Η ζωή είναι γεμάτη αποχαιρετισμούς και καλωσορίσματα. Μία σημαντική περίοδος στον κύκλο ζωής μιας οικογένειας είναι όταν οι γονείς αποχαιρετούν τα ενήλικα πλέον παιδιά τους από το σπίτι. Πρόκειται για μία άκρως μεταβατική φάση, η οποία περιγράφεται ως «μεταγονεϊκή» περίοδος και είναι ευρέως γνωστή ως σύνδρομο της "άδειας φωλιάς". Η ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια κ. Ευαγγελία Κυριάκου αναλύει.
Τι είναι, όμως, το σύνδρομο της "άδειας φωλιάς";
Όταν τα παιδιά ενηλικιώνονται και φεύγουν από το σπίτι, οι γονείς, και κυρίως η μητέρα, βιώνουν ποικίλα και αλληλοσυγκρουόμενα συναισθήματα γι’ αυτή την "απώλεια".
- Κυρίαρχα είναι τα συναισθήματα θλίψης και δυσφορίας, που συχνά συνοδεύονται από καταθλιπτικές αντιδράσεις. Η μητέρα "πενθεί" την απώλεια της κοινής καθημερινότητας με το παιδί της, καθώς και την απώλεια του ρόλου και της ταυτότητάς της, ειδικά εάν έχει υπερεπενδύσει στο γονεϊκό της ρόλο παραγκωνίζοντας άλλους ρόλους και τις ανάγκες της. Οπότε χρειάζεται αφενός να αναζητήσει νέους τρόπους για να σχετιστεί με τα παιδιά της και αφετέρου να επαναπροσδιορίσει την ταυτότητά της πέραν του γονεϊκού ρόλου.
- Ταυτόχρονα με τη θλίψη και τον πόνο που επιφέρει η απουσία των παιδιών από την καθημερινότητα των γονέων, αναδύονται και συναισθήματα υπερηφάνειας και ικανοποίησης. Όταν ένα παιδί φεύγει από το σπίτι ως ενήλικας, αυτό σημαίνει πως κινείται προς την αυτονομία, προς την επίτευξη των στόχων του και προς την ολοκλήρωσή του ως άνθρωπος αναλαμβάνοντας τα ηνία της ζωής του. Τότε, οι γονείς αν και αισθάνονται περήφανοι, αρχίζουν να αγωνιούν για το αν τελικά θα τα καταφέρει μόνο του και κάνουν τον απολογισμό τους για το αν του έδωσαν τα απαραίτητα εφόδια προκειμένου να είναι αυτάρκες και αποτελεσματικό στην ενήλικη ζωή του. Σε αυτή τη φάση του απολογισμού, είναι πιθανό να αναδυθούν και ενοχικά συναισθήματα, ειδικά εάν πιστεύουν πώς δεν ήταν όσο παρόντες ήθελαν στην ανατροφή του παιδιού τους.
- Καθώς η στιγμή του αποχαιρετισμού είναι κάτι που όλοι οι γονείς προσδοκούν ότι θα συμβεί, πολύ συχνά είναι προετοιμασμένοι για αυτή τη φάση και την προσμένουν. Τότε, αναδύονται συναισθήματα ανακούφισης και ελευθερίας, καθώς έχουν την ευκαιρία να οργανώσουν εκ νέου τη ζωή τους σύμφωνα με τις δικές τους ανάγκες και επιθυμίες. Έχουν πλέον περισσότερο ελεύθερο χρόνο για να διαθέσουν σε επαγγελματικούς στόχους, στη σχέση με το σύντροφό τους, σε φίλους και συγγενείς, καθώς και σε νέες ασχολίες και δραστηριότητες. Βέβαια, αυτό το αίσθημα ελευθερίας πολύ συχνά προκαλεί ενοχές, ειδικά στη μητέρα, η οποία έχει μάθει να παραγκωνίζει τον εαυτό της έναντι των αναγκών και των επιθυμιών των παιδιών της.
- Τέλος, όταν τα παιδιά φεύγουν από το σπίτι, οι γονείς καλούνται να βρουν νέους τρόπους να σχετιστούν με τα παιδιά τους και να έρχονται σε επαφή με αυτά, καλούνται δηλαδή να προσαρμόσουν το γονεϊκό τους ρόλο στις ανάγκες του ενήλικου πλέον παιδιού τους. Πολύ συχνά οι γονείς βιώνουν την αυτονομία και την αυτάρκεια του παιδιού τους ως απόρριψη, ότι δηλαδή το παιδί τους δεν τους χρειάζεται και δεν τους "υπολογίζει". Το ενήλικο παιδί, ωστόσο, χρειάζεται να νιώσει ότι οι γονείς του αναλαμβάνουν έναν πιο υποστηρικτικό ρόλο στη ζωή του και σέβονται την αυτονομία και την ανεξαρτησία του, καθώς και τις επιλογές και τις αποφάσεις του. Ταυτόχρονα, θέλει να αισθάνεται ότι θα αποτελούν πάντα ένα σταθερό σημείο αναφοράς στο οποίο θα προστρέχει όποτε το ίδιο το παιδί το χρειαστεί.
Σύμφωνα με τα παραπάνω, το σύνδρομο της "άδειας φωλιάς" είναι κάτι που όλοι οι γονείς βιώνουν, ο καθένας με το δικό του τρόπο, όταν τα παιδιά τους φεύγουν από το σπίτι για να ξεκινήσουν την ενήλικη ζωή τους και εξαφανίζεται με την πάροδο του χρόνου και τη δημιουργική προσαρμογή των γονέων στα νέα δεδομένα. Εάν, όμως, νιώσετε ότι τα συναισθήματα της "απώλειας" επιδεινώνονται με το χρόνο αντί να μαλακώνουν, καθώς και ότι επηρεάζουν τη λειτουργικότητάς σας σε όλους τους υπόλοιπους τομείς της ζωής σας, τότε χρειάζεται να συζητήσετε με κάποιον ειδικό προκειμένου να δώσετε ένα νέο νόημα σε αυτή την περίοδο. Όλες οι περίοδοι της ζωής μας είναι σημαντικές και χρειάζεται να τις απολαμβάνουμε νοηματοδοτώντας τις όπως εμείς επιθυμούμε και έχουμε ανάγκη, ανάλογα πάντα με τις συνθήκες.
Για επικοινωνία με την κυρία Κυριάκου : [email protected]
