"Καμάρι του έθνους", "παράδειγμα για τη νεολαία", "απόδειξη ότι το Πακιστάν δεν είναι τρομοκρατικό", είναι μερικά από τα σχόλια που έγιναν στο Πακιστάν όταν ανακοινώθηκε η βράβευση της Μαλάλα Γιουσαφζάι με το Νόμπελ Ειρήνης 2014. Υπάρχουν όμως και αντίθετες αντιδράσεις, κυρίως στο συντηρητικό βορειοδυτικό Πακιστάν.
Η Γιουσαφζάι, 17 χρόνων, είναι μακράν το νεαρότερο πρόσωπο που έχει τιμηθεί ποτέ με βραβείο Νόμπελ. Ο προηγούμενος νεώτερος νικητής των βραβείων Νόμπελ ήταν ο γεννημένος στην Αυστραλία βρετανός επιστήμονας Λόρενς Μπραγκ, ο οποίος ήταν 25 ετών όταν μοιράσθηκε το Νόμπελ Φυσικής με τον πατέρα του, το 1915.
Εγκωμιαστικές δηλώσεις
Μόλις ανακοινώθηκε το βραβείο, ο πακιστανός πρωθυπουργός Ναουάζ Σαρίφ έστειλε ένα sms στην Μαλάλα, η οποία ζει στη Βρετανία, για να την "συγχαρεί". "Γεμίζει υπερηφάνεια το Πακιστάν και τους Πακιστανούς" με την "πρωτοφανή και ασύγκριτη επιτυχία της", υπογραμμίζει σε ανακοίνωση που δόθηκε στη δημοσιότητα από τις υπηρεσίες του. Σύμφωνα με τον ίδιο, "τα αγόρια και τα κορίτσια ολόκληρου του κόσμου θα πρέπει να παραδειγματισθούν από τη μάχη της και τη στράτευσή της".
Το ίδιο συναίσθημα υπερηφάνειας εκφράσθηκε από οικείους της Μαλάλα στο Σουάτ, την κοιλάδα όπου κατοικούσε το κορίτσι μέχρι που οι Ταλιμπάν επιχείρησαν να το σκοτώσουν το 2012.
"Η Μαλάλα είναι το καμάρι της επαρχίας Χάιμπερ Παχτούνχβα και του Πακιστάν", δήλωσε ο Άχμεντ Σαχ, που υπήρξε δάσκαλός της. "Ύψωσε τη φωνή εναντίον της αδικίας σε μια κοινωνία όπου οι γυναίκες δεν μπορούν να εκφρασθούν" και το βραβείο της "είναι ένα θετικό μήνυμα για τις γυναίκες παστούν", εκείνες δηλαδή που ανήκουν στην εθνότητα που πλειοψηφεί στην περιοχή αυτή. "Το αξίζει, θα έπρεπε μάλιστα να της το είχαν δώσει νωρίτερα", κατέληξε.
"Η Μαλάλα είναι το φως των ματιών μας και η φωνή της καρδιάς μας. Δεν κέρδισε μόνον αυτή, αλλά όλα τα κορίτσια του Πακιστάν. Απέδειξε πως ουδείς μπορεί να σταματήσει την εκπαίδευση επιτιθέμενος στα σχολεία", λέει η Αγιέσα Χαλίντ, 19 ετών, η οποία πήγαινε μαζί της σχολείο στο Σουάτ.
Στην πρωτεύουσα Ισλαμαμπάντ, μπροστά στα ράφια του βιβλιοπωλείου Σαΐντ Μπουκ Μπανκ, ένα καταφύγιο των διανοουμένων, μια νεαρή γυναίκα δεν κρύβει τη χαρά της. "Είναι κάτι καλό για το Πακιστάν και για τα κορίτσια, διότι η Μαλάλα μάχεται για τα δικαιώματα των γυναικών και την εκπαίδευση", λέει εκφράζοντας την ελπίδα ότι η κυβέρνηση θα περιλάβει τώρα την εκπαίδευση στις προτεραιότητές της.
Οι επικριτές
Ωστόσο δεν χρειάζεται να πάει κανείς πολύ μακριά για να βρει τους επικριτές της Μαλάλα. Στο ίδιο βιβλιοπωλείο, μπροστά στα ράφια με τα βιβλία για τον αφγανικό πόλεμο, τη διεθνή γεωπολιτική και την ιστορία του ισλάμ, ο Φάχαντ, με μαύρο γένι και μαύρο σκούφο στο κεφάλι, προειδοποιεί: η Μαλάλα δεν του αρέσει.
"Έβγαλαν την Μαλάλα στο προσκήνιο επειδή εργάζεται εναντίον του ισλάμ και των παραδόσεων του Πακιστάν, γι' αυτό δεν της αξίζει αυτό το βραβείο", λέει προτείνοντας αντ' αυτής τον Αμπντούλ Σάταρ Έντχι, έναν 86χρονο Πακιστανό που έχει ιδρύσει μια μη κυβερνητική οργάνωση κοινωνικής αρωγής και βολιδοσκοπείται από χρόνια για το Νόμπελ, ή την Τζαμάατ ουντ-Ντάουα, φιλανθρωπική οργάνωση που είναι επίσης ύποπτη πως αποτελεί το πολιτικό σκέλος της οργάνωσης Λάσκαρ-ε-Τάιμα, η οποία κατηγορείται για επιθέσεις στην Ινδία.
Η Γιουσαφζάι δέχθηκε επίθεση το 2012 σ' ένα σχολικό λεωφορείο στην κοιλάδα Σουάτ από ένοπλους μασκοφόρους ως τιμωρία για ένα μπλογκ που είχε αρχίσει να γράφει όταν ήταν 11 ετών για την υπηρεσία του BBC στα ουρντού, καταφερόμενη εναντίον των προσπαθειών των Ταλιμπάν να αποκλείσουν τις γυναίκες από την εκπαίδευση.
Μη μπορώντας να επιστρέψει στο Πακιστάν μετά την ανάρρωσή της, η Γιουσαφζάι πήγε στην Αγγλία, όπου ίδρυσε το Ίδρυμα Μαλάλα και υποστηρίζει οργανώσεις που προωθούν την εκπαίδευση στο Πακιστάν, τη Νιγηρία, την Ιορδανία, τη Συρία και την Κένυα.
