Μετά από τέσσερις μέρες "δύσκολων" διαπραγματεύσεων και μαραθώνιες διαβουλεύσεις για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, οι έξι μεγάλες δυνάμεις (ΗΠΑ, Ρωσία, Μ. Βρετανία, Γαλλία, Κίνα και Γερμανία) και το Ιράν κατέληξαν τα ξημερώματα της Κυριακής σε μια "ιστορική" συμφωνία, η οποία βγάζει το Ιράν από την απομόνωση των τελευταίων ετών και δημιουργεί ελπίδες για έξοδο της παγκόσμιας κοινότητας από μια κρίση που διαρκεί για πάνω από δέκα χρόνια.
Οι όροι
Βάσει της συμφωνίας, σταματάει άμεσα η πρόοδος του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος αρχικά για έξι μήνες, διάστημα στο οποίο δεν θα του επιβληθούν νέες κυρώσεις. Ωστόσο, η Τεχεράνη διατηρεί το δικαίωμα χρήσης πυρηνικής ενέργειας για αποκλειστικά ειρηνικούς σκοπούς, σύμφωνα με τον ιρανό υπουργό Εξωτερικών Ζαβάντ Ζαρίφ.
Από την πλευρά της, η Τεχεράνη δεσμεύεται να σταματήσει προσωρινά τον εμπλουτισμό ουρανίου πέραν του 5% και να μειώσει τα διαθέσιμα αποθέματα, με σκοπό να πείσει τη Δύση ότι δεν σκοπεύει να αποκτήσει πυρηνικό οπλοστάσιο.
Παράλληλα δέχεται να συνεργαστεί με τη Διεθνή Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας και να αναστείλει τις δραστηριότητες των πυρηνικών της εργοστασίων.
Στη συνεχεία, καθώς η συμφωνία δεν προβλέπει καμία αναγνώριση στο Ιράν να εμπλουτίζει ουράνιο, οι κυρώσεις θα εξακολουθήσουν να εφαρμόζονται σε περίπτωση που διαπιστωθεί αθέτηση από την πλευρά της Τεχεράνης.
Για την επιτήρηση των όρων της συμφωνίας θα συσταθεί κοινή επιτροπή, στην οποία θα συμμετέχουν μέλη της ομάδας 5+1 και του Ιράν.
Αντιδράσεις
Ο Αμερικανός πρόεδρος χαρακτήρισε τη συμφωνία της Γενεύης πρώτο σημαντικό βήμα προς την οριστική επίλυση του ζητήματος των πυρηνικών του Ιράν και την ασφάλεια ότι η χώρα δεν θα αποκτήσει πυρηνικά όπλα, αλλά προειδοποίησε την Τεχεράνη ότι "αν δεν ανταποκριθεί πλήρως στις δεσμεύσεις της σε αυτή την περίοδο των έξι μηνών, θα αναστείλουμε τα μέτρα χαλάρωσης και θα αυξήσουμε την πίεση".
Από την ιρανική πλευρά, τόσο ο ανώτατος πνευματικός ηγέτης αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, όσο και ο νέος μετριοπαθείς πρόεδρος Χασάν Ροχανί, χαιρέτισαν τη συμφωνία με τις μεγάλες δυνάμεις, η οποία, σύμφωνα με την Τεχεράνη, αναγνωρίζει το δικαίωμα του Ιράν στον εμπλουτισμό ουρανίου στο έδαφός του.
Ο Χασάν Ροχανί επανέλαβε ότι το "Ιράν ουδέποτε επεδίωξε και δεν θα επιδιώξει ποτέ την κατασκευή ατομικού όπλου" αλλά τόνισε ότι ότι οι δραστηριότητες εμπλουτισμού θα συνεχιστούν καθώς "στη συμφωνία, το δικαίωμα στον εμπλουτισμό ουρανίου επί ιρανικού εδάφους έγινε δεκτό".
Ωστόσο, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι έδωσε την απάντηση των ΗΠΑ στην ιρανική ερμηνεία, λέγοντας ότι "το πρώτο στάδιο της συμφωνίας δεν λέει ότι το Ιράν έχει δικαίωμα στον εμπλουτισμό ουρανίου, παρά τα διάφορα σχόλια ερμηνείας".
Αν και σύσσωμη η Δύση έκανε δεκτή με ικανοποίηση την αρχική συμφωνία, το Ισραήλ κατήγγειλε την "κακή συμφωνία" στη Γενεύη, τονίζοντας ότι η Τεχεράνη "πήρε αυτό που ήθελε", ενώ δεν απέκλεισε και μια στρατιωτική επέμβαση.
Ο υπουργός Εξωτερικών Αβίγκντορ Λίμπερμαν δήλωσε ότι η συμφωνία "συνιστά τη μεγαλύτερη διπλωματική νίκη του Ιράν, το οποίο απέσπασε την αναγνώριση του αυτοαποκαλούμενου νόμιμου δικαιώματός του στον εμπλουτισμό ουρανίου".
Όταν ρωτήθηκε για μια ενδεχόμενη ισραηλινή στρατιωτική επίθεση κατά του Ιράν, ο Λίμπερμαν τόνισε ότι "όλες οι επιλογές είναι στο τραπέζι".
