Η κοινωνική νόρμα των σύγχρονων δυτικών δομών ορίζει τη δυαδική ερωτική σχέση με βάση την μονογαμία. Φυσικά η πολυγαμικότητα έχει χώρο έκφρασης με ποικίλους τρόπους (όργια, απιστία, ερωτικά τρίγωνα κλπ) αλλά η μονογαμικότητα αποτελεί την τυπική κοινωνική συμφωνία και την άτυπη δέσμευση ενός ζευγαριού. Στην πραγματικότητα όμως δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου τούτη η δέσμευση τελικά καταλύεται από την ύπαρξη ενός τρίτου προσώπου. Έχουν ειπωθεί διάφορα επί του θέματος, στο σημερινό άρθρο όμως θα αναφερθούμε περισσότερο στον τρίτο άνθρωπο σε μια τέτοια σχέση.
Καταρχήν, για τη λύση της δέσμευσης που αναφέρθηκε, ευθύνη φέρνει το άτομο που απατά. Είναι σύνηθες τα προβλήματα ή η ρουτίνα που ταλανίζουν τη σχέση, να οδηγούν το άτομο στο να αναζητήσει ανακούφιση σε ένα άλλο πρόσωπο. Είναι όμως γεγονός ότι πρόκειται για εξαπάτηση του απατώμενου αφού η ισχύουσα μέχρι πρότινος αφοσίωση έχει παύσει εν αγνοία του. Είναι σημαντική αφενός για τη σχέση, αφετέρου για το ίδιο το άτομο, η ανάληψη αυτής της ευθύνης με την αποκάλυψη της πραγματικότητας. Ειδικά αν η σχέση με το τρίτο πρόσωπο ήταν εφήμερη και το άτομο επιθυμεί να αποκαταστήσει την αφοσίωσή του, είναι αναγκαία η παραδοχή της αλήθειας ώστε η σχέση να μπορέσει να κάνει μια νέα αρχή, χτίζοντας πάλι τη χαμένη εμπιστοσύνη. Πρόκειται για μια δύσκολη κατάσταση όπου οι συνέπειες είναι αναπόφευκτες αλλά και απαραίτητες για την ανανέωση της σχέσης. Διαφορετικά, οι ενοχές του ατόμου ή η πίεση του κρυφού γεγονότος, αργά ή γρήγορα είναι πιθανό να μπουν ανάμεσα στο ζευγάρι και να επηρεάσουν αρνητικά την μεταξύ τους αλληλεπίδραση.
Από την άλλη, το πρόσωπο που απατάται, είτε αν υποψιάζεται κάτι είτε με την αποκάλυψη της κατάστασης, θα νιώσει ότι εξαπατήθηκε και κυρίως ότι η σχέση του δεν ήταν αυτό που νόμιζε. Πρόκειται με έναν τρόπο για την βίωση ενός μικρού πένθους μιας και αυτό που χάνεται είναι όχι μόνο η εμπιστοσύνη αλλά και η αντίληψη του ποιος είναι ο άλλος. Αναλόγως το άτομο πάντοτε, είναι επίσης πιθανή η επίδραση στην αυτοπεποίθηση ή και την αυτοεκτίμησή του. Η ενδεχόμενη αποκατάσταση της σχέσης είναι μια δύσκολη κατάσταση κυρίως για τον απατώμενο καθώς ο φόβος μιας δεύτερης ματαίωσης των προσδοκιών από το ίδιο άτομο ή και η τιμωρητική συμπεριφορά απεναντί του, μεγαλώνουν την μεταξύ τους απόσταση αλλά και το ρήγμα της εμπιστοσύνης.
Σε ό,τι αφορά το τρίτο πρόσωπο, έχει σημασία αφενός αν γνωρίζει την ύπαρξη της σχέσης, αφετέρου αν και πόσο εμπλέκεται διαπροσωπικά με το άτομο που απατάται. Στην πρώτη περίπτωση έχει εξαπατηθεί όπως και ο απατώμενος αφού επένδυσε σε μία σχέση χωρίς να γνωρίζει τους όρους. Στην δεύτερη περίπτωση είναι η ύπαρξη της διαπροσωπικής σχέσης που ορίζει το κατά πόσο συμμετέχει στην πλάνη του άλλου ατόμου κι αναλόγως τον καθένα ξεχωριστά να ορισθούν και οι ηθικοί φραγμοί που απορρέουν από τις αντιλήψεις του. Η απλή γνώση της ύπαρξης του άλλου δεν είναι αρκετή για να εμποδίσει το άτομο να αναζητήσει την ευτυχία σε μια σχέση με κάποιον που είναι διαθέσιμος συναισθηματικά παρά την εμπλοκή του σε μία άλλη σχέση.
Το ερώτημα που τίθεται είναι κατά πόσο αυτή η συναισθηματική ανταπόκριση και διαθεσιμότητα – όντας αναγκαστικά περιορισμένη και ελλιπής αφού είναι μοιρασμένη στα δυο – είναι αρκετή αλλά και παραμένει επαρκής για το τρίτο πρόσωπο της σχέσης. Η επικοινωνία, ο χρόνος αλληλεπίδρασης αλλά και όσα μπορεί να κάνει το ζευγάρι, αναγκαστικά δεν γίνονται ελεύθερα και αυθόρμητα αλλά περιορίζονται από την προσοχή που πρέπει να επιστήσουν ώστε να μην αποκαλυφθεί η "παράνομη" σχέση τους. Αυτή η κατάσταση όσο περιπετειώδης μπορεί να είναι στην αρχή, αργότερα σε κάποια στιγμή είναι πιθανό να είναι όχι απλά κουραστική αλλά και ματαιωτική, ταλανίζοντας το άτομο με απογοήτευση. Μια ακόμη σημαντική πτυχή είναι οι μειωμένες προσδοκίες του τρίτου προσώπου. Προσδοκίες που συνήθως με το πέρασμα του χρόνου συγκεκριμενοποιούνται σε μία που ολοένα αυξάνεται: την αναμονή του χωρισμού της "επίσημης" σχέσης. Πρόκειται για μια κατάσταση που μπορεί να δημιουργεί επίσης απογοήτευση αλλά και άλλα αρνητικά συναισθήματα όπως θυμό, λύπη, στρες που φυσικά επηρεάζουν και την ερωτική σχέση. Τέλος, η εμπιστοσύνη μεταξύ κι αυτού του ζευγαριού συχνά ταλανίζεται από την ανησυχία του τρίτου προσώπου που αφορά το κατά πόσο η απιστία του άλλου περιορίζεται στην μεταξύ τους σχέση ή είναι κάτι που μπορεί να κάνει αφενός με άλλα πρόσωπα, αφετέρου με ένα τρίτο αν η σχέση τους γίνει αποκλειστική.
Καταλήγοντας, ο έρωτας είναι αυθόρμητος και συνήθως προκύπτει όταν δεν τον περιμένεις. Είναι ευτυχία να πραγματώνεται και το άτομο να μπορεί να αφεθεί σε αυτόν ώστε να τον βιώσει. Σε περίπτωση λοιπόν που υπάρχει ήδη μία σχέση, η καλύτερη κατάληξη και για τους τρεις είναι η κατά το δυνατόν γρήγορη παραδοχή της κατάστασης ώστε να διαφυλαχθεί ο απατώμενος από την μακροχρόνια κοροϊδία αλλά και τα άλλα δύο άτομα από καταστάσεις επώδυνες που θα πληγώσουν το όποιο όμορφο συναίσθημα συνδημιούργησαν.
Γράφει η Μαρία Μάρκου για το k-mag.gr
