Φως στον σκιώδη κόσμο των παράκτιων οικονομικών δραστηριοτήτων και των φορολογικών παραδείσων
Το σκάνδαλο του αιώνα
Σε αναβρασμό βρίσκεται από την Κυριακή 3 Απριλίου όλη η διεθνής οικονομική και πολιτική κοινότητα, έπειτα από τις αποκαλύψεις σχετικά με τα επιλεγόμενα Panama Papers, κι αφορούν τις παράνομες συναλλαγές και τη φοροδιαφυγή μεγάλων εταιρειών, αλλά και μεγαλοσχημόνων πολιτικών μέσα από την εμπλεκόμενη off shore εταιρεία του δικηγορικού γραφείου Μόσακ Φονσέκα στον Παναμά.
Εκατόν επτά μέσα ενημέρωσης και ειδησεογραφικοί οργανισμοί σε 76 χώρες , σε συντονισμό με το International Consortium of Investigative Journalists (ISIJ) είχαν πρόσβαση σε τεράστιο όγκο πληροφοριών, προερχομένων από μαζική διαρροή στοιχείων, που ρίχνει φως στον σκιώδη κόσμο των παράκτιων οικονομικών δραστηριοτήτων και των φορολογικών παραδείσων.
Τα 11,5 εκατομμύρια αρχεία, που έρχονται στο φως, προέρχονται από τους φακέλους της παναμαϊκής δικηγορικής εταιρείας Mossack Fonseca, ειδικευμένης στις υπηρεσίες offshore και αφορούν την περίοδο 1977-2015. Πηγή της μεγάλης τούτης αποκάλυψης, ποιος άλλος;, η ιστοσελίδα αποκαλύψεων WikiLeaks.
Είναι τα Panama Papers, η μεγαλύτερη διαρροή πληροφοριών στην ιστορία της δημοσιογραφίας και αποκαλύπτουν ότι πέραν των χιλιάδων ανωνύμων, πλήθος αρχηγών κρατών, πολιτικών, εκατομμυριούχοι, αστέρες των αθλητισμού, διασημότητες, εγκληματικά δίκτυα και άτομα που αποτελούν αντικείμενο διεθνών κυρώσεων έχουν προσφύγει σε εταιρείες offshore για να κρύψουν τις περιουσίες τους.
Το «σκάνδαλο του αιώνα».
Σύμφωνα με τα στοιχεία 12 νυν και πρώην παγκόσμιοι ηγέτες (με δεσπόζον όνομα αυτό του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν και του Ισλανδού πρωθυπουργού Σιγκμούντουρ Νταβίντ Γκουνλαουγκσον, του προέδρου του Πακιστάν, αλλά και του Ουκρανού προέδρου Πέτρο Πορόσενκο και το Αργεντίνου ομολόγου του Μαουρίσιο Μάκρι), άλλοι 128 σημαίνοντες πολιτικοί, ή συγγενικά τους πρόσωπα (όπως ο πατέρας του Βρετανού πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον, ή της οικογένειας του Κινέζου προέδρου Ζι Τζινπίνγκ, Άραβες εμίρηδες κλπ), πάνω από 15,600 μεγάλες εταιρείες και «παραμάγαζα» που έστησαν προκειμένου να αποφύγουν φορολογικούς ελέγχους, όπως η UBS, η HSBC, η Commerzbank, HSH Nordbank. Συνολικά 214.000 εταιρείες και off-shore παραρτήματα/μορφώματα εμφανίζονται στα στοιχεία που απεκάλυψε η WikiLeaks.
Ιδιαίτερα αποκαλυπτικές για τον τρόπο που οι περίγυροι των πολιτικών λυμαίνονται τις κρατικές υπηρεσίες και τον δημόσιο πλούτο για πάρα πολλές δεκαετίες είναι οι πληροφορίες που περιέχονται στα Panama Papers. Άλλωστε, ο όγκος τους καλύπτει το χρονικό διάστημα από το 1977 έως το 2015. Ενδεικτικά είναι όσα αποκαλύπτονται για τους «αυλικούς» του Βλαντίμιρ Πούτιν, οι οποίοι κατά κόρον χρησιμοποίησαν το δίκτυο των off-shore που τους παρείχε ο Φονσέκα, για να μεταφέρουν κρυφά χρηματικά ποσά έως και 200 εκατ. δολαρίων κάθε φορά, μέσα από πλασματικά έγγραφα, μεταχρονολογημένες διαταγές, μη εγγυημένων δανείων (μάλιστα από την Russian Commercial Bank με έδρα την Κύπρο) προκειμένου επίσης να αποκτήσουν τον έλεγχο των μέσων ενημέρωσης και των μεγάλων κρατικών επιχειρήσεων της χώρας. Μάλιστα, ένας από αυτούς, ο Σεργκέι Ρολντίγκιν—ο οποίος μάλιστα φέρεται να έχει γνωρίσει στον Πούτιν την τωρινή του σύζυγο, Λουντμίλα—θεωρείται ότι λειτούργησε ως «βιτρίνα» για να αποκτηθούν μέσω του λογαριασμού του μεγάλα ποσοστά στη μεγαλύτερη εταιρεία οπτικοακουστικών υπηρεσιών της Ρωσίας, Video International, στην κρατική βιομηχανία παραγωγής φορτηγών Kamaz, το 3,2% της Bank Rossiya και το 15% της εταιρείας Raytar με έδρα την Κύπρο.
Ακόμη κι η Παγκόσμια Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου UEFA αρχίζει άλλη μία φορά να κλυδωνίζεται, ένεκα των αποκαλύψεων ότι ο νυν πρόεδρός της Μισέλ Πλατινί και ο τέως υπ. αριθ. 2 στην ιεραρχία της FIFA Ζερόμ Βαλκ εμπλέκονται σε παράνομες φορολογικές απάτες μέσω της εταιρείας, δραστηριότητες από τις οποίες δεν απείχαν και μεγάλα ονόματα του αθλήματος, όπως ο ‘μάγος’ Λιονέλ Μέσι.
Με τον ίδιο τρόπο, μέσα από τη δημιουργία ενός δαιδαλώδους δικτύου από εταιρείες και τις γνωστές μεταχρονολογήσεις εγγράφων μπορούσε κι ο αστέρας του ποδοσφαίρου Λιονέλ Μέσι να καλύπτει τις απολαβές κι επενδύσεις του και να μην πληρώνει το παραμικρό στην εφορία.
Στη Βραζιλία μάλιστα το θέμα αποκαλύπτεται πως έχει μεγαλύτερο βάθος, καθώς οι γνώσεις του Φονσέκα χρησιμοποιήθηκαν σε μία από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις ξεπλύματος πολιτικού χρήματος, που οδηγούν στις εγκληματικού χαρακτήρα δραστηριότητες του τέως προέδρου Λουΐζ Ινάσιου ‘Λούλα’ ντα Σίλβα και οι παραφυάδες του δυναμιτίζουν και είναι έτοιμες να συντρίψουν και τη νύν πρόεδρο Ντίλμα Ρουσέφ. Μάλιστα, στα πλαίσια της δικαστικής έρευνας, πέντε μέλη του γραφείου της εταιρείας του Φονσέκα στη Βραζιλία συνελήφθησαν κι αντιμετωπίζουν εγκληματικές κατηγορίες.
Η τακτική της μεταχρονολόγησης «είναι μία καλά εμπεδωμένη κι αποδεκτή πρακτική» απαντά η εταιρεία, ενώ ο εις εκ των ιδρυτών της Ραμόν Φονσέκα Μόρα διαρρηγνύει τα ιμάτιά του, αιτιώμενος πως η διαρροή αποτελεί «ένα έγκλημα και κακούργημα», που στρέφεται «εναντίον του Παναμά, διότι πολλές χώρες δεν μπορούνε να εκτιμήσουν το γεγονός ότι η χώρα μπορεί να προσελκύει επενδυτές κι επιχειρήσεις. Δύο τρόποι υπάρχουν για να ατενίζεις τον κόσμο: ο πρώτος είναι να είσαι ανταγωνιστικός, ο δεύτερος να εμπνέεσαι φόρους».
Οι δέκα τράπεζες με τις περισσότερες offshore στον κόσμο:
Οι φορολογικοί παράδεισοι. Ανάμεσα τους και η Κύπρος:
