένα σεισμό της τάξεως των 8 βαθμών περίπου σε αντίστοιχο γεωδυναμικό περιβάλλον και με αυτές τις γενικότερες συνθήκες, που εκδηλώθηκε το σεισμικό γεγονός, θα έπρεπε να είχαμε 300 με 400 χιλιάδες νεκρούς. Αυτό μας δείχνει η εμπειρία σε άλλα δομημένα ή φυσικά περιβάλλοντα. Εδώ έχουμε να κάνουμε με 6.000 νεκρούς, είναι μεγάλος αριθμός, αλλά συγκριτικά με άλλους σεισμούς δεν είναι τόσο μεγάλος. Είδαμε κτίρια τα οποία ήταν σε τραγική κατάσταση από άποψη επάρκειας και τα οποία δεν έπαθαν τίποτα από τον σεισμό. Δεν έχουμε βγάλει συμπέρασμα ακόμα. Μέσα στην ατυχία τους οι κάτοικοι του Νεπάλ, το ίδιο το Νεπάλ στάθηκε τυχερό».
Πού κατέλυσε ωστόσο ο ίδιος στο Νεπάλ; Και ποιες ήταν διαφορές με την εμπειρία του από το σεισμό της Αϊτής; «Την πρώτη ημέρα μείναμε σε ξενοδοχείο στο Νεπάλ. Κάποια ξενοδοχεία άντεξαν. Τα ελέγξαμε. Αλλά τις υπόλοιπες ημέρες, λόγω των μετασεισμών, κοιμηθήκαμε στο αυτοκίνητο. Για φαγητό ούτε λόγος. Ευτυχώς είχαμε πρόσβαση σε πόσιμο νερό. Είχαμε μείνει και είκοσι μέρες στην Αϊτή. Η δυσκολία στο Νεπάλ δεν ήταν τόσο μεγάλη. Είχε εγκληματικότητα στην Αϊτή. Σε έβλεπαν ξένο. Μπορούσαν για ένα μπουκάλι νερό να…», λέει ο κ.Λέκκας.
Οι καταρρεύσεις οφείλονταν μόνο στο μεγάλο μέγεθος του σεισμού;
«Οι καταρρεύσεις οφείλονταν και στο μέγεθος του σεισμού αλλά και στη μεγάλη τρωτότητα των κτιρίων. Η καλύτερη κατασκευή στο Νεπάλ, για να πάρουμε μια εικόνα είναι η χειρότερη κατασκευή στην Ελλάδα».
Ποια ήταν η αποστολή σας στο Νεπάλ;
«Εμείς είχαμε δύο στόχους. Πρώτα από όλα ήταν η επιχειρησιακή μας εμπλοκή με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών. Ο δεύτερος στόχος ήταν ο καθαρά επιστημονικός-τεχνικός στόχος. Και οι δύο στόχοι είχαν πάρα πολύ καλά αποτελέσματα. Αρχικά, μόλις φτάσαμε στο Νεπάλ κάναμε μια συνάντηση με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, είχαμε άμεση επιχειρησιακή εμπλοκή και στη συνέχεια με βάση τις κατευθύνσεις, που πήραμε, πήγαμε να κάνουμε αυτοψία και να δούμε τις διαστάσεις της καταστροφής. Αυτή η αυτοψία έγινε μέσα σε μία ημέρα. Κατευθύνθηκαν οι διασωστικές αποστολές στα σημεία που έπρεπε, στα σημεία όπου υπήρχαν πιθανότητες να ανασυρθούν ζωντανοί. Είχαμε πάντα συναντήσεις και πάντα συσκέψεις. Οι ανάγκες της χώρας ήταν τέσσερις.Ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, ιατρικά είδη και φάρμακα, η δεύτερη ανάγκη ήταν τροφές , η τρίτη σκηνές και η τέταρτη ανάγκη είδη έκτακτης ανάγκης».
Ποιο ήταν το επιστημονικό και τεχνικό σκέλος της αποστολής;
«Ήταν να δούμε ακριβώς τα στοιχεία του σεισμού, πώς εκφράζεται ο σεισμός στην ύπαιθρο να δούμε φαινόμενα όπως κατολισθήσεις, εάν έχουν κοπεί δρόμοι, χιονοστιβάδες, ρευστοποιήσεις, μετακινήσεις εδαφών, όλα αυτά είναι μέσα στο επιστημονικό πεδίο και πέρα από το φαινόμενο και τις επιπτώσεις του φαινόμενου, εκείνο το οποίο που εξετάσαμε με τον κύριο Καρύδη ήταν ο δομημένος ιστός. Να δούμε κατά πόσο τα κτίρια άντεξαν, ποια ήταν τα κτίρια τα οποία υπέστησαν ζημιές, γιατί τα κτίρια υπέστησαν ζημιές, γιατί άλλα κτίρια έμειναν αλώβητα , είναι ένας τεράστιος όγκος πληροφοριών και δεδομένων τα οποία δεν έχουμε προλάβει να επεξεργαστούμε».
Έρχεται σεισμικό ντόμινο; Υπάρχει κίνδυνος για την Ελλάδα;
«Δεν μας επηρεάζει σε καμία περίπτωση, διότι είμαστε πάρα πολύ μακριά. Στα Ιμαλάϊα είχαμε μια αλυσίδα σεισμικών ρηγμάτων, πολλοί από τους κρίκους της αλυσίδας είχαν σπάσει σε προηγούμενους σεισμούς και τώρα περιμένουμε στο Μπαγκλαντές, στο Πακιστάν, όχι σε μερικές ημέρες ή μερικούς μήνες, αλλά σε κάποια χρόνια. Αυτή η αλυσίδα επανασυντίθεται, διότι η κίνηση της Ινδίας και της Κίνας είναι συνεχής και αρχίζει ένας νέος κύκλος σπασιμάτων, ένας νέος κύκλος μεγάλων σεισμών».
Είμαστε θωρακισμένοι;
«Είμαστε θωρακισμένοι στην Ελλάδα, σαν πρόεδρος του ΟΑΣΠ σας λέω ότι έχουμε μικρό βαθμό κινδύνου από σεισμό.Οι σεισμοί στην Ελλάδα δεν ξεπερνούν συνήθως τους 6,2, τους 6,3 ή τους 6, 5 βαθμούς. Πολύ σπάνια μέσα στην ιστορία έχουμε γεγονότα της τάξεως των 7 βαθμών , μέχρι αυτό το σημείο μπορούμε να αντισταθούμε. Ο δομημένος ιστός και οι υποδομές είναι σε πολύ καλή κατάσταση.
Ο κόσμος είναι ενημερωμένος, θεωρώ ότι οι δομές στη δημόσια διοίκηση είναι πάρα πολύ καλές. Συνεπώς μπορούμε να πούμε ότι μπορούμε να ανταπεξέλθουμε με πολύ μεγάλη επιτυχία σε ένα σεισμικό γεγονός».
