Η εικόνα του εαυτού μας προσδιορίζεται από τους κοινωνικούς ρόλους που έχουμε αναλάβει και αποδεχτεί. Σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της προσωπικής μας ταυτότητας διαδραματίζει το επάγγελμά μας και η ενεργή άσκηση αυτού. Μέσω της εργασίας αναπτύσσουμε ατομικές δεξιότητες, ικανοποιούμαστε από την αποτελεσματικότητά μας, αισθανόμαστε δημιουργικοί και, φυσικά, είμαστε αυτόνομοι. Αποζητώντας, λοιπόν, την ικανοποίηση των ανωτέρω συναισθηματικών αναγκών το μεγαλύτερο ποσοστό των γυναικών έχει στραφεί κατά τις τελευταίες δεκαετίες προς την εργασία ως σημαντικό προσδιοριστή της ταυτότητάς του πέραν των υπολοίπων ρόλων της νοικοκυράς, της συζύγου, της μητέρας, της φίλης. Έτσι, ολοένα και περισσότερες γυναίκες αναζητούν να δημιουργήσουν την καριέρα τους και να συμμετέχουν ενεργά στις απαιτήσεις της συμβίωσης με τον σύντροφό/σύζυγο τους. Ποιες είναι όμως οι επιπτώσεις της ανεργίας στη συναισθηματική κατάσταση της γυναίκας; Η ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια κ. Ευαγγελία Κυριάκου αναλύει.
Η ανεργία στη σύγχρονη ελληνική, αλλά και παγκόσμια, πραγματικότητα αυξάνεται ραγδαία και οι πιθανότητες ανεύρεσης μίας νέας εργασίας είναι εξαιρετικά περιορισμένες.
Η παρατεταμένη ανεργία οδηγεί σε περίπλοκες ψυχολογικές διαδικασίες όλους τους ανθρώπους ανεξαρτήτως φύλου. Πρωταρχικά, το άτομο βιώνει μία απώλεια, η οποία δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά περιλαμβάνει και την απώλεια του κοινωνικού του ρόλου και επηρεάζει με δυσμενή τρόπο την εικόνα εαυτού. Η ανεργία δημιουργεί υποκειμενικά συναισθήματα αναξιότητας, τα οποία εντείνονται και φτάνουν στην απώλεια του αυτοσεβασμού και στην απαξίωση, όταν το άτομο αδυνατεί να επανατοποθετηθεί στην αγορά εργασίας παρά τις προσπάθειες που καταβάλλει. Άμεση απόρροια των ανωτέρω είναι το αίσθημα απελπισίας και η ανάδυση ενοχών. Το άτομο πιστεύει πως εκείνο ευθύνεται για ό,τι συμβαίνει αποδίδοντάς την ανεργία σε υποκειμενικές ελλείψεις και αδυναμίες και αγνοώντας τις πραγματικές κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες που επικρατούν.
Αυτή η απόδοση ενός κοινωνικού φαινομένου, σε προσωπικό αίσθημα ανεπάρκειας, είναι εξαιρετικά ματαιωτική για τις γυναίκες που για αιώνες χρειάστηκε να παλέψουν προκειμένου να χειραφετηθούν, να εισέλθουν στην αγορά εργασίας και να συμμετέχουν ισότιμα στα κοινά. Ως εκ τούτου, η παρατεταμένη ανεργία καταβάλλει τη σύγχρονη γυναίκα και της προκαλεί θυμό, θλίψη και απογοήτευση. Επιπλέον, δυσκολεύεται να συνεχίσει την καθημερινότητά της διατηρώντας μία καλή σχέση πρωταρχικά με τον εαυτό της και δευτερευόντως με τους άλλους. Εγκαταλείπει τον εαυτό της και αυτό έχει δυσμενείς επιπτώσεις στην αυτοπεποίθησή της. Απομακρύνεται από τον κοινωνικό της κύκλο, καθώς αφενός ντρέπεται και αφετέρου αισθάνεται πως δε μπορεί να ανταποκριθεί οικονομικά στις κοινωνικές υποχρεώσεις της. Απομονώνεται και περιορίζεται στο σπίτι, το οποίο επίσης φέρει εμφανή τα σημάδια της εγκατάλειψης, καθώς η απώλεια δουλειάς οδηγεί σε γενικότερη έκπτωση της λειτουργικότητας, σε αυξημένο αίσθημα κόπωσης και ενισχύει την αναβλητικότητα. Επιπρόσθετα, αισθάνεται πως επιβαρύνει το σύντροφό της και ματαιώνεται που πια δεν είναι αυτόνομη. Βιώνοντας ενοχές και ντροπή, απομακρύνεται και από εκείνον τόσο συναισθηματικά όσο και ερωτικά. Ως εκ τούτου οι συγκρούσεις στο ζευγάρι γίνονται ολοένα και πιο συχνές και η ρήξη είναι αρκετές φορές αναπόφευκτη. Η γυναίκα πλέον, έχει να αντιμετωπίσει την ανεργία, την προσωπική κρίση ταυτότητας και την κρίση στη σχέση της. Σαν ντόμινο η ανεργία προκαλεί αλυσιδωτές επιπλοκές και στους υπόλοιπους τομείς της ζωής μιας σύγχρονης γυναίκας.
Τι μπορείτε να κάνετε για να αποφύγετε τις αλυσιδωτές αντιδράσεις που απορρέουν από μία κατάσταση παρατεταμένης ανεργίας:
Όσο δύσκολο και αν είναι, όσο κουρασμένη και απογοητευμένη και αν αισθάνεστε, προσπαθήστε να δομείτε και να οργανώνετε χρονικά την καθημερινότητά σας με ενέργειες για ανεύρεση εργασίας, με τη φροντίδα του εαυτού σας, με δουλειές για το σπίτι, με ευχάριστες δραστηριότητες και συναντήσεις με αγαπημένα πρόσωπα.
Ζητήστε την κατανόηση και τη στήριξη του συντρόφου σας. Είναι ο σύμμαχός σας και έχετε πολλά να χάσετε αν τον τοποθετήσετε στο αντίπαλο στρατόπεδο και τον απομονώσετε. Εκφράστε ελεύθερα και με ειλικρίνεια τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις ανάγκες σας.
Μην ξεχνάτε πως η εργασία είναι μία σημαντική πηγή για την άντληση ικανοποίησης και για τον καθορισμό της ταυτότητας σας, αλλά δεν είναι η μοναδική. Υπάρχουν και άλλοι ρόλοι στη ζωή μας από τους οποίους αντλούμε ικανοποίηση και τροφοδοτούμαστε.
Για επικοινωνία με την κυρία Κυριάκου : [email protected]
