Την αγανάκτηση του για τα βασανιστήρια τα οποία διέπραξαν πράκτορες της αμερικανικής υπηρεσίας κατασκοπείας, της CIΑ, εξέφρασε ο νέος πρόεδρος του Αφγανιστάν Άσραφ Γάνι.
"Διάβασα την έκθεση, όλη την (σύνοψη της) έκθεσης, από τη στιγμή που αναρτήθηκε στο Διαδίκτυο χθες. Και αγανάκτησα διαβάζοντάς την... Η αφγανική κυβέρνηση καταδικάζει σθεναρά αυτές τις απάνθρωπες πράξεις", δήλωσε ο Γάνι, ο οποίος ανέλαβε την εξουσία στη χώρα στα τέλη του Σεπτεμβρίου, σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στην Καμπούλ.
Τα βασανιστήρια τα οποία διέπραξαν πράκτορες της CIA σε ένα κέντρο κράτησης στη χώρα του "παραβίασαν όλους τους κανόνες για τα ανθρώπινα δικαιώματα που ισχύουν διεθνώς", συνέχισε ο Γάνι και πρόσθεσε πως το περιεχόμενο της σύνοψης της έκθεσης προκαλεί "σοκ".
Η σύνοψη της έκθεσης της Γερουσίας, που είναι σχεδόν 600 σελίδες, αποκαλύπτει την έκταση των βασανιστηρίων στα οποία υπέβαλε η CIA πρόσωπα που συλλάμβανε στις επιχειρήσεις της μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001. Μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα μετά τις επιθέσεις, οι ΗΠΑ ηγήθηκαν μιας επέμβασης στο Αφγανιστάν για να ανατρέψουν το καθεστώς των Ταλιμπάν, το οποίο προσέφερε καταφύγιο στην αλ Κάιντα. Πολλοί από τους ανθρώπους που ανακρίθηκαν με τη χρήση αυτών που η CIA αποκαλεί "προχωρημένες τεχνικές" ήταν ύποπτοι ως μέλη της αλ Κάιντα, τους οποίους η Ουάσινγκτον περιέγραφε με τον όρο "εχθρικοί μαχητές", ώστε να μην υπόκεινται στους κανόνες για τη μεταχείριση των αιχμαλώτων πολέμου.
Στο μεταξύ ο πρωθυπουργός της Λιθουανίας Άλγκιρντας Μπουτκέβιτσους κάλεσε σήμερα την Ουάσινγκτον να αποκαλύψει εάν και κατά πόσον η CIA χρησιμοποίησε το έδαφος της χώρας του για να στεγάζει τη μια από τις βάσεις όπου διαπράττονταν τα βασανιστήρια που περιγράφονται στην έκθεση της Γερουσίας.
Η Λιθουανία δεν κατονομάζεται στην έκθεση, μεγάλα τμήματα της οποίας ωστόσο αποκρύβονται.
Όμως η αναφορά στο "κέντρο κράτησης Violet" παραπέμπει σε μια έρευνα την οποία είχε διεξαγάγει την περίοδο 2009-2010 το κοινοβούλιο της Λιθουανίας και η οποία είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η CIA είχε εγκαταστήσει και λειτουργούσε εγκαταστάσεις όπου πιθανόν βρισκόταν ένα κέντρο κράτησης κοντά στο Βίλνιους, τη λιθουανική πρωτεύουσα.
"Η έκθεση της Γερουσίας των ΗΠΑ, για εμένα, παρουσιάζει πειστικά αποδεικτικά στοιχεία τα οποία υποστηρίζουν την υπόθεση ότι πράγματι κρατούμενοι βρίσκονταν στις λιθουανικές εγκαταστάσεις", δήλωσε ο βουλευτής Άρβιντας Ανουσάουσκας, ο οποίος είχε ηγηθεί της εξεταστικής επιτροπής του κοινοβουλίου.
Ο Λιθουανός πρωθυπουργός Μπουτκέβιτσους επισήμανε πως ελπίζει η λιθουανική Βουλή να ανοίξει ξανά τον φάκελο της έρευνας και ότι η Ουάσινγκτον θα διαβιβάσει στο Βίλνιους πληροφορίες σχετικά με τις δραστηριότητές της στη λιθουανική επικράτεια.
"Αναμένω ότι η συνεργασία θα παραμείνει σε υψηλό επίπεδο και ότι θα (...) ανταλλαγούν πληροφορίες", ανέφερε μιλώντας σε δημοσιογράφους.
Οι λιθουανικές εισαγγελικές αρχές, οι οποίες διεξήγαν επίσης έρευνα στο παρελθόν, θα απευθύνουν αίτημα στην Ουάσινγκτον για να τους σταλεί το πλήρες κείμενο της έκθεσης ή τουλάχιστον η σύνοψή της χωρίς περικοπές και σβησμένα αποσπάσματα, είπε ο εισαγγελέας Ίρμαντας Μικέλιονις.
Οι εισαγγελικές έρευνες είχαν ανασταλεί το 2011 λόγω έλλειψης επαρκώς στοιχείων.
Ο Βάλντας Άνταμκους, πρώην πρόεδρος (1998-2003, 2004-2009) της Λιθουανίας, επέμεινε πάντως ότι ακόμη πιστεύει ότι λειτουργούσαν μυστικές φυλακές ή μετάγονταν κρατούμενοι ύποπτοι για τρομοκρατία στη Λιθουανία και δεν θα μεταπειστεί για αυτό ωσότου του φέρουν "έγγραφα που να το αναφέρουν ρητά".
Σύμφωνα με τη σύνοψη της έκθεσης, η κυβέρνηση των ΗΠΑ κατέβαλε τουλάχιστον $1 εκατ. για να "δείξει την εκτίμησή της" μετά τη δημιουργία του κέντρου κράτησης Violet· ενώ "περίπλοκοι μηχανισμοί" συστάθηκαν για να πληρωθούν τα χρήματα αυτά.
Ο Αμπού Ζουμπέιντα, ένας Σαουδάραβας ο οποίος κρατείται στη φυλακή του αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού στον Κόλπο Γκουαντάναμο των ΗΠΑ, λέει ότι είχε μεταχθεί σε μια μυστική φυλακή της CIA στη Λιθουανία και έχει προσφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης στο Στρασβούργο εναντίον των λιθουανικών αρχών.
