Η στυτική δυσλειτουργία δεν είναι μόνο υπεύθυνη για δυσκολίες που δημιουργούνται στη σεξουαλική επαφή του ζευγαριού, για την πτώση της libido και για τη μείωση των σεξουαλικών επαφών, αλλά ενοχοποιείται και για περαιτέρω προβλήματα που δημιουργούνται στη σχέση του ζευγαριού. Η κλινική θεραπεύτρια σεξουαλικών διαταραχών κ. Ελεάνα Ελευθερίου αναλύει.
Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να φέρει μέχρι και οριστική ρήξη όταν αντικατοπτρίζει το κενό ουσιαστικής επικοινωνίας μεταξύ των συντρόφων και τα ήδη υπάρχοντα προσωπικά προβλήματα του ενός ή και των δύο τα οποία διογκώνονται, ενώ παράλληλα οι σύντροφοι δε διαθέτουν τους απαραίτητα ικανούς, ώριμους και αποτελεσματικούς εσωτερικούς μηχανισμούς για να αντιμετωπίσουν το σεξουαλικό πρόβλημα και ό,τι επιπτώσεις έχει, και εν συνεχεία να θωρακίσουν τη σχέση από το να δημιουργηθούν εκ νέου δυσκολίες.
Συχνά τίθεται το ερώτημα ποιος είναι αυτός που βρίσκεται στη δύσκολη θέση όταν προκύπτει ένα τέτοιο πρόβλημα: αυτός που το «φέρει» ή αυτός που το εισπράττει; Συνήθως και οι δύο. Απογοήτευση και ματαίωση βιώνουν και τα δύο μέρη του ζευγαριού, διότι οι ειδικοί λέμε πως ποτέ δεν πάσχει «μισό ζευγάρι»: η στυτική δυσλειτουργία και οι επιπτώσεις της δεν περιορίζεται μόνο σε αυτόν που τη βιώνει-δηλαδή τον άνδρα, αλλά επηρεάζει και τη σύντροφό του.
Για τη γυναίκα η στύση του άνδρα δηλώνει την επιθυμία του γι’ αυτήν-που σημαίνει πως όσο σκληρότερη και μεγαλύτερης διάρκειας είναι η στύση τόσο μεγαλύτερη είναι η επιθυμία, αυτό όμως που συνήθως αγνοούμε είναι πως ένας άνδρας που επιθυμεί πολύ μια γυναίκα και θέλει να είναι ο καλύτερος εραστής γι’ αυτήν, μπαίνει απευθείας σε έναν αγώνα δρόμου με όλους τους προηγούμενους πραγματικούς ή φανταστικούς εραστές της γυναίκας, με αποτέλεσμα το άγχος να κορυφώνεται κάτι που ενδέχεται να έχει ως άμεση επίπτωση τη δυσκολία στη στύση, είτε αυτό αφορά στη σκληρότητα, στη διάρκεια είτε ακόμα και στην πλήρη αναστολή της λειτουργίας του στυτικού μηχανισμού. Με λίγα λόγια η κλίμακα μεταξύ απαιτήσεων, προσδοκιών και επίδοσης γίνεται εντελώς δυσανάλογη.
Η γυναίκα βάλλεται ψυχοσυναισθηματικά νιώθει ανεπιθύμητη, γερασμένη και ενίοτε προδομένη αφού οι υποψίες απιστίας δεν αργούν να κάνουν την εμφάνισή τους. Ματαιωμένη λοιπόν και εκλαμβάνοντας τη «σεξουαλική αποτυχία» ως προσωπική αποτυχία δείχνει να απορεί, να διερωτάται, να ενοχλείται ενώ στη συνέχεια ενδέχεται να έχει συγκινησιακά ξεσπάσματα και να αντιδρά άλλοτε επιθετικά και άλλοτε απαξιωτικά προς το σύντροφό της αλλά και προς τον εαυτό της.
Ίσως αυτή η συμπεριφορά να εξηγείται από το ότι η γυναίκα πληγώνεται ναρκισσιστικά και δε μπορεί να διαχειριστεί τα συναισθήματα που απορρέουν από αυτή, ενώ παράλληλα δεν τη βοηθά η συμπεριφορά του συντρόφου, ο οποίος μοιάζει ανήμπορος να ανταπεξέλθει στο πρόβλημα που σύμφωνα με την προσωπική του ανάγνωση μειώνει τον ανδρισμό του, δημιουργεί τέτοιο προβληματισμό στη σύντροφο του και θέτει τη σχέση του σε κίνδυνο.
Παρ’ όλα αυτά σήμερα που πια η στυτική δυσλειτουργία αντιμετωπίζεται θεραπευτικά επιτυχώς και τα αποτελέσματα είναι μόνιμα, φαίνεται πως το αντίκτυπό της στη γυναίκα σύντροφο έχει βαθύτερα αίτια. Ίσως η αλλαγή των ρόλων να έχει αφαιρέσει αρκετή από τη δυναμική του άνδρα ενώ έχει αφήσει περιθώριο ύπαρξης και δράσης μόνο στη φαλλική του δύναμη. Έτσι όταν αυτή μοιάζει να καταρρέει, παράλληλα καταστρέφεται και η εικόνα του αρσενικού που έχει τελικά ανάγκη η γυναίκα. Έτσι η ίδια βιώνει μια εγκατάλειψη και μια βαθύτερη μοναξιά.
Η στύση έχει τελικά συμβολική και βαρύνουσα σημασία για τη γυναίκα γιατί μάλλον είναι ό,τι έχει απομείνει για να της θυμίζει την εποχή της διεκδίκησης και κατάκτησής της από το αρσενικό. Αναπολούμε δηλαδή εκείνη την εποχή με όλα της τα κακώς κείμενα; Φυσικά και όχι. Μάλλον μοιάζει μέσα από την αντίδρασή της η γυναίκα να φωνάζει, «είμαι εδώ, είμαι η ίδια γυναίκα, η ερωμένη, η σύντροφος, η μάνα, μόνο που πια μπορώ να το αρθρώνω...κι εσύ ο ίδιος άνδρας, ο κυνηγός και ο κατακτητής μου». Ίσως λίγο άτσαλα, άλλοτε επιθετικά και άλλοτε δραματικά…όμως όλες οι φωνές όταν προσπαθούν να εδραιωθούν περνούν από μια άχαρη διαδικασία αναμόρφωσης. Ας δούμε πια πίσω από το πέπλο μιας αντίδρασης. Αυτά που θα βρούμε μάλλον θα μας εκπλήξουν ευχάριστα, άνδρες και γυναίκες.