Γιατί μία γυναίκα προτιμά να δώσει τα στοιχεία του προφίλ της στο Facebook αντί τον αριθμό του τηλεφώνου της στον άνδρα που τη φλερτάρει; Τι "παγίδες" κρύβονται πίσω από αυτή την επιλογή της; Η ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια κ. Ευαγγελία Κυριάκου αναλύει.
Το φαινόμενο της ηλεκτρονικής κοινωνικής δικτύωσης έχει παρουσιάσει μία ραγδαία και δυναμική εξέλιξη κατά την τελευταία δεκαετία. Ένα φαινόμενο το οποίο ξεπερνά πλέον τη διάσταση μίας μόδας και τείνει να παγιωθεί, αποτελώντας αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας.
Έρευνες έχουν δείξει πως οι διαφορές των δύο φύλων αντανακλώνται και στη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Σύμφωνα με αυτές, οι γυναίκες περνούν στατιστικώς περισσότερο χρόνο στις εν λόγω ιστοσελίδες απ’ ό,τι οι άντρες. Προτιμούν, μάλιστα, εκείνες που τους παρέχουν τη δυνατότητα αλληλεπίδρασης με φίλους, καθώς και την ευκαιρία να επικοινωνήσουν και να μοιραστούν τις εμπειρίες και τα συναισθήματά τους χρησιμοποιώντας φωτογραφίες, τραγούδια και σχόλια.
Με αφετηρία τη βαρύτητα των ηλεκτρονικών μέσων κοινωνικής δικτύωσης για το μεγαλύτερο ποσοστό των γυναικών, είναι εύκολο να αντιληφθούμε την εμπλοκή αυτών των μέσων από την πλευρά των γυναικών στην ανάπτυξη στενών διαπροσωπικών και ερωτικών σχέσεων με το άλλο φύλο. Συχνό είναι το φαινόμενο η γυναίκα να προτιμά την ανταλλαγή προφίλ και ψευδωνύμων προκειμένου να "ευοδωθεί" μία καινούρια γνωριμία, από το να επιλέξει τον παραδοσιακό και πιο άμεσο τρόπο της ανταλλαγής τηλεφωνικών αριθμών. Ως εκ τούτου, οι εν λόγω ιστοσελίδες αντί να υπηρετούν τον πρωταρχικό σκοπό τους, που είναι η γνωριμία νέων ανθρώπων και η διεύρυνση του κοινωνικού κύκλου, συντελεί στην αντικατάσταση της αληθινής φυσικής επαφής με την εικονική πραγματικότητα. Με αυτό τον τρόπο, η διαδικασία για να κανονιστεί το πρώτο ραντεβού μετατρέπεται σε αληθινό Γολγοθά.
Τι συμβαίνει, όμως, και πολλές γυναίκες μετατρέπουν μία πραγματική γνωριμία σε εικονική; Ποια ανάγκη εξυπηρετεί αυτή η λειτουργία τους;
Είναι γεγονός πως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παρέχουν την ψευδαίσθηση μια συναισθηματικά "ασφαλέστερης" επικοινωνίας. Είναι λες και η γυναίκα αποζητά σε αυτά τα μέσα τα πολυπόθητα εχέγγυα, που εκ φύσεως χρειάζεται για να καταλαγιάσει το άγχος και την αγωνία που της προκαλεί καθετί άγνωστο. Έτσι, φτάνει στο πρώτο ραντεβού με την πεποίθηση πως ξέρει "τα πάντα" για τον άλλο άνθρωπο, αφού έχει διαβάσει τις πληροφορίες του προφίλ του, έχει δει τις φωτογραφίες του, τα μουσικά posts του και έχει διερευνήσει τα ενδιαφέροντά του. Επιλέγει, λοιπόν, ασυνείδητα την ασφάλεια του τεχνητού μέσου για να γνωρίσει τον άλλο, αγνοώντας πως με αυτό τον τρόπο η όμορφη διαδικασία του φλερτ ισοπεδώνεται και χάνεται η ψυχική ικανοποίηση που παρέχει μία γνήσια, αληθινή, φυσική συνάντηση-παρ’ όλο το άγχος που ελλοχεύει σε αυτήν.
Όταν, λοιπόν, σας φλερτάρει ένας άντρας κι εσείς επιλέξετε να ανταλλάξετε μαζί του προφίλ και ψευδώνυμα, αντί για τηλεφωνικούς αριθμούς, έχετε κατά νου τις παγίδες που ενυπάρχουν σε αυτή την επιλογή σας:
- Στο προφίλ μας, οι πληροφορίες που προβάλλουμε είναι φιλτραρισμένες προκειμένου να εκθέτουμε το καλύτερο κομμάτι του εαυτού μας, αποκρύπτοντας πληροφορίες για τις οποίες ενδεχομένως αισθανόμαστε άβολα και αμήχανα.
- Όλες οι φωτογραφίες είναι προσεκτικά επιλεγμένες, ώστε να αποκρύπτουν ψεγάδια της φυσικής εμφάνισής μας και να μας παρουσιάζουν χαρούμενους και ικανοποιημένους από τη ζωή μας.
- Ο αριθμός των φίλων μας σε ένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης δεν αντανακλά ούτε τις πραγματικές μας δεξιότητες για κοινωνική επαφή ούτε το βαθμό στον οποίο είμαστε κοινωνικά επιθυμητοί από τον περίγυρό μας.
- Μέσα από την οθόνη του υπολογιστή είναι πιο εύκολο να εξιδανικεύσουμε τον άλλο και να προβάλλουμε σε εκείνον χαρακτηριστικά και ιδιότητες που θα "θέλαμε" να έχει. Οπότε δενόμαστε με αυτή την προβεβλημένη εικόνα και όχι με αυτό που πραγματικά είναι ο άλλος.
Τα μηνύματα στερούνται αυθορμητισμού και αμεσότητας. Ο γραπτός λόγος δεν είναι ολοκληρωμένη μορφή επικοινωνίας, καθώς στερείται της μη λεκτικής, η οποία είναι κομβική για να κατανοήσουμε και να γνωρίσουμε ουσιαστικά τον άλλο. Ταυτόχρονα, δίνουν τη δυνατότητα στο συνομιλητή μας να επεξεργαστεί την απάντησή του προκειμένου να ανταποκριθεί στις προσδοκίες μας.