Η είδηση έπεσε (φαινομενικά) σαν βόμβα: εν μια νυκτί, η τουρκική αστυνομία συνέλαβε δεκάδες επιχειρηματίες με την κατηγορία της διαφθοράς και της δωροδοκίας.
Μέσα σε αυτούς όμως ήταν και γιοι υψηλόβαθμων στελεχών του κόμματος ΑΚΡ του πρωθυπουργού Ερντογάν, κάποιοι μάλιστα υπουργοί του. Πρόκειται για τους γιους των υπουργών Εσωτερικών, Μουαμέρ Γκιουλέρ, Οικονομίας Ζαφέρ Τσαγλαγιάν και Περιβάλλοντος και Πολεοδομίας Ερντογάν Μπαϊρακτάρ. Σύμφωνα με τη Χουριέτ, οι Μπαρίς Γκιουλέρ, Σαλίχ Κάαν Τσαγλαγιάν και Αμπντουλάχ Ογούζ Μπαϊρακτάρ.
Ο Ερντογάν έμαθε τι γινόταν κυριολεκτικά από... τις ειδήσεις. Δεν είχε καμία ενημέρωση, σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες, για το τι επρόκειτο να γίνει.
Η απάντηση ήρθε σε λιγότερο από 24 ώρες. Τουλάχιστον πέντε διευθυντές τμημάτων ασφαλείας της Κωνσταντινούπολης αποπέμφθηκαν.
Όπως φαίνεται, η κόντρα μεταξύ του Ταγίπ Ερντογάν και του επικεφαλής του ισχυρού ισλαμικού κινήματος του Φετουλάχ Γκιουλέν έφτασε στην οριστική ρήξη. Και η επιβίωση του ενός είναι ο (πολιτικός) θάνατος του άλλου.
Μιλώντας στο Ικόνιο, ο πρωθυπουργός Ερντογάν διαμήνυσε προς... πάσα κατεύθυνση: "Εάν κάποιοι έχουν όπλα και κανόνια ή είναι δολοπλόκοι, κι εμείς έχουμε το Θεό μαζί μας. Αυτοί που έχουν κάποια σχέδια, αν έχουν τη δύναμη, ας πάρουν μέρος στις εκλογές της 30ής Μαρτίου. Κανείς από το εσωτερικό ή το εξωτερικό δεν μπορεί να αναστατώσει τη χώρα μου".
Ο σύμβουλος του Ερντογάν, Γιαλτσίν Ακντογάν, έγραψε στο Twitter του: "Η ανταπόδοση της κακίας αυξάνει την αντιπαλότητα και το μίσος και οδηγεί τους ανθρώπους στην ήττα εκατέρωθεν".
Ερντογάν - Γκιουλέν: Οι πρώην σύμμαχοι που έγιναν εχθροί
Για περισσότερη από μια δεκαετία ο Γκιουλέν ήταν στενός σύμμαχος του Ερντογάν. Ο Τούρκος πρωθυπουργός τον χρειαζόταν: έπρεπε να καθαρίσει (μια για πάντα κατά προτίμηση) με το βαθύ κράτος.
Η τεράστιας πολιτικής σημασίας δίκη της Εργκένεκον κατάφερε αναμφίβολα πλήγμα στο τουρκικό βαθύ κράτος, το συνδεδεμένο με τις δυνάμεις του στρατού.
Η απειλή του βαθέος κράτους φαίνεται να υποχώρησε σημαντικά και πια ο Ερντογάν θέλησε να καθαρίσει με όποια άλλη αντίσταση συναντούσε.
Η μάχη και η επίδειξη δύναμης το καλοκαίρι με αφορμή τις διαδηλώσεις για το πάρκο Γκεζί ήταν ένα δείγμα αυτής της προσπάθειας.
Χαρακτηριστική αφίσα από τις διαδηλώσεις στην Ταξίμ και το Γκεζί
Ήδη ο Ερντογάν είχε κάνει ένα σημαντικό λάθος. Έπαιξε ένα πολιτικό χαρτί που δεν του βγήκε: αυτό της Αραβικής Άνοιξης. Ο Τούρκος πρωθυπουργός θέλησε να αξιοποιήσει την ευκαιρία και να καταστήσει τη χώρα του ηγέτιδα του νέου χάρτη που σχηματιζόταν στον αραβικό - ισλαμικό κόσμο. Και τον ίδιο βέβαια ηγέτη.
Όμως, πολλά από τα κινήματα της Αραβικής Άνοιξης αποδείχτηκαν ακραία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η κρίση στη γειτονική Συρία: πολλές ομάδες των ανταρτών αποδείχτηκαν (ή μετουσιώθηκαν) σε τζιχανιστές.
Και γιατί τα έβαλε με το Φετουλάχ Γκιουλέν;
Αν παρατηρήσει κανείς μια συνεδρίαση στη Βουλή ή άλλες πολιτικές δηλώσεις θα δει το εξής παράδοξο: τα κόμματα που τσακώνονται σφοδρότερα, οι μεγαλύτερες μάχες, επιθέσεις, ύβρεις, δεν είναι τα αντιδιαμετρικά αντίπαλα ιδεολογικά κόμματα (πχ αριστερά με δεξιά) αλλά μάλλον αυτά που επικαλύπτονται πολιτικά και ιδεολογικά. Και δεν είναι αφύσικο αυτό: από το όμοιο κινδυνεύουν να αναλωθούν όχι από το απόλυτα αλλότριο, το εντελώς διαφορετικό είναι έτσι κι αλλιώς διαφορετικό.
Έτσι και στην περίπτωση Ερντογάν - Γκιουλέν: δεν θα μπορούσε στο μέλλον να ανταπεξέλθει ο Ερντογάν έχοντας δίπλα του έναν ακόμη βαθύτερο υποστηρικτή του ισλαμισμού, θα κινδύνευε να του πάρει τα ηνία.
Και ο Γκιουλέν όμως δεν θέλει να ανεχτεί άλλο την ηγεσία του Ερντογάν, θέλει να έλθει στην πρώτη θέση.
Το αν η μάχη αυτή θα φέρει μια πολιτική ανατροπή στην Τουρκία, είναι ίσως λίγο νωρίς να το πούμε.
Σίγουρα πάντως βρίσκεται σε εξέλιξη μια μάχη για να γεννηθεί κάτι νέο στη χώρα.
Και όπως είχε πει και ο Α. Γκράμσι: "ο παλιός κόσμος πεθαίνει και ο νέος κόσμος πασχίζει να γεννηθεί. Τώρα, είναι η εποχή των τεράτων"...
Λήδα Δεληγιάννη με πληροφορίες από Bloomberg, Reuters, Hurriyet, BBC
Φωτογραφία εξωφύλλου: Θανάσης Βιρβίλης
